У нашай культуры суп — вельмі папулярная страва, і амаль кожны ў дзяцінстве чуў, што яго трэба есці абавязкова. І сёння многія з нас упэўненыя, што гэта адна з асноў правільнага харчавання. Прыхільнікі еўрапейскага харчавання з гэтым нязгодныя: яны сцвярджаюць, што здароўе не пацерпіць, калі суп не есці штодня. Хто ж мае рацыю? Ці неабходны суп усім? Ён сапраўды карысны, ці ёсць нейкія выключэнні? Які суп лепшы? Разбіраемся ў гэтым разам з урачом-гігіеністам Мінскага абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя Інгай Фядоткавай.
Суп — шматкампанентная страва, у склад якой уваходзяць вадкая і цвёрдая часткі. Прычым правільна прыгатаваны суп — гэта збалансаваны набор бялкоў, тлушчаў і вугляводаў, а таксама вітамінаў, мінералаў і вадкасці.
Суп можна варыць на мясным булёне, але выбіраць трэба нятлустае мяса (курыца, індычка), з птушкі здымаць скуру, каб прыбраць лішні халестэрын і калорыі. Мясны булён трэба давесці да кіпення, зняць пенку і варыць яшчэ некалькі хвілін, пасля чаго ўвесь булён зліць, мяса заліць чыстай вадой і суп варыць на другім булёне.
— Гэта паменшыць у булёне колькасць антыбіётыкаў, халестэрыну і экстрактыўных рэчываў, якія павялічваюць выпрацоўку салянай кіслаты і павышаюць кіслотнасць страўнікавага соку, у сувязі з чым супы на наварыстых мясных булёнах не рэкамендуецца есці людзям з павышанай кіслотнасцю (язвавай хваробай, гастрытам). Між іншым, з адварнога мяса бялок засвойваецца лепш, — тлумачыць урач.
Можна варыць агароднінныя супы. Чым больш разнастайнай гародніны ў ім прысутнічае і чым больш яна рознакаляровая, тым больш карысці прынясе. Аднак гародніну не варта смажыць на алеі і сале. Яе трэба закідваць у канцы гатавання, пачынаючы з той, якая варацца даўжэй. Зяленіва ж наогул дадаюць у самым канцы, выключыўшы фаерку. Так захаваецца больш карысных рэчываў.
Рыбны суп — таксама добры варыянт, аднак варта памятаць, што марская рыба вельмі тлустая, хоць і змяшчае «карысныя» тлушчы. Акрамя таго, у рыбе можа ўтрымлівацца свінец, так што рыбны суп трэба варыць на другім булёне, як і мясны.
Суп-пюрэ смачная, аднак часта вельмі каларыйная страва, калі варыць яго на вяршках і з маслам, дадаўшы ў канцы грэнкі. Лепш гатаваць яго на вадзе або булёне з вялікай колькасцю гародніны. Такі суп будзе служыць крыніцай вітамінаў, мікра- і макраэлементаў, а таксама заменіць адну або некалькі з пяці рэкамендаваных Сусветнай арганізацыяй аховы здароўя порцый гародніны для тых, хто не жадае есці гародніну ў іншым выглядзе. А гародніна — гэта асноўная крыніца клятчаткі, якая стымулюе работу страўнікава-кішачнага тракта.
У суп можна дадаваць крупы і макарону, але важна, каб гэта былі складаныя вугляводы, гэта значыць цэльныя злакі. Дадавайце толькі адзін від круп або макароны з цвёрдых сартоў пшаніцы.
Алена КРАВЕЦ
Сумесныя праекты ядзерных тэхналогій.
