Лёля Багдановіч. Кухарка Зоська

Даўно гэта было. Жыла ў адной вёсцы сіротка Зоська. І рысамі твару прыгожая, і постаццю стройная. І душою багатая, і сэрцам пяшчотная. Ніводнага чалавека не было ў вёсцы, якому б яна не дапамагла. Каму вядзерца вады прынясе. Каму пустазелле парве на градах. Каму вуліцу падмяце. Любілі дзяўчынку аднавяскоўцы, і кожны жадаў ёй добрай долі.

Аднаго разу сярод ночы падалося Зосьцы, што нехта кліча яе:

— Слухай, дзіцятка, што я табе зараз скажу! — расплюшчыла яна вочкі, а перад ёю жанчына нейкая стаіць. — Не бойся мяне, — гаворыць. — Залатая душа ў цябе. Таму і хачу ўзнагародзіць за ўчынкі твае добрыя. Заўтра раненька ўстань, пакладзі ў торбачку моркву, малачка бутэльку, хлеба лустачку і люстэрка матчына маленькае, што на паліцы ляжыць, ды адпраўляйся ў суседнюю вёску да цёткі Тэклі.

— А дзе яна жыве? — ледзь чутна прашаптала дзяўчо.

— Спытаеш у любога. Яе там і старыя, і малыя ведаюць. На ўсю ваколіцу найвыдатнейшая кухарка. Аддасі ёй вось гэту стужачку чырвоную. Яна цябе і навучыць поварскім прамудрасцям. У жыцці спатрэбіцца. Як будзеш праз лес ісці, выскачыць зайчык з-за куста. Аддасі яму морквачку. Вожычка малачком пачастуй. Люстэрка вавёрачцы аддай. Ой, і любіць яна перад ім круціцца! Яны табе дарогу і пакажуць.

Сказала так жанчына і прапала. Лыпае спрасонку вочкамі Зоська — ці то прыснілася ёй, ці на самай справе было? Аднак не развіднела яшчэ, а яна ўжо ў дарозе. Бяжыць праз лес, а насустрач ёй зайчык. Накарміла яго Зоська морквай ды пабегла ў той бок, куды ён паказаў. Адкуль ні вазьміся вожычак выкаціўся. Наліла дзяўчынка яму малачка ў сподачак, пастаяла некалькі хвілінак ды паімчала ў патрэбны бок. А тут вавёрачка. Саскочыла з елкі з арэшкам, а Зоська ёй люстэрка ўзамен. Паскакала рыжанькая паперадзе. Дзяўчынка за ёю. Нарэшце прыйшла ў вёску. Знайшла цётку Тэклю і стужачку аддала. Пачала вучыць яе Тэкля ўсяму, што сама ведала. А дзяўчынка надзіва здольная аказалася. Праз якія месяцы тры яна ўжо не толькі супы і кашы гатавала, а і верашчаку, зразы, біткі, поліўку, юшку, зацірку, студзень, мачанку, дранікі. Адным словам, усе стравы беларускай кухні. І пайшла слава пра кухарку Зоську далёка за межы вёскі. Прачуў пра яе малады паніч. Прыехаў, каб узяць на службу. Ды, убачыўшы прыгажуню, адразу ж закахаўся. Згулялі яны вяселле. І зажылі дружна і весела. Вось так, мае маленькія, дзякуючы дабрыні і старанню ўдала склаўся лёс сірацінкі Зоські.