«Беларусы — самыя ўплывовыя людзі ХХІ стагоддзя». «На сёння ў нас ёсць дзве задачы. Па-першае, мы павінны прайсці ў адну чацвёртую. А, па-другое, нам як беларусам важней выйсці да мора, таму першачарговая задача на сёння — затапіць Прыбалтыку, а больш канкрэтна — Літву». «Заўтра мы з вамі прачнёмся ў адной вялікай краіне — у адной Беларусі», «Прызнайцеся, што вы нават і падумаць не маглі, што ваша новая канстытуцыя — беларуская». Гэтыя жарты ўжо папоўнілі залатую калекцыю класікі КВЗ.
Каманда факультэта прыкладной матэматыкі і інфарматыкі БДУ «Дзеці Цьюрынга» не толькі здолела прабіцца ў Вышэйшую лігу Клуба вясёлых і знаходлівых, але і літаральна «парвала залу» ў сваёй першай гульні, здзейсніўшы мару многіх КВЗэшнікаў, — «злавіла паравоз» — доўгія авацыі, якія не спыняюцца, а толькі нарошчваюць тэмп. Прычым не аднойчы. А гэта дарагога варта. Мы сустрэліся з двума прадстаўнікамі каманды (сабраць разам усіх праблематычна), каб пагутарыць пра тое, што не відаць звычайнаму гледачу тэлеэфіру гульні. Нашымі суразмоўцамі сталі Марк ВЯЛІЧКА (капітан) і Аліна КАРПОВІЧ.
Фота Таццяны ТКАЧОВАЙ.
— Ваш шлях у Вышэйшую лігу аказаўся надзвычай кароткі, асабліва калі ўлічыць, што каманда была ўтворана толькі ў 2017 годзе. Хто, дарэчы, быў ініцыятарам?
АЛІНА: — «Дзеці Цьюрынга» выраслі са студэнцкіх капуснікаў. У Беларускім дзяржаўным універсітэце ёсць традыцыя — першакурснікі павінны зладзіць свой. Іх задача — напісаць штосьці смешнае пад кіраўніцтвам сваіх куратараў, студэнтаў больш старшых курсаў. Вось так мы ўсе і пазнаёміліся. Андрэй Шляхаў быў куратарам ва Улада Дзейкуна, Улад з Ягорам Тоўсцікам — куратарамі ў Марка, Улад быў куратарам таксама і ў мяне. Мы перазнаёміліся, усё гэта збіралася, як снежны ком: у нашай камандзе ёсць прадстаўнікі розных курсаў ФПМІ, магістратуры і выпускнікі факультэта.
МАРК: — Яе склад практычна не змяняўся з моманту ўтварэння. Я гуляў у КВЗ са сваёй аднакласніцай Арынай Сцепанцовай яшчэ ў школе. Калі мы паступілі ва ўніверсітэт, то вырашылі, што трэба сабраць каманду і пагуляць у КВЗ ужо тут. Я паклікаў тых, з кім ладзіў капуснік. Аліну, напрыклад, запрасіў у каманду, каб яна спявала, бо ўмее гэта рабіць. Бессэнсоўны набытак (смяецца. — Аўт.), бо пазней высветлілася, што спяваць мы не будзем...
— Жартаваць адно з аднаго — гэта ў вас традыцыя?
МАРК: — Калі б Аліна ўмела жартаваць, то гэта была б, напэўна, традыцыя (зноў смяецца)... А калі сур’ёзна, то ўсе жарты мы ствараем разам. У КВЗ ёсць каманды — «галовы», якія гавораць: выступаюць на сцэне, а ўсе тэксты для іх пішуць аўтары. А мы не толькі выходзім на сцэну, але і самі пішам, а потым гэта паказваем.
У нас няма рэжысёраў, ёсць толькі гукарэжысёр, які адказвае за ўсю музычную частку, відэарад, карацей, за ўсе медыя падчас нашага выступлення. Прычым у конкурсе «Размінка» ён выходзіць нам на дапамогу. На сцэне прадстаўлены шэсць чалавек, і столькі ж працуюць на агульны поспех за ёй: шукаюць рэквізіт, вырашаюць арганізацыйныя пытанні. Мы вельмі кампактная каманда. Так, нам пашчасціла трапіць у Вышэйшую лігу КВЗ, не выступіўшы ні ў Прэм’ер-лізе, ні ў Першай... У 2019 годзе мы сталі чэмпіёнамі Лігі Масквы і Падмаскоўя і ўладальнікамі кубка Адкрытай лігі КВЗ БДУ. А ў Вышэйшую лігу адабраліся па выніках фестывалю ў Сочы, дзе бралі ўдзел 457 зборных. Як гэта ўспрынялі іншыя каманды, якія доўга і ўпарта спрабуюць трапіць у «вышку»? Шчыра скажу, што нейкага негатыву мы не адчулі ні ад кога. Наадварот, да нас падыходзілі і віншавалі тыя, з кім мы ўвогуле не былі знаёмыя.
— Вы сказалі, што касцяк каманды складаюць студэнты. І як вам удаецца сумяшчаць сваё хобі з вучобай?
МАРК: — З розным поспехам. Я, напрыклад, зараз яшчэ здаю зімовую сесію. Не таму, што я такі непаспяховы студэнт, а таму, што пастаянна адсутнічаў. Напрыклад, мы правялі ў Маскве дзесяць дзён да здымак 1/8 фіналу. У студзені былі на фестывалі «КіВін» у Сочы. А ў мяне яшчэ і выпускны курс, таму наперадзе чакае абарона дыплома. Насамрэч, нашмат складаней сумяшчаць КВЗ і работу. Бо акрамя вучобы мы ўсе працуем у ІТ-кампаніях. Нясём адказнасць і перад работадаўцамі, і перад камандай, з якой разам шчыруем на праекце.
— Гульня ў КВЗ — дарагое задавальненне. ІТ-бізнес вас не хоча падтрымаць?
МАРК: — Я думаю, што аўдыторыі ў КВЗ і ІТ-індустрыі не супадаюць. Многія беларускія кампаніі працуюць з замежнымі заказчыкамі, якім гэта проста нецікава. З камерцыйнага пункту гледжання такое спонсарства ім нічога не дасць, калі толькі хто-небудзь не паклапоціцца пра сваю іміджавую гісторыю. Мы ад такой дапамогі дакладна б не адмовіліся. Універсітэт нам, канешне, дапамагае, але нашы выдаткі нашмат большыя, і мы ўкладваем у сваё хобі тыя грошы, якія зарабляем па-за вучобай.
— На першай гульні ў Вышэйшай лізе вы ўпэўнена заявілі: «БДУ вяртаецца». Але за апошнія дваццаць гадоў КВЗ вельмі моцна змяніўся. І калі раней дастаткова было проста добра жартаваць, то цяпер большасць камандаў ладзяць на сцэне тэатралізаванае шоу з вялікай масоўкай і багатым рэквізітам, запрашаюць «зорак» і нават цэлыя харавыя калектывы. Як вы збіраецеся ім супрацьстаяць? І чый стыль вам найбольш блізкі?
МАРК: — Я лічу, што ў КВЗ па-ранейшаму дастаткова проста якасна жартаваць. Доказ таму — поспех у гульні каманды «ДАЛС» («Дэтэктыўнае агенцтва «Луннае святло»), дзе на сцэне былі ўсяго два чалавекі. Без усялякіх шоу выступалі таксама «Барцы», «Камызякі», «Кефір» і тая ж «Руская дарога», якая размахнулася з хорам толькі ў сваім апошнім фінале.
АЛІНА: — Мне вельмі падабаюцца «Плюшкі Яраслава Мудрага»: класная каманда, якая брала не масавасцю, а жартамі і нечаканымі паваротамі ў гумары. Ёсць каманды чэмпіёнскія, а ёсць народныя.
МАРК: — Галоўнае, каб было смешна, а праз якую прызму гэта падаецца, няважна. Няма рэцэпта, як каманды становяцца народнымі і чаму іх пачынаюць любіць гледачы. Мяркую, чым больш ты гуляеш, тым больш раскрываешся, і глядач ужо любіць артыста на сцэне, а не вобразы, якія той увасобіў. Але для гэтага трэба вельмі шмат выступаць, каб цябе палюбілі як «Уральскіх пельменяў» ці двойчы чэмпіёнаў — зборную КВЗ БДУ.
І ўсё ж такі КВЗ моцна змяніўся. Цяпер вельмі высокая шчыльнасць гумару — трэба выдаваць жарт кожныя дзесяць секундаў. На сцэне ўсе размаўляюць жартамі. У тэлеэфіры апошнім часам з’явілася мноства гумарыстычных шоу. Чалавек можа проста зайсці на «Ютуб» і паглядзець пяцісекунднае смешнае відэа. Глядач прывыкае спажываць гумарыстычны кантэнт так, каб было смешна пастаянна, а пакажы яму выступленні старых камандаў КВЗ, яны скажуць: а з чаго там смяяцца? Я ўпэўнены, што цяпер больш дынамікі і разнастайнасці. Так, у КВЗ няма эпатажу, ніхто не здзекуецца з гасцей у студыі, але гэта раней ён быў аазісам гумару, а зараз у яго з’явілася шмат канкурэнтаў.
— Ад беларускай каманды ўсе чакаюць жартаў пра Беларусь. Як доўга, на ваш погляд, можна эксплуатаваць гэту тэму, каб заставацца цікавым гледачу?
МАРК: — Канешне, нельга бясконца жартаваць над тым, што беларусы — самыя ўплывовыя людзі ў свеце. Але ж ніхто не сумняваецца, што мы прыехалі з Беларусі, і калі ў цябе ёсць свой, невыдуманы бэкграунд, то, хутчэй за ўсё, на гэтым можна ехаць доўга. Але мы ніколі не будзем жартаваць са злосцю, бо мы любім сваю краіну і дрэнны жарт пра Беларусь нас абражае. Пажартаваць пра тое, што беларускае Міністэрства замежных спраў уваходзіць у ТОП самых аранжавых, — гэта ж не крамола, ніхто, спадзяюся, на нас не пакрыўдзіўся. Мы жартавалі ў музычным фрыстайле пра тое, што ўсе заўтра прачнёмся ў адной вялікай Беларусі, але ёсць палітычныя пытанні, якія датычацца нашай незалежнасці, і мы насамрэч не збіраемся аб’ядноўвацца з Расіяй. І выходзіць на сцэну і казаць, як гэта будзе добра, мы таксама не будзем.
— Любой гульні папярэднічаюць прагляды рэдактараў. Скажыце, ці моцна пацярпеў матэрыял, з якім вы прыехалі заваёўваць Вышэйшую лігу?
МАРК: — Першапачаткова наш музычны конкурс быў прысвечаны толькі аб’яднанню Беларусі і Расіі, і там не было другога блока пра далучэнне да Беларусі ўсіх краін свету. Аляксандр Васільевіч Маслякоў сказаў, што ў сярэдзіне нумара пачынаеш верыць, нібыта ўсё так і ёсць, і калі чалавек будзе блукаць па каналах і трапіць на сярэдзіну гэтага нашага выступлення, то ён не зразумее, што адбываецца. Таму мы дапісвалі ўжо ў Маскве палову нашага музычнага нумара. А ў «візітоўцы» нічога змяняць не давялося.
— «Галустян, Харацьян — гэтыя беларусы ўсе на адзін твар», — жартавалі вы. Пра склад журы вам паведамляюць загадзя?
МАРК: — Прысутнасць Харацьяна была пад пытаннем, нам дакладна паведамілі, што ён будзе, прыкладна за дзень да гульні, таму гэты жарт з’явіўся ў фрыстайле літаральна ў апошні момант. На жаль, тэлеэфір не перадае таго, што адбывалася ў зале. Былі моманты, калі я сам сябе не чуў: літаральна крычаў тэкст, але не чуў. А жарт «Аляксандр Васілевіч, прабачце, але цяпер быць прэзідэнтам і паўсюль вазіць свайго сына — ужо не ваша фішка» ніхто ў зале не пачуў, таму што працягвалі смяяцца з папярэдняга жарта. Калі мы на прагоне паказалі яго Аляксандру Васільевічу, той адкінуўся і засмяяўся ў голас. Добра, што хоць у тэлеэфіры жарт не захлынуўся, бо на ўсіх нас замацаваныя мікрафоны і гук для тэлекарцінкі «прайшоў».
— Конкурс «Размінка», як цяпер конкурс «Сітуацыя», дзе трэба праявіць дасціпнасць, хуткую рэакцыю і імправізацыю, часта з’яўляецца вырашальным для перамогі каманды. «Руская дарога» згуляла яго бліскуча і выраўняла сваё адставанне ад вас. Як вы думаеце, а ці можна натрэніраваць пачуццё гумару?
МАРК: — «Размінка» — гэта калектыўная работа ўнутры кола. Канешне, мы трэніруемся, бо ёсць схемы, па якіх ствараюцца жарты, і чым часцей ты гуляеш у размінку, там лепш у цябе атрымліваецца. Гэта конкурс, дзе трэба быць расслабленым. А калі ты выходзіш на сцэну ў «вышцы» першы раз, расслабіцца вельмі праблематычна. Складана імправізаваць, калі адчуваеш скаванасць. Трэба ўмець абстрагавацца ад таго, што патрэбны вынік, і проста гуляць у свае задавальненне, і тады ўсё атрымаецца. У «Рускай дарогі» была вялікая перавага ў гэтым конкурсе, бо для іх гэта ўжо чацвёрты сезон і, адпаведна, яны маюць вялікі досвед.
АЛІНА: — Мы шмат рыхтаваліся, прыдумвалі розныя сітуацыі. Глядзелі гумарыстычнае шоу «Не спаць», якое калісьці выходзіла на ТНТ: там таксама быў падобны конкурс з рэквізітам.
— У першай жа гульні лёс звёў вас з любімай многімі камандай «Руская дарога», якая вярнулася ў Вышэйшую лігу па чэмпіёнства. Наколькі ўпэўнена вы адчувалі сябе побач з імі на сцэне?
АЛІНА: — Было класна выступаць з «Рускай дарогай» у 1/8. Ніякай эмацыянальнай падаўленасці ў нас з гэтай нагоды не было.
МАРК: — Гэта самая любімая наша каманда ў гэтым сезоне, і тое, што мы трапілі з імі ў адну гульню, калі мелі вельмі моцны матэрыял і ўсе шанцы выйграць, было прыкольна. Складаней нам будзе далей, калі мы зноў з імі перасячомся.
— У Вышэйшай лізе сёлета гуляе яшчэ адна яркая беларуская каманда з Магілёва «Доктар Хаўс». Аматарам КВЗ у нашай краіне хацелася б, каб абедзве каманды прасунуліся як мага далей у гульні. Ці гатовыя вы сапернічаць з землякамі?
МАРК: — Я бачу праблему толькі ў тым, што нашы жарты могуць перасякацца. Таму каманды наўрад ці паставяць у адну гульню. Мяркую, што або хто-небудзь з нас пакіне гульню па ходзе сезона, або мы вылецім разам, або сустрэнемся адно з адным толькі ў фінале.
АЛІНА: — Калі нас ставіць у розныя гульні, то шансы, што іх паглядзіць большая колькасць гледачоў, павышаюцца. Я лічу, што гэты год увогуле вельмі ўдалы для беларускага КВЗ: дзве каманды трапілі ў Вышэйшую лігу, адна — у Прэм’ер-лігу, яшчэ дзве гуляюць у Міжнароднай лізе КВЗ.
— Пасля вашага першага выступлення інтэрнэт літаральна выбухнуў. Адны пішуць «Брава, дзеці! Але толькі давайце і ў наступнай чвэрці атрымайце адны пяцёркі! Апантана хочацца працягу!» Але ёсць і скептыкі, якія кажуць, што шмат з таго матэрыялу, з якім вы перамаглі, раней дэманстравалася ў Лізе Масквы і Падмаскоўя...
МАРК: — Менавіта таму ўсе каманды ідуць да Вышэйшай лігі так доўга, каб потым паказаць там найлепшае са створанага. А па якіх крытэрыях адбіраць у «вышку»? Калі ты ўжо напісаў штосьці годнае, што заслугоўвае ўвагі, значыць, можаш напісаць штосьці яшчэ. Абсалютна ўсе навічкі Вышэйшай лігі выкарыстоўваць найлепшае з таго, што ў іх ужо было раней.
— Але вы ўзнялі такую планку, што самі максімальна ўскладнілі сабе задачу на будучыню. Ці зможаце вы паўтарыць свой поспех? Гэта пытанне хвалюе ўсіх...
МАРК: — Задачу-мінімум мы выканалі — трапілі ў «вышку». Хоць яшчэ год таму ў нас была больш сціплая задача — за два гады трапіць у «прэм’ерку». Калі ехалі на фестываль у Сочы, вельмі хацелі туды адабрацца, але потым нашы апетыты пачалі расці. Ужо пасля першага выступлення замахнуліся на «вышку». Зараз наша задача — дайсці да паўфіналу. Галоўнае — прайсці адну чацвёртую, абараніць дыплом, а там ужо летам будзе больш часу для прыдумвання новых хадоў і жартаў.
Надзея НІКАЛАЕВА
Фота са старонкі каманды ў сацыяльнай сетцы «УКантакце».
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
