Людміла Елісеева: Актыўнасць высокая

Раён, дзе знаходзіцца ўчастак для галасавання № 5 горада Магілёва, — заводскі, тут жыве шмат супрацоўнікаў Магілёўскага металургічнага завода. У першы дзень датэрміновага галасавання тут выканалі свой грамадзянскі абавязак каля 70 чалавек.

— Для нашага ўчастка, дзе зарэгістравана 2464 чалавекі, гэта добры паказчык, — кажа старшыня ўчастковай выбарчай камісіі Людміла Елісеева. — Актыўнасць высокая, і мы задаволены. Шмат хто зайшоў да нас пасля работы. Цяпер эпідабстаноўка неспрыяльная, людзі гэта разумеюць і прыходзяць загадзя, бо непасрэдна ў дзень рэферэндуму можа быць і стоўпатварэнне. Да таго ж, магчыма, у кагосьці іншыя планы на гэтыя выхадныя.

Суразмоўца мае вялікі вопыт работы ў падобных палітычных кампаніях. Дарэчы, старшынствавала падчас рэферэндуму па Канстытуцыі 1994 года. Прызнаецца, што тады быў не менш адказны перыяд у лёсе краіны, і людзі таксама праяўлялі актыўнасць.

Сакратар камісіі Алеся Чумісава таксама з вопытам, кажа, што ў выбарчых кампаніях удзельнічае каля 20 гадоў. Абедзве супрацоўніцы завода. Людміла Елісеева працуе начальнікам адмістрацыйна-гаспадарчага бюро, Алеся — вядучым эканамістам па збыце.

— Мы і ў палітычных кампаніях разам не першы год, — усміхаецца старшыня камісіі. —Добра ведаем гэты працэс, дакументацыю. Наогул, усе 12 чалавек з нашай каманды — людзі вопытныя, шмат гадоў працуем у адной звязцы.

Першы дзень датэрміновага галасавання прайшоў спакойна. Калі не лічыць таго, што двойчы патэлефанаваў нейкі мужчына і спытаўся: «Гэта выбарчы ўчастак? Вы мне тэлефанавалі?». Алеся дыпламатычна адказала, што ніхто з камісіі яго не турбаваў.

— Пасля 2020 года мы гатовы да ўсяго, — каментуе званок Алеся. — Людзі бываюць розныя.

— Нас перад пачаткам кампаніі збіраў губернатар Анатоль Ісачанка, — адзначыла Людміла Елісеева. — Натхніў, каб нічога не баяліся, што мы цалкам абароненыя. Усё пад кантролем, міліцыя напагатове. Паабяцалі, што ўсё будзе спакойна.

Асаблівасць сёлетняй кампаніі — біяметрычныя пашпарты. У мінулую кампанію іх не было.

— Калі прыйдзе чалавек з такім пашпартам з нашага ўчастка, мы яго паглядзім і прапануем прагаласаваць, — кажа Алеся. — А калі яго не будзе ў спісах, але ён скажа, што зарэгістраваны ў нас, звяжамся з міграцыйнай службай, удакладнім.

— А калі прыйдзе, скажам, студэнт, які ўмоўна вучыцца ў Магілёве, а жыве ў Бабруйску? — пытаюся я.

— У нас, дарэчы, у першы дзень такі выпадак быў, — канстатуе Людміла Аркадзеўна. — Хлопец вучыцца ў МДУ імя Куляшова, жыве ў сваякоў. Мы паглядзелі па пашпарце, дзе прапісаны, звязаліся з камісіяй, дзе ён павінен быў галасаваць, узялі адмацаванне, і малады чалавек прагаласаваў у нас.

У памяшканні, дзе праводзіцца галасаванне, абсталяваны дзве кабіны, плюс больш прасторная для калясачнікаў. Шторак няма, члены камісіі кажуць, што гэта звязана з пандэміяй. Людзі, маўляў, розныя, стан здароўя — таксама, а ўсе бяруцца рукамі за шторку. У наяўнасці празрыстыя урны, ручкі, дэзсродкі, маскі. Урна, якая стаіць пасярод залы, як і трэба, апячатаная. Там пазначаны прозвішчы членаў камісіі. На ноч яе пераносяць у суседні пакой, які знаходзіцца пад аховай.

Усё гатова і для работы з выбаршчыкамі дома. Гэта ў асноўным інваліды, людзі сталага ўзросту і ўсе тыя, у каго ўзніклі непрадугледжаныя абставіны і яны не могуць пакінуць памяшканне. Выключэнне — хворыя на ковід. Да іх будуць выязджаць спецыяльна падрыхтаваныя медыкі. Канкрэтна вядома, што дома будзе галасаваць 80 чалавек, але лічба можа і памяняцца.

— Нам ужо ў першы дзень тэлефанавалі тыя, хто не зможа прыйсці самастойна, прасілі пра іх не забыцца, — удакладняе Людміла Аркадзеўна.

Для выезду на дом на ўчастку падрыхтаваны тры брыгады. Скрыні, з якімі яны завітаюць да выбаршчыка, празрыстыя. Пакуль яны стаяць убаку, чакаючы свайго часу. У кабінеце старшыні ляжаць аднаразовыя халаты, шчыткі, пальчаткі, дэзсродкі для тых, хто паедзе абслугоўваць выбаршчыкаў. У нядзелю выбарчы ўчастак працуе з васьмі раніцы да васьмі вечара. До 18.00 будуць прымацца заяўкі ад тых, хто пажадае прагаласаваць дома.

Для тых, хто будзе ўдзельнічаць у важнай палітычнай кампаніі ўпершыню, а гэта моладзь 2003—2004 гадоў нараджэння, БРСМ падрыхтаваў паштоўкі. Хай застаецца памяць аб першай у жыцці важнай палітычнай падзеі. Усё ж такі не кожны дзень выпадае гонар выказвацца за будучыню сваёй краіны.

За легітымнасцю працэсу на ўчастку сочаць 12 назіральнікаў — прадстаўнікі ад працоўных калектываў, ветэранаў, БРСМ. Наталля Іскрова ўпершыню выступае ў якасці назіральніка ад маладзёжнай суполкі. Прызнаецца, што ў мінулую выбарчую кампанію ўдзельнічала ў экзітполе.

— І якія вашы прамыя абавязкі гэтым разам? — пытаюся ў маладой дзяўчыны.

— Назіраць за камісіяй, каб быць перакананай, што яна выконвае ўсе свае функцыі, — кажа яна. — Напрыклад, убачу, што даюць бюлетэнь без пашпарта, зраблю заўвагу. Хачу, каб усё ў нас прайшло законна.

Наталля расказала, што заўсёды ўдзельнічае ў патрыятычных акцыях, летась разам з сябрамі рабіла відэаролік да 9 мая пра герояў вайны.

— Мой дзядуля Леанід Іскроў — дзіця вайны, — кажа яна. — Ён шмат пра вайну ведае, некалькі кніг напісаў на гэтую тэму, нядаўна выпусціў яшчэ адну. Для яго вельмі важна расказаць нашчадкам праўду.

— Гэты рэферэндум вельмі важны, — лічыць яшчэ адзін назіральнік, прадстаўнік ветэранскай арганізацыі завода Мікалай Казачэнка. — Канстытуцыя — менавіта той Закон, па якім будуць жыць нашы дзеці, унукі, праўнукі. А мы жадаем, каб яны былі шчаслівыя.

Дарэчы, не абыдзецца і без буфета. Ён размешчаны ў суседнім будынку побач з заводскай сталовай. Гандлёвы пункт працуе пастаянна, але, як там паабяцалі, у сувязі са святам падвязуць пабольш кулінарных прысмакаў. Так што шашлыкі і музыка будуць забяспечаны.

Нэлі ЗІГУЛЯ

Фота аўтара