Гісторыя з выкраданнем

Кіраўніка буйнога прадзюсарскага цэнтра трымаюць у трохузроўневым падземным бункеры. Багаты бізнесмен фінансуе стварэнне праграмы, якая можа знішчыць свет. Знікае чамадан з пяццю мільёнамі еўра. Стварэнне кліпа пераўтвараецца ў небяспечную авантуру, здольную знішчыць жыццё некалькіх чалавек... Чытач можа здзівіцца: 

то ж сапраўдны блокбастэр! Якое дачыненне маюць гэтыя факты да беларускай літаратуры? Ды самае непасрэднае! Гэта толькі асобныя моманты сюжэта аповесці магілёўскай пісьменніцы Алёны Беланожкі «Чамадан з кракадзілавай скуры».

Як вы ўжо здагадаліся, першым пунктам у пераліку станоўчых якасцей твора я назаву незвычайнасць яго сюжэта і нетыповасць дзеючых асоб. Аліна, галоўная гераіня аповесці, — кіраўнік прадзюсарскага цэнтра. Мілая жанчына з мужчынскім характарам. Усё ў яе жыцці мусіць падпарадкоўвацца цвярозаму разліку, дзелавой выгадзе і адбывацца строга па плане. Адносіны — толькі з прыгожым маладзёнам, з якім не сорамна паказацца на публіцы. Машына — толькі самая дарагая і хуткая. Праца — толькі прыбытковая, якасная і незвычайная. Падначаленыя Аліну паважаюць, цэняць, а больш за ўсё — баяцца. Зразумела, што перад намі — з аднаго боку тыповая «жалезная лэдзі-дырэктар», пра якіх часта здымаюць галівудскія фільмы і якія трапляюць на старонкі жаночых раманаў. Але з іншага боку, Аліна — зусім не тыповая гераіня. Такой яе робіць менавіта кантэкст беларускай аповесці. Вы шмат прыгадаеце твораў нашай літаратуры пра прадзюсараў, кліпмейкераў, ці герояў, хоць нейкім чынам звязаных з шоу-бізнесам? Я — не.

Яшчэ адна нетыповая рыса герояў «Чамадана з кракадзілавай скуры» (таксама запазычаная з галівудскіх фільмаў) — іх надзвычайны прафесіяналізм. Рэжысёр Мікіта здольны зняць самы складаны кліп. Праграмісты — скласці комплексную праграму знішчэння свету, укамплектаваць магутны камп'ютар і сервер для захоўвання вялікіх аб'ёмаў інфармацыі. І нават спявачка Таня, якую нібыта і не ўспрымаюць сур'ёзна цягам аповесці, у выніку таленавіта выконвае зусім новую песню і фактычна выратоўвае ўсю каманду. Аўтарка смела кажа «не!» закамплексаваным мастакам і прапануе ім узяць жыццё за лейцы. Пагадзіцеся, прыемна чытаць пра таленавітых суайчыннікаў, якія дзякуючы прафесіяналізму не губляюцца ў любых абставінах, хутка дзейнічаюць і змагаюцца супраць злых людзей.

Здаецца, што ў аповесці Алёны Беланожкі ўсё і ўсе знаходзяцца ў дзеянні. Гэта таксама неверагодна вялікі плюс кнігі. Нават ахвяры, якія мусяць спакойна чакаць дапамогі ці наадварот катаванняў, знаходзяць выйсце з імправізаванай вязніцы і выратоўваюць свет. Прыемна, што сюжэт аповесці выходзіць за межы Мінска. Героі вяртаюцца аўтаспынам з‑пад Брэста, заязджаюць у Пінск, Гомель, заводзяць знаёмствы ў Кіеве… Таму і не дзіўна, што кнігу добра чытаць менавіта ў дарозе. Лёгкі стыль, запамінальны сюжэт, шмат актыўных дзеянняў і сімпатычных герояў не дазволяць вам засумаваць у цягніку ці электрычцы. Аднак варта ўлічваць, што на шлях да Брэста ці Гомеля аднаго «Чамадана з кракадзілавай скуры» вам будзе недастаткова. Вы і не заўважыце, як перагорнеце апошнюю старонку на пад'ездзе да Баранавіч ці Бабруйска.

Не ведаю, ці плануе маладая пісьменніца пісаць працяг гэтай аповесці, але ўсе фактары, што гэтаму спрыяюць, у кнізе прысутнічаюць. Цікавая гераіня, пра лёс якой хочацца даведацца больш. Авантурны стыль жыцця персанажаў і адметнасці іх прафесіі. Сюжэт кнігі нібыта «разганяецца»: павольна стартуе ў пачатку, паскараецца ў сярэдзіне і проста з неверагоднай хуткасцю фінішыруе. Чытач не бачыць «тармазнога шляху» на фінішы, наадварот — гісторыя павольна прыпыняецца, каб развярнуцца ці абраць іншы кірунак. Загадкавая канцоўка проста патрабуе ад аўтара распавесці новую гісторыю і раскрыць яшчэ адну таямніцу. На гэты раз — з'яўлення ружовых дыяментаў. Думаю, варта пачакаць.

Марына Весялуха