Якія даследаванні беларускія вучоныя праводзяць у Антарктыдзе

Начальнік Рэспубліканскага цэнтра палярных даследаванняў Уладзімір Рыжыкаў і беларускія палярнікі расказалі, над якімі праектамі працуюць вучоныя ў Антарктыдзе, паведамляе БелТА.

«У Антарктыцы праводзяць, як правіла, фундаментальныя даследаванні (хоць любое фундаментальнае даследаванне праз шэраг гадоў звычайна развіваецца ў прыкладныя вынікі). Вывучаецца, напрыклад, клімат, азонавы пласт. Гэта дазваляе, у прыватнасці, прагназаваць змену надвор’я — пры ваганні ўтрымання азону ў атмасферы адбываюцца рознага роду працэсы надвор’я, звязаныя з цыкланічнай дзейнасцю, узмацненнем ветру і гэтак далей», — распавёў Уладзімір Рыжыкаў.

Паводле яго слоў, з пункту гледжання біялагічных і мікрабіялагічных даследаванняў рэгіён Антарктыкі ўнікальны. Мікраарганізмы тут прыстасаваны да нізкіх тэмператур і магутнага ўльтрафіялетавага выпраменьвання. «Гэтыя мікраарганізмы можна культываваць у лабараторных умовах на Вялікай зямлі (і так ужо было зроблена). І на іх базе нашымі вучонымі ўжо нават былі распрацаваны біяпрэпараты для аховы раслін», — адзначыў вучоны.

Беларускія палярнікі вывучаюць у Антарктыцы атмасферныя аэразолі, снежнае і лядовае покрыва, праводзяць маніторынг азонавага слоя і сейсмалагічны маніторынг. Беларуская станцыя можа зафіксаваць падземныя штуршкі нават у іншых рэгіёнах зямнога шара. Прыклад — леташні землятрус у Турцыі. Геолага-геафізічныя даследаванні, эколага-геахімічны маніторынг, вывучэнне фітахімічнага і фармакалагічнага патэнцыялу наземнай флоры Антарктыкі — за экспедыцыю навукоўцы праводзяць дзясяткі даследаванняў і эксперыментаў.

«Біялагічныя даследаванні ў Антарктыдзе пачаліся практычна з першых экспедыцый. Мэтай работы з’яўляецца ў тым ліку пошук біялагічна актыўных злучэнняў, якія характарызуюцца супрацьзапаленчымі і антыфугальнымі дзеяннямі. У ідэале канчатковы вынік — гэта атрыманне лекаў, якія дапамагаюць ад цяжкіх хвароб», — падзяліўся ўдзельнік 16-й Беларускай антарктычнай экспедыцыі біёлаг Ягор Корзун.

Яшчэ адзін удзельнік экспедыцыі фізік Аляксандр Калевіч дадае: «Мы можам адсочваць перамяшчэнне вялікай колькасці аэразоляў у атмасферы. Таксама можам вызначыць, дзе аэразолі прыродныя, а якія з’явіліся з-за ўплыву чалавека. Гэта ўсё дае нам агульную карцінку: ідзе, умоўна, вывяржэнне вулкана, паднялася ў атмасферу сажа (наш аэразоль), і гэтае воблака рухаецца ў нейкі бок. Як яно ўплывае на ўмовы надвор’я, напрыклад, дзе яно знаходзіцца і дзе асядае — вось за гэтым мы сочым».