Паэт, чые радкi можа працытаваць бадай што кожны жыхар Беларусi; творца, з якiм атаясамлiваецца цэлая эпоха ў нашай лiтаратуры.
Нiл Сымонавiч нарадзiўся на Лагойшчыне; яго дзяцiнства, як i ўсiх яго равеснiкаў, было апаленае вайной. Ад яго роднай Слабады зусiм не далёка да шматпакутнай Хатынi. Гэта ўсведамленне натхнiла паэта на пранiзлiвыя вершы, а потым нарадзiлiся i словы, што, высечаныя на арцы, сустракаюць наведвальнiкаў мемарыяльнага комплекса «Хатынь»:
Людзi добрыя, помнiце!
Мы любiлi жыццё, i Радзiму,
I вас, дарагiя,
Мы згарэлi жывымi ў агнi.
Наша просьба да ўсiх:
Хай жалоба i смутак
Абернуцца ў мужнасць i сiлу,
Каб змаглi ўвекавечыць вы
Мiр i спакой на зямлi...
Пачынаючы з 1957 года, Нiл Гiлевiч выдаў трынаццаць кнiг паэзii, пiсаў сатыру i гумар, дзiцячыя кнiгi. Яго раман у вершах «Родныя дзецi», якi з'явiўся ў 1985 годзе, крытыкi назвалi сапраўднай падзеяй у сучаснай беларускай лiтаратуры. Яго вершы — лiрычныя, спеўныя — лёгка клалiся на музыку, становячыся любiмымi ў народзе песнямi («Вы шумiце, бярозы...», «Я хаджу, закаханы...»).
Нiл Гiлевiч нямала зрабiў для яднання славянскiх народаў. Актыўна працуючы як перакладчык, ён даў беларускае гучанне творам звыш 400 славянскiх паэтаў i пiсьменнiкаў (балгарскiх, славенскiх, сербскiх, украiнскiх, польскiх, рускiх, лужыцкiх i iнш.). Ён стаў укладальнiкам анталогii аднаго верша «Сто гадоў. Сто паэтаў. Сто песень», быў рэдактарам альманаха замежнай лiтаратуры «Далягляды».
Нiл Гiлевiч, кандыдат фiлалагiчных навук, прафесар, быў вядомы i як даследчык лiтаратуры, i як укладальнiк i навуковы рэдактар фальклорных зборнiкаў. Была ў жыццi Нiла Сымонавiча i старонка, звязаная з нашай газетай — з 1958-га да 1963-га ён працаваў лiткансультантам «Звязды».
Нiл Гiлевiч — лаўрэат Дзяржаўнай прэмii БССР iмя Янкi Купалы (1980) за кнiгу паэзii «У добрай згодзе» i перакладчыцкую дзейнасць Узнагароджаны ордэнамi Працоўнага Чырвонага Сцяга, Дружбы народаў, медалём Францыска Скарыны. Але найлепшая ўзнагарода для любога творцы i пры жыццi, i пасля — калi людзi помняць i ведаюць плён яго натхнення i працы.
Прэзiдэнт Аляксандр Лукашэнка выказаў спачуваннi ў сувязi са смерцю народнага паэта Беларусi Нiла Гiлевiча яго родным, паведамiлi ў прэс-службе беларускага лiдара.
«Творчасць Нiла Гiлевiча блiзкая чытачам розных пакаленняў i па праве займае асаблiвае месца ў айчыннай лiтаратуры. У яго паэзii знайшлi адлюстраванне высокiя маральныя iдэалы, любоў да Радзiмы, павага да народа», — адзначыў кiраўнiк дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка выказаў упэўненасць, што памяць пра Нiла Гiлевiча як аднаго з яркiх майстроў слова захаваецца ў сэрцах прыхiльнiкаў беларускай лiтаратуры.
Нiл ГIЛЕВIЧ
Я хаджу, закаханы у твае краявiды,
I шапчу, як прызнанне: о, мой край дарагi!
Зноў нясу табе ў споведзь i трывогi, i крыўды,
I надзеi, i ўцехi, i любоў, i грахi...
Пасля доўгiх расстанняў i далёкiх вандровак
Я вярнуся навекi ў засень клёнаў тваiх.
Толькi з роднага долу, толькi ў роднай дуброве —
Як не дрэвам, хоць кветкай прарасту для жывых.
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
