«Мне 48 гадоў. Часам пакутую ад так званых прыліваў. Што вы параіце? Як сябе правільна паводзіць у гэты час? Чым можа дапамагчы медыцына такім жанчынам, як я?
Галіна, г. Гомель».
Тлумачыць урач акушэр-гінеколаг 11-й гарадской паліклінікі г. Мінска Аляксандра СТАНКЕВІЧ:
— Звычайна трэць жанчын не адчуваюць надыход менапаўзы, трэць сутыкаецца са слабымі ці сярэдне выяўленымі сімптомамі, а ў астатняй трэці развіваюцца цяжкія сімптомы, якія патрабуюць гарманальнага лячэння.
Клімактэрый — так называецца фізіялагічны час у жыцці жанчыны, на працягу якога ў арганізме дамінуе інвалюцыя ў рэпрадуктыўнай сістэме. Клімактэрычны сіндром — паталагічны стан, які ўзнікае ў часткі жанчын у клімактэрычным перыядзе і праяўляецца нервова-псіхічнымі, вегетатыўна-сасудзістымі і абменна-трафічнымі расстройствамі.
Змяненні менструальнага цыкла могуць пачацца ў жанчын у 40 гадоў, яны праяўляюцца нерэгулярнымі менструацыямі. Менапаўза надыходзіць у сярэднім у 50 гадоў. Ранняй менапаўзай называюць спыненне менструацыі да 45 гадоў, заўчаснай менапаўзай (або заўчаснай недастатковасцю яечнікаў) — спыненне менструацыі да 40 гадоў.
У клімактэрыя ёсць некалькі фаз:
Прэменапаўза — перыяд ад першых менапаўзальных сімптомаў да апошняй самастойнай менструацыі.
Менапаўза — апошняя самастойная менструацыя, абумоўленая функцыяй яечнікаў (дату вызначаюць праз 12 месяцаў адсутнасці менструацыі).
Перыменапаўза — час, які аб'ядноўвае прэменапаўзу і 1 год пасля менапаўзы.
Постменапаўза — час ад менапаўзы да 65-69 гадоў. Вылучаюць раннюю (да 5 гадоў) і познюю (ад 5 да 10 гадоў).
Паталагічныя станы
дзеляцца на тры групы:
1-я група. Раннія сімптомы.
«Прылівы» гарачкі, павышаная патлівасць, галаўны боль, гіпа- або гіпертанія, сэрцабіццё (вазаматорныя). Раздражнёнасць, санлівасць, слабасць, неспакой, дэпрэсія, забыўлівасць, няўважлівасць, зніжэнне лібіда (эмацыянальна-псіхічныя).
2-я група. Сярэднечасовыя сімптомы.
Сухасць похвы, боль пры палавых кантактах, сверб, урэтральны сіндром (урагенітальныя). Сухасць, ломкасць пазногцяў, маршчыны, сухасць і выпадзенне валасоў (скурныя).
3-я група. Познія сімптомы.
Астэапароз, сардэчна-сасудзістыя захворванні (абменныя).
Менапаўза можа не суправаджацца сімптомамі, але да 85 працэнтаў усіх жанчын пасля натуральнай і амаль усе жанчыны пасля хірургічнай менапаўзы маюць сімптомы дэфіцыту эстрагенаў: гарачыя прылівы, патлівасць, бяссонніцу і г.д.
Клімактэрычны сіндром можа праяўляцца абсалютна па-рознаму, і гэта часам абцяжарвае вызначэнне ступені цяжару захворвання. Традыцыйна па колькасці прыліваў клімактэрычны сіндром дзеліцца на лёгкую форму (да 10 разоў за суткі), сярэднюю (10-20 прыліваў), цяжкую (звыш 20 прыліваў за суткі плюс іншыя сімптомы, пры якіх жанчына амаль цалкам губляе працаздольнасць).
Што рабіць для прафілактыкі галоўных праблем менапаўзы?
Правільна харчавацца, рэгулярна займацца фізкультурай (30-40 хвілін 3-6 разоў на тыдзень), трымацца здаровага ладу жыцця.
Як лячыць?
Лячэнне паказана пры сярэдняй і цяжкай ступенях клімактэрычнага сіндрому. Найбольш часта прымяняецца замяшчальная гарманальная тэрапія аналагамі палавых гармонаў — эстрагенаў і прагесцінаў. Аднак у шэрагу выпадкаў такое прызначэнне абмяжоўваецца некаторымі медыцынскімі супрацьпаказаннямі. Акрамя таго, не ўсе жанчыны пагаджаюцца на прыём гармонаў па тых ці іншых прычынах. У такіх сітуацыях адаптавацца да новых умоў існавання ва ўмовах дэфіцыту эстрагенаў жанчыне дапамагаюць альтэрнатыўныя метады лячэння.
1. Гомеапатычныя сродкі.
2. Фітатэрапія. Фітагармоны — гэта рэчывы расліннага паходжання. Іх змяшчаюць, напрыклад, цыміцыфуга, соя, чырвоная канюшына, бульба, мельбразія, рапантыцын.
3. Медыкаментозная негарманальная тэрапія (антыдэпрэсанты, транквілізатары, сардэчна-сасудзістыя, гіпатэнзіўныя сродкі, прэпараты кальцыю, магнію).
4. Дыетатэрапія (агародніна, садавіна, алей — іх колькасць у рацыёне павінна пераважаць).
5. Фізіялячэнне. Іголкарэфлексатэрапія.
6. Гімнастыка, спорт, водныя працэдуры.
7. Вітаміны і антыгіпаксанты.
Замяшчальная гарманальная тэрапія з'яўляецца другаснай прафілактыкай хвароб і адносіцца да першай лініі лячэння клімактэрычных расстройстваў. Перад прызначэннем такой тэрапіі для выяўлення супрацьпаказанняў прызначаецца абследаванне:
ультрагукавое абследаванне органаў малога таза, мамаграфія, цыталагічнае даследаванне мазкоў, гарманальнае даследаванне, біяхімічны аналіз крыві, ліпідаграма, остэадэнсітаметрыя.
Клімакс — пачатак новага этапу жыцця, які можна гэтак жа цікава і актыўна пражыць, як і папярэднія гады. Неабходна ўсвядоміць, што надышоў час адмовіцца ад шкодных звычак, з асцярожнасцю ставіцца да ўжывання алкаголю. Пастаянны рух і збалансаванае харчаванне дапамогуць прафілактыцы астэапарозу і захворванняў сэрца і сасудаў. У ідэале тая ж гарманальная тэрапія — рацыянальнае дапаўненне да здаровага ладу жыцця. Жыццесцвярджальны настрой, пільная ўвага да свайго фізічнага і душэўнага стану — вырашальныя моманты для захавання высокай якасці жыцця.
Без усякіх санітарных нормаў!
85 працэнтаў рынкаў, аб'ектаў гандлю, грамадскага харчавання і прыдарожнага сэрвісу краіны парушаюць санітарныя нормы і правілы. Пры гэтым максімум парушэнняў было выяўлена ў Мінску (у 100% выпадкаў), а мінімум — у Віцебскай вобласці (77% выпадкаў). Дзяржаўныя санітарныя ўрачы абласцей, сталіцы і органаў дзяржаўнага кіравання абследавалі ў першыя чатыры месяцы гэтага года звыш 14 тысяч згаданых аб'ектаў.
Што ўдалося выявіць?
• рэалізацыю пратэрмінаванай харчовай прадукцыі;
• парушэнне тэмпературнага рэжыму рэалізацыі харчовай прадукцыі;
• нездавальняючы санітарны стан памяшканняў, гандлёвага і тэхналагічнага абсталявання;
• адсутнасць дакументаў, якія пацвярджаюць якасць і бяспеку харчовых прадуктаў;
• несвоечасовасць медаглядаў, гігіенічнага навучання работнікаў;
• невыкананне прадпісанняў у вызначаныя тэрміны.
Як паведамляюць у Рэспубліканскім цэнтры гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя, агульны штраф у выніку склаў звыш 10 млрд рублёў. Выдадзены таксама прадпісанні аб забароне рэалізацыі харчовых прадуктаў, аб ліквідацыі парушэнняў, прыпынена эксплуатацыя некаторых аб'ектаў. Шэраг службовых асоб прыцягнуты да дысцыплінарнай адказнасці.
Што змяняецца для аматараў сродкаў персанальнай мабільнасці?
Пенсіі працоўным — без абмежаванняў, дадатковая падтрымка — сем’ям.
Традыцыя Дня Кастрычніцкай рэвалюцыі.