Магілёў запрасіў на свята вядучыя калектывы лялечных тэатраў Беларусі

Заўтра вечарам на сцэне Магілёўскага абласнога драмтэатра адбудзецца нашумелы спектакль Беларускага дзяржаўнага тэатра лялек «Пансіён «Бельведэр». Ён праходзіць у рамках тэатральных сустрэч «Лялькін куФЭр», які ўрачыста стартаваў у панядзелак у Магілёўскім абласным тэатры лялек. Фэст толькі нарадзіўся, ён — яшчэ зусім кволае дзіця. Але ёсць жаданне зрабіць яго не менш вядомым, чым знакаміты магілёўскі міжнародны маладзёжны форум «М.@rt.кантакт». Эксперты лічаць, што для гэтага ёсць усе шанцы.

Пра пачатак фестывалю ў горадзе гучна заявілі музыканты вядомага магілёўскага калектыву Jazz Cіty Band. Яны з уласцівай для іх экспрэсіяй ігралі на прыступках тэатра лялек у панядзелак вечарам. Тэатр знаходзіцца на самай ажыўленай вуліцы горада — Першамайскай, хутка вакол яго ўтварыўся натоўп. Людзі глядзелі, усміхаліся, здымалі на відэа. «Веліканы» на хадулях пад вясёлую музыку забаўлялі дзяцей і дарослых, запрашаючы ў чароўны свет тэатральнага лялечнага фестывалю, які нараджаўся літаральна на вачах. І нагода прыемная. Тэатру лялек сёлета спаўняецца 45 гадоў, і ён вырашыў стварыць на свой прыгожы юбілей прыемны сюрпрыз гораду.

— Брэст, Мінск, Гомель, Віцебск прыедуць у Магілёў. Гэта свята для дзяцей, іх бацькоў, бабуль і дзядуль, — паведаміў на прэс-канферэнцыі дырэктар Магілёўскага тэатра лялек Уладзімір Андрэенка. — Тэатр — гэта добры настаўнік, выхавальнік, бо ўдзельнічае ў фарміраванні дзіцячага мыслення. За 45 гадоў нашага існавання пастаўлена 100 спектакляў.

У тэатральнай афішы шмат цікавага. Тут і Мінскі абласны тэатр з Маладзечна «Батлейка» са спектаклем «Шматкі па закавулачках» паводле вясёлых твораў любімага і дзецьмі, і дарослымі Рыгора Остэра, і заслужаны калектыў Брэсцкага тэатра лялек з гісторыяй каня «Халстамер», і заслужаны калектыў з Віцебска «Лялька» з іх імправізацыяй «Казка пра казку», і Гомельскі тэатр з іх «гармоніяй усеагульнага вар'яцтва» па байцы Жана дэ Лафантэна...

Гаспадары падораць гледачу дзве свае пастаноўкі. З адной з іх, уласна кажучы, і пачаўся фестываль. Гэта казка пра «самы маленькі самалёт на свеце». У нядзелю фэст закрываецца яшчэ адным яскравым спектаклем, які два гады таму строгае журы «М.@rt.кантакту» ацаніла як падзею форуму — «Кандыд, або Аптымізм» паводле Вальтэра ў пастаноўцы Ігара Казакова. Спектакль быў адзначаны на фестывалях у Санкт-Пецярбургу, Маскве, Варшаве.

— Магілёўшчына славіцца багатымі тэатральнымі традыцыямі, — адзначыў падчас прэс- канферэнцыі начальнік упраўлення культуры Магілёўскага аблвыканкама Алег Стальмашок. — Тэатр лялек следам за Магілёўскім абласным драмтэатрам атрымаў ганаровае званне заслужанага калектыву Рэспублікі Беларусь. Гэта адзнака работы ўсяго калектыву — і артыстаў, і рэжысёраў, і адміністрацыі. Магілёў і Бабруйск наогул можна лічыць тэатральнымі гарадамі, бо ўсе тры нашы абласныя тэатры — драматычны, драмы і камедыі імя Дуніна-Марцінкевіча, а цяпер яшчэ і тэатр ляле,к маюць свае форумы. Чарговым стане традыцыйны фестываль беларускай драматургіі ў Бабруйску, які пройдзе з 12 да 16 лістапада. Потым — «М.@rt.кантакт». Сёлета мы праводзілі яго ва ўсечаным варыянце, але спадзяёмся, што налета на яго прыедуць, як і прадугледжана статутам, тэатры з іншых краін. Умовы для ўзнікнення фестывалю лялек таксама з'явіліся не сёння. Тэатр прапануе шмат чаго цікавага, гэта проста неабходна папулярызаваць. Мы бачым цікавасць да пастановак, аншлагі ў зале, прызнанне гледача. Спадзяюся, што гэты тэатральны фэст, які сабраў найлепшыя лялечныя пастаноўкі з усёй краіны, таксама вырасце да брэндавага міжнароднага.

Дырэктар тэатра Уладзімір Андрэенка ў гэтым не сумняваецца:

— Мы не адзін год супрацоўнічаем з творчымі калектывамі Санкт-Пецярбурга і Масквы. Дзяржаўны лялечны тэатр Санкт-Пецярбурга быў гатовы ўжо цяпер прыехаць да нас на фестываль. Ёсць жадаючыя супрацоўнічаць з Варшавы. Так што перспектывы для развіцця дзіцячага тэатральнага мастацтва вельмі добрыя.

І яшчэ адна добрая навіна. Спектакль магілёўскага тэатра лялек «Самы маленькі самалёт на свеце» будзе паказаны ў Губернскім тэатры ў Маскве на вялікім міжнародным дзіцячым фестывалі.

— Ён увайшоў у лік тых 33 спектакляў, якія фонд Сяргея Бязрукава выбраў з 300, — паведаміў Уладзімір Андрэенка. — Гэты спектакль некалькі гадоў таму ўзяў Нацыянальную тэатральную прэмію ў Мінску і быў названы найлепшым спектаклем краіны. 27 верасня мы пакажам яго маскоўскаму гледачу. А 16 верасня з «Кандыдам, або Аптымізмам» будзем удзельнічаць у фестывалі «Белая вежа».

Магілёўскі тэатр лялек быў створаны ў снежні 1976 года пры гарадскім Доме культуры. Праз некалькі гадоў ён перабраўся ў гістарычны будынак у цэнтры Магілёва. У 2009 годзе была зроблена маштабная рэканструкцыя тэатра, побач з старым корпусам паявіўся новы, што дазволіла атрымаць у тым ліку і новую больш прасторную глядзельную залу. Дарэчы, частка спектакляў тэатральнага форуму «М.@rt.кантакт» праходзіць менавіта на гэтай сцэне.

— Напаўняльнасць залы — каля 90 %, — удакладняе дырэктар. — І гэта прытым, што па краіне — 75-80 %. Мы рады, што ў нас атрымліваецца адцягваць увагу дзяцей ад інтэрнэту. Нашы спектаклі дапамагаюць выхоўваць любоў да бацькоў, продкаў, Радзімы.

Былая глядзельная зала ў старым будынку таксама выкарыстоўваецца. Гэта зона для самых маленькіх гледачоў — ад двух гадоў да чатырох. Дзеці знаходзяцца ў непасрэднай блізкасці ад дэкарацый і артыстаў, што дазваляе стварыць ілюзію прысутнасці ў казцы. Тут жа з вялікім поспехам ідзе і монаспектакль «Сіняя-сіняя» ў выкананні заслужанага артыста Рэспублікі Беларусь Мікалая Сцешыца — ён працуе ў тэатры з 1993 года. Кажуць, што калі глядач не заўважае артыста за лялькай, то гэта вельмі добры артыст — у яго атрымалася ажывіць ляльку. Мікалай Сцешыц якраз з іх ліку.

Самае таямнічае месца ў тэатры — гэта тое, дзе нараджаюцца лялькі: планшэтныя, палачныя, пальчаткавыя... Характар ляльцы падорыць работа артыста, а вось «цела» — мастакі-бутафоры. Цяпер, напрыклад, у майстэрні ствараюць герояў да пастаноўкі новага рэжысёра тэатра Цімура Карэпіна — «Маленькі прынц».

— Мы працуем, каб больш людзей прыцягнуць у чароўны тэатральны свет, — кажа Цімур. — Пры гэтым прапануем, а не навязваем. Трэба, каб усё адбывалася па добрай волі. І фестываль — якраз добрая магчымасць пасябраваць.

У першы дзень фэсту ў тэатры лялек хваляваліся, напэўна, усе. Артысты ў грымёрцы апраўдваліся: гэта ж не звычайны паказ, а фестывальны. Але ўсё атрымалася выдатна. Рэжысёр-пастаноўшчык Цімур Карэпін падрыхтаваў сюрпрыз — невялікі перформанс у жанры пластыкі рук. Перад паказам пастаноўкі для гледачоў прайшла відэапрэзентацыя спектакляў тэатраў-удзельнікаў.

Да прыёму гледачоў адкрыўся і дзіцячы буфет — дапамагла Магілёўская фабрыка марожанага. Наогул спонсары паклапаціліся, каб гледачы на фестывалі адчувалі сябе як найбольш камфортна. Дабрадзеі — магілёўскія прадпрыемствы «Магатэкс», «Дамачай», «Бабушкіна крынка».

— У нас ёсць усё, што падабаецца дзецям і дарослым, — гарбата, кава, бутэрброды, папкорн, кексікі, — усміхаецца прадавец Таццяна.

Яна, дарэчы, шматдзетная маці, выхоўвае шасцярых дзяцей. З гонарам кажа, што Ордэн маці ёй уручаў сам Прэзідэнт.

Так што выпадковых людзей у магілёўскім тэатры лялек няма. Напэўна, таму ён і карыстаецца поспехам у гараджан і гасцей горада.

Нэлі ЗІГУЛЯ

Фота аўтара