Пра вайну гавораць толькі тыя, хто бачыў яе жахі сваімі ўласнымі вачыма

УП «БелТА» выдала кнігу «Апошнія сведкі», дзе вуснамі відавочцаў, пракурорскіх работнікаў і гісторыкаў расказваецца пра генацыд беларускага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны, прыводзяцца дадзеныя і ўдакладненыя лічбы з малавядомых архіўных дакументаў. На старонках выдання пра вайну гавораць толькі тыя, хто бачыў яе жахі сваімі ўласнымі вачыма і лічыць сваім абавязкам расказаць усю праўду тым, каму пашчасціла жыць у мірны час. 

У выданні, якое з’яўляецца часткай праекта па высвятленню ісціны ў дачыненні да генацыду над беларускім народам у Вялікую Айчынную вайну (кіраўнік праекта — Генеральны пракурор Рэспублікі Беларусь А. І. Швед), сабрана ўнікальная колькасць дакументальнага матэрыялу, даволі красамоўныя фатаграфічныя ілюстрацыі. Старонкі кнігі — гэта дні карных аперацый, якія праводзілі нямецкія фашысты і іх памагатыя розных нацыянальнасцяў, па знішчэнню нашых людзей, паселішчаў нашай Айчыны. 

Нельга без хвалявання чытаць сведчанні 89-гадовага Міхаіла Каскевіча — «Крыкі і плач людзей, якіх палілі, я чую да гэтага часу». Феадосія Беладзед расказвае пра ўбачанае са слязьмі на вачах: «Жанчыне выкруцілі рукі і кінулі ў раку — каб дакладна не выплыла». А вось што гаворыць Георгій Купаўка: «Я ішоў па папялішчу, і ногі правальваліся ў шчыліны паміж целамі». Праскоўя Півавар: «Яшчэ напалову жывых ад катаванняў людзей закапвалі, і над імі дыхала зямля». Мікалай Дарагакупец: «Гітлераўцы расстрэльвалі сем’і з дзецьмі — па 5-7 чалавек»... 

Чытача чакаюць сустрэчы з рознымі адрасамі трагедый, адрасамі смерці нашых прашчураў: Асвея і яе ваколіцы часін карнай аперацыі «Зімовае чараўніцтва» (фашысцкія гады і назву адмысловую прыдумалі; быццам на вясёлую прагулку па знішчэнню людзей выбраліся!), Азарычы на Гомельшчыне; Калдычэва, Маларыцкі раён, Бярэзіншчына, Нясвіж... 

Мужныя людзі, якія выжылі ў пекле, расказваюць дэталі, памяць падказвае ім фрагменты, якія ніколі не забудуцца. Не павінны яны забыцца і ў свядомасці наступных пакаленняў беларусаў. «Апошнія сведкі: Па дакументах Генеральнай пракуратуры Рэспублікі Беларусь» — кніга, якую варта паставіць на кніжную паліцу ў кожнай хатняй бібліятэцы, кніга, без якой нельга абысціся ні ў адной са школ краіны, расказваючы пра тое, што адбывалася на нашай зямлі. Даравання такому быць не можа! Дараванне зладзеям — гэта здрада перад нашымі прашчурамі, перад роднымі і блізкімі!.. Колькі будзе жыць народ Беларусі — гэтулькі варта трымаць у памяці тыя гады, разумець маштаб палымяных трагедый Вялікай айчыннай вайны…

Кнігу «Апошнія сведкі» можна набыць у кнігарні «Акадэмкніга» у Мінску па адрасе: праспект Незалежнасці, 72. 

Мікола БЕРЛЕЖ