Як бабулін лён набыў другое жыццё

Мама шые вінтажныя цацкі, дочкі прыдумляюць ім імёны, а тата фатаграфуе

Фатограф Павел ПЯТРЫШЧАЎ прыйшоў на інтэрв'ю не адзін. А з Хэлен і Эшлі. Гэта мілыя фантастычныя істоты, пашытыя з ільну, які Павел з жонкай Аленай знайшлі ў бабуліным куфары.

«Усе «блышыныя рынкі» абышлі ў пошуках незвычайных аксесуараў»

— Павел, раскажыце з чаго ўсё пачыналася, як прыйшла ідэя заняцца цацкамі?

— З таго, што мы прыехалі ў Шаркаўшчынскі раён, у дом, дзе калісьці жыла Аленіна бабуля, і знайшлі там два рулоны саматканага лёну. Уяўляеце, праляжаў там больш за 50 гадоў. Але час яго ніколькі не папсаваў. Толькі зірніце: гэта вельмі якасны, трывалы матэрыял. Адзін рулон мы ўжо патрацілі на цацкі... Я перакананы: у беларускіх вёсках такога дабра яшчэ хапае. Але, на жаль, стаўленне многіх людзей да гэтага скарбу спецыфічнае. Маўляў, навошта нам пыльная старая тканіна? Але гэта не пра нашу сям'ю. Мы — аматары вінтажных рэчаў, з гісторыяй, з асаблівай энергетыкай. Калі пачыналі з жонкай працаваць у Нацыянальнай школе прыгажосці — я як фатограф, яна як стыліст — усе мінскія «блышыныя рынкі», «стокі» ды сэканд-хэнды абышлі, шукалі незвычайныя аксесуары для фотасесій. У нас дома вялізны чамадан рарытэтаў: старадаўнія французскія карункі, чэшская біжутэрыя... Гэта ўсё каштуе капейкі, але разам з тым мае бясцэнны энергетычны эфект. Прынамсі, як і льняная тканіна, якую ткала Аленіна бабуля.

— Але ж бабулін лён калі-небудзь скончыцца, што тады будзеце рабіць?

— Будзем шыць з крамнага, папярэдне састарыўшы яго. Гэта вельмі цікавы і творчы працэс — ператварэнне звычайнага лёну ў вінтажны. Радуе, што ў Оршы, на льнокамбінаце, сёння робяць цудоўную якасную тканіну.

— Я так разумею, вашай жонцы ў спадчыну ад бабулі дастаўся не толькі саматканы лён, але і «залатыя» рукі?

— Так, бабуля Алены не толькі ткала, але і цудоўна шыла, дзядуля майстраваў акардэоны, брат — розныя рэчы з дрэва. Гэтая рукастасць, відаць, на генетычным узроўні перадалася і маёй жонцы. Талент праявіўся пасля нараджэння нашых дачок. Алена з задавальненнем шые ім сукенкі, арыгінальныя касцюмы на Новы год. Не таму, што няма магчымасці купіць, проста хочацца, каб абноўка была па фігуры. Можна, вядома, і крамную рэч падагнаць, але значна цікавей пашыць штосьці ўласнаруч. Тым больш гэта выхоўвае ў дочках індывідуальнасць і добры густ. Пасля таго як жонка скончыла курсы шыцця, мы ёй адразу ж купілі добрую швейную машынку. Гэта вельмі важна: якасная тэхніка дапамагае ў творчасці. «Хацеў падкласці бабульцы пад спінку Катазая, але не адважыўся»

— Вашыя дочкі таксама актыўна ўдзельнічаюць у сямейнай справе?

— Так, менавіта яны, гуляючы, прыдумляць імёны новым цацкам: Катазай, Чу-ча, Вінкі, Бегемот Ліманад, Дзядуля капітана Кусто, Шушумба, Зубазеі... А таксама неверагодныя гісторыі пра іх прыгоды. Нам, дарослым, застаецца толькі падглядаць і падслухоўваць. Калі нарадзілася старэйшая дачка, я завёў чарадзейны нататнік, куды мы з Аленай уклейваем дзіцячыя малюнкі, а таксама запісваем усе іх наватворы і арыгінальныя фразы. Вожыка малыя раней чамусьці называлі «сёка», самалёт — «місіёт», змяю — «місія». Я вельмі далікатна стаўлюся да ўсяго, што яны ствараюць, усё гэта падшываю, у нас вялізныя архівы. Дзеці — гэта нерэальны паток энергіі, іх фантазіі — бясцэнная скарбонка ідэй.

— Соня і Марта не толькі прыдумляюць імёны новым героям, але і з'яўляюцца вашымі асноўнымі фотамадэлямі. Акрамя таго, бачыла, што вы робіце душэўныя здымкі цацак не толькі з дочкамі, але і ў самых нечаканых месцах па-за кватэрай: у дупле дрэва, на клумбе з кветкамі...

— Як толькі Алена пашые нейкую новую цацку, яна адразу ж апынаецца ў маім заплечніку. Нашу яе паўсюль з сабой і вельмі шмат фатаграфую ў розных месцах. Катазая (фантастычная істота, якая з аднаго боку нагадвае ката, з другога — зайца. — Аўт.), я наогул увесь мінулы год вазіў па ўсёй краіне. Ішоў неяк з гэтай цацкай па парку, фатаграфаваў. Бачу, сядзіць бабулька на лавачцы з жалезнай спінкай. І мне так шкада стала яе, думаю, мо падкласці ёй Катазая, каб мягчэй было. Але не адважыўся. (Уміхаецца.) Наш Катазай наогул шматфункцыянальны. У мяне ёсць некалькі ідэй, як можна гэтую цацку выкарыстоўваць. Планую ў найбліжэйшы час зрабіць невялічкі відэаролік-інструкцыю.

— Можна сказаць, што агульная справа з'яднала вашу сям'ю?

— Я не сказаў бы. Бо мы і да таго, як заняліся цацкамі, жылі дружна. Проста ў сямейным жыцці Пятрышчавых пачаўся новы цікавы этап. Я, дарэчы, заўважыў, што пасля таго, як у нашым доме з'явіліся льняныя цацкі, Соня і Марта перасталі гуляць з крамнымі барбі. А нядаўна, калі я чарговы раз назіраў, як дочкі ўкладваюць спаць Чу-чу ды Шушумбу, у мяне нарадзілася ідэя. Цудоўна было б пачаць рабіць персанажаў для лялечных тэатраў, як беларускіх, так і замежных. У найбліжэйшы час паспрабуем зняць свой сямейны маленькі спектакль і выкласці на «Ютубе». У нас ужо ёсць некалькі цудоўных гісторый. Тым больш мая жонка — рэжысёр фальклорнага тэатра. «Жыццё адно, ёсць сэнс займацца толькі тым, што акрыляе»

— Што альбо хто натхняе вас з жонкай на новыя цацкі?

— Па-першае, дочкі. Соня і Марта — нашы галоўныя натхняльніцы. Па-другое, людзі, якія цэняць ручную працу і не шкадуюць часу на зваротную сувязь. Не так даўно 45-гадовы жыхар Японіі ўбачыў у сацсетках фотаздымак нашай лісіцы. У японцаў «кіцунэ» (так называецца гэтая жывёла ў японскай міфалогіі) лічыцца ў тым ліку ахоўніцай сям'і. І папрасіў, каб мы яму яе пераслалі. Бачылі б вы, як ён радаваўся, калі атрымаў цацку. Нават даслаў мне відэа, як ён з лісіцай кланяецца. І напісаў: «Я адчуваю сябе побач з блізкім сябрам. Буду песціць яго і берагчы як зрэнку вока. Мне здаецца, я блізкі да чагосьці...» Падобныя водгукі неверагодна акрыляюць. Хочацца тварыць яшчэ і яшчэ. У такія моманты пераконваешся, што ты на правільным шляху. А яшчэ мне прыемна, што дзякуючы нашай лісіцы японец даведаўся, што ёсць такая краіна, як Беларусь.

— Я так разумею, рамесніцтва не асноўная ваша дзейнасць?

— Гэта пакуль. Веру ў тое, што з маленькай сямейнай справы можа вырасці штосьці большае. Бо інтарэс да дызайнерскіх рэчаў ёсць. Не так даўно я пазнаёміўся з беларусам, які дзякуючы цацкам стаў доларавым мільянерам. Ён распрацоўвае іх дызайн, а робіць у Кітаі. Дык вось яго цацкі карыстаюцца папулярнасцю па ўсім свеце.

Мне многія кажуць: табе ўжо 43, займіся чым-небудзь больш сур'ёзным. Я ж ужо даўно зразумеў: самы правільны шлях — прыслухоўвацца да сваёй інтуіцыі. Адзін знаёмы, якому за 70, сказаў класную фразу: «Жыццё адно, ёсць сэнс займацца толькі тым, што акрыляе». А яшчэ мяне вельмі натхняе фраза Како Шанэль: «Калі вы хочаце мець тое, чаго ніколі не мелі, пачніце рабіць тое, чаго ніколі не рабілі».

— Павел, у вас дзве дачкі. Ці ёсць нейкі сакрэт, як наладзіць з імі даверлівыя адносіны?

— Трэба як мага больш часу бавіць з дзецьмі, старацца знаходзіць адказы на ўсе іх «чаму?». Вось і ўвесь сакрэт. Зараз я вельмі люблю гуляць на вуліцы з малодшай дачкой, ёй пяць гадоў. Мы ніколі не затрымліваемся на адной дзіцячай пляцоўцы. Мінімум 5-7 абыходзім. У гэты час я магу яе пафатаграфаваць, Марта вельмі любіць пазіраваць. З дзецьмі трэба размаўляць на роўных, не сюсюкацца. Абавязкова хваліць, нават за невялікае дасягненне. І ні ў якім разе нельга падмяняць духоўныя адносіны матэрыяльнымі падарункамі. Яшчэ ў нашай сям'і вітаецца дзіцячая ініцыятыва. Напрыклад, нядаўна Соня папрасіла, каб яе аддалі ў музычную школу на электрагітару. Мы з Аленай яе адразу ж падтрымалі. Або калі Марта хоча памаляваць, то, як бы я ні стаміўся, але дастаю фарбы. Галоўнае, не прытупляць інтарэс у дзецях. Нават калі іх «хачу» хопіць усяго на пяць хвілін.

Зараз жонка з дочкамі за горадам. На Віцебшчыне ў Чашніцкім раёне жыве цешча. У нас такая традыцыя — на лета мае дзяўчаты едуць туды. Дзецям там вельмі падабаецца. Плюс час, праведзены на прыродзе, іх аздараўляе. Калі яны з'язджаюць, я вельмі без іх сумую. Па тэлефоне размаўляем некалькі разоў на дзень, здымкамі па вайберы абменьваемся. Але мне неабходна быць у Мінску: сесія (Павел паступіў на завочнае аддзяленне факультэта журналістыкі. — Аўт.), праца. Ды і тое, што мы з жонкай нейкі час жывём на адлегласці, толькі ўмацоўвае нашы адносіны. Недарэмна ж кажуць: перамены патрэбныя для таго, каб усё засталося як раней. Мы з Аленай у шлюбе ўжо 18 гадоў. Калі я яе сустрэў, адразу ж зразумеў, што гэта мой чалавек. Ніколі такога не было. Я дагэтуль маю да яе пачуццё пяшчоты, кахання. Не ўяўляю, як можна жыць з нелюбімымі людзьмі пад адным дахам. Гэта паступова разбурае чалавека знутры. А хочаце яшчэ адзін сакрэт трывалага шлюбу? Я стараюся ніколі не ўказваць жонцы, што і калі рабіць, бо паважаю яе жаданні і ўнутраную свабоду. І гэта ўзаемна.

Надзея ДРЫНДРОЖЫК

Фота Паўла ПЯТРЫШЧАВА