Уладзімір Караткевіч. Галасы сяброў...

У «Мастацкай літаратуры» працягваецца выданне Збору твораў Уладзіміра Караткевіча ў 25 тамах. Пабачыў том перакладаў і аўтаперакладаў — пятнаццаты па ліку. Падрыхтаваў тэксты, зрабіў каментарыі, напісаў прадмову літаратуразнаўца Анатоль Верабей.

Адкрываецца кніга вершам Расула Гамзатава. «Дзяцінства бачу, што прайшло даўно, / З усмешкай і слязінкаю на веях. / І колькі ты ні кліч яго, / яно / Не прыйдзе зноў, днём веснім не павее. / І старасць бачу, што трымае меч. / Маўчу прад ёй з журботай і трывогай. / І нават калі я ёй крыкнуў: «Прэч!» —  / Сівая не сыдзе з маёй дарогі».

Як галасы сяброў гучаць па-беларуску ў пераўвасабленні Уладзіміра Караткевіча вершы Байрана і Махтумкулі, Ераніма Стулпана і Яна Гушчы, Уладзіслава Бранеўскага і Альбінаса Жукаўскаса...

Вельмі шмат перакладаў Уладзімір Караткевіч украінцаў. Гэта і зразумела: універсітэцкую адукацыю атрымаў у Кіеве, добра валодаў украінскай мовай, з вялікай прыязнасцю ставіўся да гісторыі Украіны. З украінскай наш беларускі класік пераклаў вершы Івана Гнацюка, Міколы Зэрава, Сцяпана Ліцвіна, Уладзіміра Лучука, Маі Львовіч, Аксаны Сенатовіч, Васіля Чумака. У творах сяброў, цікавых яму паэтаў старэйшых пакаленняў Уладзімір Караткевіч адшукваў і беларускія матывы. Таму і гучалі па-беларуску «Хатынь» чэха Карала Цвейна, «Рэфлексія пра Кастуся» і «Сосны ў Гродні» Аксаны Сенатовіч, «Падалі бомбы на вуліцы Менска...» і «На Волзе, у Ніжнім, змалку ўзрос сабе...» Маі Львовіч, «Прыпутні на Прыпяці» Уладзіміра Лучука, «Над сіняю затокаю надзеі» Івана Гнацюка. Шырокія далягляды паўстаюць з тома перакладаў Уладзіміра Караткевіча. Тыя далягляды, што дазваляюць нам, беларусам, выбудоўваць трывалыя масты дружбы з блізкімі суседзямі, з усім светам.

Калісьці — у 1993 годзе — пераклады У. Караткевіча былі надрукаваны асобнай кнігай: «Галасы маіх сяброў» — у серыі «Кніга аднаго перакладчыка». Цяпер, на шчасце, у дапоўненым выглядзе, з улікам і празаічных перакладаў, — у Зборы твораў. Пятнаццаты том У. Караткевіча нагадаў і пра колішнюю серыю «Мастацкай літаратуры», і пра тое, што ў новых зборніках такога фармату маглі б успомніць аб вялікіх майстрах мастацкага перакладу, пашырыць сённяшнюю атмасферу ўвагі да перакладчыцкай работы. Важна, канешне ж, каб быў у такіх кніг і чытач — свой, беларускі, здольны адчуць усю асалоду, усю крынічнасць беларускіх пераказаў лепшых узораў мастацкай літаратуры свету.

Мікола БЕРЛЕЖ