Бiзнес з сябрам на дваiх

Нехта будуе ўласны бiзнес разам з жонкай цi дзяўчынай, нехта — у адзiночку. Але, напэўна, найбольш папулярны варыянт для старту сваёй справы сярод моладзi — з сябрам на дваiх. Менавiта такiм чынам многiя спадзяюцца зменшыць адказнасць i фiнансавыя ўкладаннi. Iван ГАРГУН пайшоў якраз па гэтым шляху i разам з сябрам адкрыў цырульню ў цэнтры сталiцы. Карэспандэнт «Чырвонкi» сустрэўся з хлопцам, каб паразмаўляць пра гiсторыю гэтага «бiзнесу на дваiх» i аб праблемах, з якiмi могуць сутыкнуцца пачаткоўцы.

...На ўваходзе нас сустракае сам Iван, разам з iм мы iдзём у так званае «тэхнiчнае памяшканне». Гэта пакой, дзе цырульнiкi могуць адпачыць i выпiць гарбаты. Тут жа працу з дакументацыяй i касай вядуць уласнiкi прадпрыемства. Адразу ж цiкавiмся, цi ёсць кампаньён. На жаль, другi гаспадар цырульнi, Андрэй АРЛОЎ, зараз знаходзiцца ў адпачынку.

— Адкрыццё сваёй справы было, хутчэй, неабходнасцю, — расказвае Iван. — I я, i Андрэй вучылiся на факультэце журналiстыкi БДУ: я — на трэцiм, а ён — на першым курсе. Ужо тады я разумеў, што сур'ёзныя грошы працай журналiста, (ды яшчэ i студэнту дзённай формы), зарабiць цяжка. А для хлопца гэта праблема. Пачаў думаць пра малы бiзнес. Прыкладна ў гэты ж час нас з Андрэем засялiлi ў адзiн пакой у iнтэрнаце. Паўгода мы проста жылi побач, не сварылiся, але i не сябравалi асаблiва. А ў нейкi момант зразумелi, што ў нас шмат агульнага, у тым лiку i жаданне адкрыць сваю справу. Што нарадзiлася раней: сяброўства цi iдэя пра бiзнес? Нават не ведаю. Хутчэй, сяброўства, бо спачатку мы зацiкавiлi адзiн аднаго, а ўжо потым пачалi дзялiцца iдэямi, якiх было шмат.

Хлопцы доўга перабiралi варыянты, думалi з чаго пачаць. Iван расказвае, што спачатку ў планах быў летнi гандаль у сталiчных парках. Прадаваць хацелi марозiва i iншыя ласункi, але да рэалiзацыi справа не дайшла. Праблема была ў тым, што месцы для такога гандлю прадаюцца з аўкцыёну, i ў той момант, калi хлопцы толькi пачыналi планаваць сваю дзейнасць, усё ўжо было прададзена.

Пасля гэтага сябры пачалi распрацоўваць другi варыянт — адкрыццё невялiкай кавярнi з прадукцыяй уласнай вытворчасцi ў будынку адной з навучальных устаноў. Тое, што гэтая задума не была рэалiзавана, Iван звязвае з недахопам вопыту менавiта ў гэтым кiрунку дзейнасцi.

— У многiх установах ёсць свае сталовыя альбо мiнi-кавярнi, таму «ўцiснуцца» туды было цяжка, — успамiнае Iван. — Гэтак жа цяжка, як i некаторым студэнтам — у «сталоўскiя» чэргi. Мы атрымлiвалi шмат адмоў, альбо нас проста завальвалi патрабаваннямi аб розных паперах. Нават не разумею, чаму нам адмаўлялi: магчыма, кiраўнiцтва некаторых унiверсiтэтаў проста баiцца пусцiць да сябе працаваць непрафесiяналаў у сферы харчавання.

Пасля некалькiх няўдач хлопцы зразумелi, што для адкрыцця справы iм абавязкова спатрэбiцца сваё памяшканне. Паўстала пытанне: дзе ўзяць грошы на набыццё цi арэнду? Многiя ў такiх выпадках iдуць у банк i афармляюць крэдыт на развiццё малога бiзнесу, але партнёры знайшлi больш зручны шлях. Грошы яны пазычылi, але не ў банка, а ў родных i сяброў. Тут жа ўзнiкла патрэба i ў размежаваннi працы. Вырашылi, што Андрэй будзе займацца фiнансамi, а Iван — паперамi i пытаннямi юрыдычнага кшталту.

Хутка ў адным з часопiсаў хлопцы пабачылi аб'яву аб тым, што амаль у цэнтры Мiнска прадаецца права на арэнду фактычна гатовай цырульнi. Кошт, па iх меркаваннi, быў адэкватным. Таму, доўга не думаючы, сябры выкупiлi гэтае права ў мiнулага гаспадара памяшкання i пачалi рыхтавацца да адкрыцця.

— Абсталявання, з якiм мы пачыналi працаваць, ужо амаль не засталося, за год мы практычна ўсё памянялi на больш новае, — расказвае Iван. — Iдэя стварэння добрай цырульнi нам спадабалася, а таму мы вырашылi не мяняць старую спецыялiзацыю. Ды гэта было б i нявыгадна. Таму мы прынялiся за пошукi першага цырульнiка. Ведаеце, на пачатку заўжды цяжка, але ёсць ва ўсiм гэтым нейкi азарт, якi напаўняе чалавека невычэрпнай энергiяй. Прынамсi, чалавека, якi зацiкаўлены ў тым, каб яго справа жыла. Ну i, безумоўна, вялiкую ролю адыгрывае фактар маладосцi. Чым больш праблем (а ў нас iх было шмат), тым больш цiкава iх вырашаць.

Праблему з цырульнiкам хлопцы вырашылi хутка. Знайшлi знаёмага, якi, па словах Iвана, быў не надта моцным спецыялiстам, але дапамог зрабiць першы крок наперад. Паралельна хлопцы шукалi яму замену.

— Нам вельмi пашанцавала з першым нашым пастаянным цырульнiкам. Вiкторыя (менавiта так завуць дзяўчыну) дапамагла нам нават не толькi добрым выкананнем сваёй работы, але i парадамi менавiта па бiзнесе. Яна ўжо паспела папрацаваць у розных цырульнях, ведала, як i што робiцца, а таму стала для нас у нейкай ступенi партнёрам. Ужо праз 2-3 месяцы мы трохi «раскачалiся» i знайшлi яшчэ адну дзяўчыну, таксама добрага майстра.

Iван кажа, што наведвальнiкаў самiм шукаць не прыходзiлася: зусiм побач — iнтэрнаты. Амаль усiм патрэбныя паслугi цырульнiка, пажадана — танныя, таму клiентаў хапала. Прайшоў ужо год з часу адкрыцця цырульнi, але Iван кажа, што прадпрыемства дагэтуль не распараджаецца сваiмi даходамi. Усе грошы адразу ж «кiдаюцца» iзноў у справу.

— Мы абсалютна спакойна ставiмся да таго, што прыбытку пакуль што няма. Разам з тым, бачым пэўныя перспектывы. Самы галоўны паказчык — у нас ёсць пастаянныя клiенты. Я маю на ўвазе не толькi тых людзей, што прыходзяць сюды з жаданнем падстрыгчыся ў цырульнi максiмальна блiзка ад свайго дома. Да нас прыязджаюць ужо i з суседнiх раёнаў, таму што нашы цырульнiкi могуць выконваць вельмi складаныя задачы. I пры гэтым мы арыентуемся на людзей з сярэднiм узроўнем заробку. Пастаянных клiентаў мы таксама спрабуем заахвочваць. Напрыклад, нядаўна быў выпадак, калi да нас прыйшла клiентка, а цырульня па пэўных прычынах была зачынена. На наступны дзень мы падстрыглi гэтую жанчыну бясплатна, каб кампенсаваць ёй змарнаваны час. Вынiк — яна зноў прыйшла стрыгчыся да нас.

Размаўляем з Iванам пра маркетынг i прасоўванне брэнда. У цырульнi ёсць свае суполкi ў сацыяльных сетках, дзе размяшчаюцца навiны i фотаздымкi модных стрыжак.

— Лiчу, што калi не займацца хоць якiм вiдам прасоўвання брэнда, то нiчога добрага не будзе. Проста iснуюць пэўныя носьбiты рэкламы, якiя патрабуюць вялiкiх грашовых улiванняў, а ёсць альтэрнатыўныя, для якiх патрэбны толькi энтузiязм i вольны час. Мы свой шлях выбралi.

Пытаюся ў хлопца пра адукацыю. Яго паплечнiк сваё навучанне на журфаку скончыў пасля першага курса, забраўшы дакументы. Сам Iван цяпер вучыцца на апошнiм, пятым курсе. Эканамiчнай адукацыi няма нi ў таго, нi ў другога.

— Атрыманне вышэйшай эканамiчнай адукацыi для чалавека, якi хоча займацца малым бiзнесам, — справа неабавязковая. Я сам працаваў у часопiсе, што пiша пра фiнансы i эканомiку, размаўляў з многiмi дасведчанымi людзьмi, наведваў самыя розныя бiзнес-курсы i трэнiнгi. А калi адкрыў сваю справу, зразумеў, што тут усё па-iншаму. Натуральна, трэба мець нейкую мiнiмальную базу i разуменне таго, што ты робiш. Але ў некаторых выпадках адукаванасць нават можа замiнаць. Напрыклад, чалавек можа доўга i карпатлiва ацэньваць сiтуацыю на рынку перад тым, як пачаць працу, але гэта не прынясе плёну. Бо сфера бiзнесу вельмi iмпульсiўная, дзе патрэбна ўлiчваць занадта вялiкую колькасць кампанентаў i складнiкаў. А многiя з iх ад цябе не залежаць. Мяркую, што пачаць працаваць можна i без спецыяльнай адукацыi. I нават дасягнуць чагосьцi. Усе сапраўды паспяховыя людзi, з якiмi мне даводзiлася мець справу, казалi самае рознае пра тое, адкуль бярэцца гэты самы поспех. Я ж зараз прыходжу да такой высновы: поспех любой арганiзацыi складаецца з асабiстага поспеху як яе кiраўнiка, так i падначаленых. Калi ў цябе ўсё добра ў сям'i, у асабiстым жыццi, калi табе няма за што перажываць, а ўсе тылы — прыкрытыя, смела кiдай выклiк абставiнам i кроч наперад. Вось такая няхiтрая формула.

Напрыканцы размаўляем з Iванам пра ўплыў сумеснага бiзнесу на сяброўства. Цi не можа бiзнес на дваiх разбурыць гэтыя адносiны, няхай i вельмi моцныя?

— Усё атрымлiваецца якраз наадварот. Вялiкiя праблемы толькi аб'ядналi нас. Цяжка сказаць, што адбываецца, калi сябрам даводзiцца дзялiць вялiкiя грошы. Верагодна, сквапнасць знiшчае ў людзях усё добрае. Але для маладых людзей лепшага варыянту, чым бiзнес на дваiх з сябрам, як мне падаецца, няма.

Яраслаў ЛЫСКАВЕЦ,
Фота Надзеi БУЖАН.