Светлы дом нашых дум

Лі­та­ра­тур­ны му­зей Ян­кі Ку­па­лы свят­куе сваё 70-год­дзе

Сён­ня ў скарб­ні­цы па­мя­ці пра на­род­на­га пес­ня­ра Бе­ла­ру­сі — ура­чыс­ты ве­чар «Яшчэ адзін крок на­пе­рад». «Ця­пер ста­іць тут свет­лы дом,/ Му­зей сла­ву­та­га паэ­та./ На­род­най лас­кай і цяп­лом/ К яму сця­жын­кі ўсе са­грэ­ты», — ме­на­ві­та гэ­ты­мі сло­ва­мі Анатоля Астрэйкі му­зей­шчы­кі-ку­па­лаў­цы за­пра­ша­юць у свой Дом гас­цей. З пы­тан­нем пра тое, што зна­чыць для іх спра­ва ўша­на­ван­ня па­мя­ці пра Паэ­та, што зна­чыць сам му­зей яго па­мя­ці, мы звяр­ну­лі­ся да су­час­ных бе­ла­рус­кіх паэ­таў і пра­за­ікаў.

Алесь Ба­дак, на­мес­нік ды­рэк­та­ра Вы­да­вец­ка­га до­ма «Звяз­да» — га­лоў­ны рэ­дак­тар ча­со­пі­са «По­лы­мя»:

— Ку­па­лаў­скі му­зей для мя­не — свое­асаб­лі­вы лі­та­ра­тур­ны храм, ку­ды я пры­хо­джу, каб па­спа­вя­дац­ца пе­рад Паэ­там, каб ад­чуць яго пры­сут­насць і ў жыц­ці, і ў са­мім са­бе, у сва­ёй ду­шы. Кож­ны з нас, пісь­мен­ні­каў, на­пэў­на, час ад ча­су ду­мае пра сваю знач­насць, а як пры­хо­дзіш у му­зей Ку­па­лы — та­ды ад­чу­ва­еш са­праўд­ную знач­насць лі­та­ра­ту­ры, та­ды пра­віль­на вы­зна­ча­еш сваё ўлас­нае мес­ца. Ку­па­ла над­звы­чай су­час­ны і не­аб­ход­ны сён­няш­ня­му гра­мад­ству.

Ана­толь Бу­тэ­віч, пра­за­ік, пуб­лі­цыст:

— Уні­каль­ны вы­па­дак... Ідзе Вя­лі­кая Ай­чын­ная вай­на. 1944 год. А ў вы­зва­ле­ным ад фа­шыс­таў Мін­ску па­чы­нае сваю пра­цу му­зей Ян­кі Ку­па­лы. Які кло­пат пра вы­ха­ван­не гра­мад­ства сі­ла­мі, срод­ка­мі мас­тац­кай лі­та­ра­ту­ры!.. Гэ­та ўраж­вае, пры­му­шае ад­па­вед­ным чы­нам ста­віц­ца да лі­та­ра­тур­най гіс­то­рыі, да гіс­то­рыі на­шай Ай­чы­ны ўво­гу­ле. Му­зей за мно­гія дзе­ся­ці­год­дзі стаў свое­асаб­лі­вым цэнт­рам вы­ха­ван­ня па­ва­гі да сло­ва, да чы­тан­ня. Мя­не пры­ваб­лі­вае сён­няш­няя экс­па­зі­цыя. Тут гра­мат­на спа­лу­ча­ны тра­ды­цыі, праў­да гіс­то­рыі і ін­тэр­ак­тыў­ныя срод­кі. У му­зей ці­ка­ва пры­хо­дзіць па не­каль­кі ра­зоў на год. Заў­сё­ды ад­кры­ва­еш неш­та но­вае. Пры­ем­на, што ада­дзе­на да­ні­на па­ва­гі і жон­цы паэ­та і ства­раль­ні­цы му­зея — цёт­цы Ула­дзі, Ула­дзі­сла­ве Фран­цаў­не Лу­цэ­віч. Мі­ніс­тэр­ства куль­ту­ры, ад­мі­ніст­ра­цыя му­зея ў наш ня­прос­ты час зра­бі­лі ўсё маг­чы­мае, каб му­зей кла­сі­ка на­цы­я­наль­най лі­та­ра­ту­ры вы­гля­даў год­на.

Тац­ця­на Сі­вец, га­лоў­ны рэ­дак­тар га­зе­ты «Лі­та­ра­ту­ра і мас­тац­тва», па­эт:

— Ку­па­ла для мя­не — гэ­та і ма­ла­дыя па­мкнен­ні на­ша­га гра­мад­ства, жа­дан­не за­зір­нуць у заўт­ра. Мне ім­па­нуе, што ў му­зей з роз­ны­мі твор­чы­мі ідэ­я­мі ідзе лі­та­ра­тур­ная мо­ладзь. Ві­да­воч­на, што на­тхня­юць не толь­кі імя і па­мяць пра паэ­та, але і са­ма ат­мас­фе­ра му­зей­на­га жыц­ця. Му­зей Ян­кі Ку­па­лы ро­біць не толь­кі по­стаць паэ­та пры­ваб­най, але і на­блі­жае ўсё на­ша гра­мад­ства да лі­та­ра­ту­ры.

На­вум Галь­пя­ро­віч, па­эт, пра­за­ік, га­лоў­ны ды­рэк­тар ра­дыё­стан­цыі «Бе­ла­русь»:

— Ку­па­лаў­скі му­зей — са­праў­ды сак­раль­нае мес­ца для кож­на­га, хто лю­біць не толь­кі бе­ла­рус­кую лі­та­ра­ту­ру, але і наш край. Ян­ка Ку­па­ла — гэ­та го­нар, све­тач на­ро­да, кра­і­ны. Яго рад­кі — го­нар для бе­ла­ру­саў. Я даў­но з'яў­ля­ю­ся сяб­рам му­зея. І пры­хо­джу ў дом Ку­па­лы не толь­кі, каб па­зна­ё­міц­ца з но­вы­мі ма­тэ­ры­я­ла­мі пра ге­нія, а каб су­стрэць мно­гіх лю­дзей, хто ша­нуе жыц­цё і твор­часць пес­ня­ра. Ку­па­лаў­цы бе­раж­лі­ва за­хоў­ва­юць леп­шае, што ёсць у на­шым на­ро­дзе. На ку­па­лаў­скіх ве­ча­ры­нах па­нуе шчы­рая ат­мас­фе­ра. Тут па­бы­ва­лі шмат­лі­кія гос­ці, пра­чы­та­лі вер­шы паэ­та на са­мых роз­ных мо­вах. Ураж­вае і іні­цы­я­ты­ва сла­ву­та­га спарт­сме­на Ва­дзі­ма Дзе­вя­тоў­ска­га, які ар­га­ні­зоў­вае ў му­зеі ве­чар чы­таль­ні­каў тво­раў Ку­па­лы — школь­ні­каў з По­лац­ка і На­ва­по­лац­ка.

Са свя­там, Ку­па­лаў­скі му­зей! Са свя­там усіх, хто чы­тае і ша­нуе Ку­па­лу!

Сяр­гей Шыч­ко.

Фота Наталлі Асмолы