Эстафета дабрыні

Выстава “Свет маімі вачыма” ладзілася ў Нацыянальным гістарычным музеі па выніках Усебеларускага конкурсу для дзяцей-сірот і дзяцей з інваліднасцю

Любоў і міласэрнасць альбо жорсткая, бязлітасная сіла — больш выйгрышная стратэгія ў жыццёвым змаганні? Пра тое мы разважаем у пару, калі хрысціяне святкуюць Уваскрасенне Хрыстова. На гэты конт, кажуць, разважаў таксама імператар Напалеон Банапарт. Ён жа й прызнаў, што многія вялізныя імперыі, якія распаліся, ствараліся на аснове насілля. А Ісус Хрыстос заснаваў сваю імперыю — на любові. Якраз апошняя, робім выснову, і аказалася больш моцнаю ў часе й прасторы.

Магчыма, “сілаю дабрыні” толькі й можна перамагчы там, дзе агрубляюцца норавы й пачуцці, “глабалізуецца” жыццё, пануе грубая сіла. Бо заўсёды ёсць побач з намі тыя, хто ў сілу розных абставінаў “стартуе” ў жыццё не як усе. І якраз ім працягнуў руку дапамогі Беларускі дзіцячы фонд: у плыні праграмы “Юныя таленты” аб’явіў Усебеларускі конкурс выяўленчага мастацтва “Свет маімі вачыма”. Паўдзельнічаць у ім змаглі дзеці 10–18 гадоў, якія засталіся без апекі бацькоў ці маюць абмежаваныя фізічныя магчымасці. Адна з суарганізатарак і натхняльніц конкурсу — мастачка Надзя Бука.

Як праходзіў конкурс і які грамадска важны эфект маюць ягоныя вынікі — пра тое мы гутарым з Юліяй Капцэвіч, каардынатаркай праектаў Беларускага дзіцячага фонду.

— Спадарыня Юлія, 9 красавіка ў Нацыянальным гістарычным музеі адкрылася выстава “Свет маімі вачыма” па выніках конкурсу. Чые творы былі прадстаўлены?

— Мы адабралі 40 работ дзяцей-пераможцаў конкурсу і тых дзяцей, якія атрымалі асабістыя заахвочванні ад членаў журы. Запрасілі ўсіх на вернісаж, а таксама іх педагогаў, бацькоў. Конкурс, нагадаю, праходзіў са снежня 2018‑га па сакавік 2019 года ў дзвюх намінацыях: жывапіс і графіка. Паўдзельнічала каля 500 дзяцей з усіх рэгіёнаў Беларусі, а журы вызначыла 19 пераможцаў. Усе дзеці атрымалі дыпломы, і ў якасці падарунка — мастацкія прыналежнасці для творчасці. І яшчэ 21 юны мастак быў адзначаны памятным падарункам асабіста ад кожнага члена журы.

— А хто ацэньваў творы?

— У складзе журы — вядомыя мастакі, мастацтвазнаўцы, блогеры. Надзя Бука, старшыня журы: яна мастачка, ілюстратар, выкладчыца, куратар арт-праектаў. Васіль Сумараў — заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі, лаўрэат прэміі “Сябар дзяцей” нашага Фонду. Павел Сапоцька — дырэктар Гістарычнага музея. І яшчэ два мастакі: Наталля Марчанка і Павел Хадаровіч. Плюс журналістка, блогер Ася Паплаўская.

На прэзентацыі выставы дырэктар Беларускага дзіцячага фонду Аляксандр Трухан падзякаваў ім за працу. І ад імя гэтых спецыялістаў, партнёраў выказваў надзею, што конкурс, высокая ацэнка членаў журы для тых, чые работы прадставілі ў музеі, стане й прыступкай да новых дасягненняў, і падставай яшчэ больш паверыць у сябе, свае здольнасці. А Надзя Бука падзялілася думкай, што творчыя іспыты дапамагаюць раскрыць не толькі ўнутраны свет дзіцяці, але й яго патэнцыял. І дарослым варта не ўпусціць час, дапамагчы юным талентам раскрыцца, падобна кветцы. Мы ўсе згодныя з Надзяй: такі конкурс вельмі важны й патрэбны, ён дае дзецям магчымасць для самарэалізацыі. А мы, арганізатары й гледачы, можам дзякуючы конкурсу паглядзець на свет вачыма дзіцяці, якое жыве марай.

— Акрамя дыпломаў і падарункаў, здаецца, яшчэ нешта ўдзельнікам выставы ўручалі?

— Кожны атрымаў і каталог выставы, у якім знойдзе й сваю работу. Да таго ж у дзень свайго трыумфу дзеці змаглі пагутарыць з арганізатарамі конкурсу, мастакамі, журналістамі. Пачулі словы падтрымкі, веры ў іх талент. Мы ўдзячныя партнёрам праграмы “Юныя таленты” (якой, дарэчы, 30 гадоў). Імі сёлета выступілі кампанія “Мастеркард” і “БПС-Ашчадбанк”, і гэта была першая імпрэза‑2019 у плыні праграмы. Будуць яшчэ конкурсы, канцэрты, выставы з удзелам дзяцей з няпростымі лёсамі. Спонсарскую дапамогу аказалі таварыства “Дельтаспортсервис” і прадпрыемства “Кока-Кола Беўрыджыз Беларусь”. Выстава два тыдні працавала ў музеі, наведалі яе многія мінчане й госці сталіцы.

— Каго асабіста вы, спадарыня, адкрылі для сябе ў часе конкурсу?

— Конкурс “Свет маімі вачыма” — гэта не толькі пра творчасць, але й пра людзей, лёсы. У ліку пераможцаў і прызёраў былі трое дзяцей з Бабруйска, у іх у анкетах значыцца Кацярына Сяргееўна Віткоўская, малады педагог з тамтэйшага Цэнтра творчасці дзяцей і моладзі. Яна ўкладвае душу ў справу, прыводзіць да перамог вучняў і на заняткі да яе бягуць з радасцю. А для Фонду — вялікая радасць даведацца пра поспехі Кацярыны. Бо яна ўдзельнічала ў праграме “Юныя таленты”, у выставах і фэстах, якія ладзіць Фонд, лаўрэат стыпендыі “Мы верым у цябе!” Міжнароднай асацыяцыі дзіцячых фондаў і БДФ. У 2015‑м Фонд у плыні праекта “Першая афіша” адкрыў яе першую персанальную выставу ў Музеі гісторыі горада Мінска. Лёс жа Кацярыны такі: з 8 гадоў выхоўвалася ў дзіцячым доме сямейнага тыпу — у сям’і Людмілы і Юрыя Рубанаў у Бабруйску. З маленства жаданне маляваць, выяўляць эмоцыі, настрой фарбамі дапамаглі ёй на жыццёвай дарозе. І вось — дапамагае іншым дзецям з няпростымі лёсамі паверыць у сябе.

— Сапраўды, здорава гэта — калі эстафета дабрыні прадаўжаецца…

— А вось яшчэ гісторыя. Кіраўніца гуртка прынесла нам работы вучняў. І было бачна: ганарыцца іх поспехамі, хвалюецца, жадае ім перамогі. Гаварылі пра дзяцей, творы. На адной карціне на моры караблік, ветразь... Яркая, жыццярадасная карціна. І гэта — першая перамога хлопчыка над хваробай. У яго ручка не можа трымаць у руках пэндзлік, дык ён злаваўся, кідаў заняткі. А кіраўніца прапанавала пэндзлік трымаць не пальцамі: проста рукамі. Атрымалася, і прыгожа, таленавіта. Твор не дацягнуў да прызавога месца, ды сімвалізуе перамогу над сабой. Яшчэ на цырымоніі ўзнагароджання, бачу, дзяўчынка прыціскае да сябе дыплом, усміхаецца шырока — проста ззяе. І я заўважаю: праблемы ў яе з рукамі. Спачатку — здзіўленне: як спраўляецца? Потым разумею, што гэта яе вядзе сэрца, і талент дае магчымасць увасобіць вобразы на паперы. І ў такой творчасці шмат радасці. Згадала, як прыёмная мама казала па тэлефоне: “Дзяўчынку нам паслала Неба. Мы прыйшлі ў жыццё, каб падтрымліваць адзін аднаго, любіць, адраджацца ад болю й няшчасцяў. Я страціла дачку, а цяпер сваю любоў магу дарыць таленавітаму й жыццярадаснаму чалавеку, у якога з’явілася надзейная сям’я”. Кожны конкурс, выстава, канцэрт, якія праводзіць БДФ — гэта нечая вялікая перамога над сваімі сумненнямі, новая прыступка на шляху, падстава больш паверыць у сябе. І нам хочацца, каб у кожнага дзіцяці заставалася ў сэрцы радасць: ад выставы, ад пахвалы, ад веры ў яго талент.

— Няхай і вашая, вашых калег, валанцёраў з Фонду высакародная праца тым святлом асвячаецца.

Гутарыў Іван Іванаў