Буйная старая уладкоўвала багаж, запоўніўшы сваім шырокім целам усё наша купэ. Сівы, хоць, здавалася б, нестарый мужчына (напэўна, сын) пад яе каманды адкрываў і закрываў сумкі, мяняў іх месцамі... Я ў калідоры чакала, пакуль суседка ўладкуецца, дзівучыся вытрымцы мужчыны, які церпіць вокрыкі без бачнага раздражнення.
Падышла яшчэ пасажырка і паспрабавала прыладкаваць заплечнік побач з баўлам старой:
— Дазвольце! У мяне верхняя паліца з гэтага боку.
Старая тут жа вызверылася на яе:
— Верхняя паліца — туды і стаў!
«Дарога будзе не з прыемных», — падумала я і, каб не даць разгарэцца канфлікту, прапанавала даме паставіць заплечнік пад маю паліцу. Спачатку яна запярэчыла, спасылаючыся, што яе рэчы павінны стаяць з іншага боку. Але ўрэшце, напэўна, таксама зразумела, што ад канфлікту нічога не выйграе. Якая, па сутнасці, розніца, дзе стаяць рэчы? Праз хвіліну яе заплечнік быў ужо пад маёй паліцай, а сама яна ўскараскалася наверх і да канца шляху не прамовіла ні слова.
А вось старая апынулася гаварлівай. Прадставілася Алёнай, загаварыла пра надвор’е, цэны, спытала маё меркаванне аб перадачы «Бітва экстрасэнсаў». Я адказала, што гэта ўсяго толькі шоу. Яна сказала: «Дарма не верыце!» — і распавяла сваю гісторыю, якая дагэтуль не выходзіць у мяне з галавы.
Жаніх Алёны, Дзіма, кінуў яе перад вяселлем. Прычым перакінуўся да лепшай сяброўцы. Заплаканая, у поўным роспачы, Алёна ў той восеньскі вечар вярталася з працы. Як сказаць пра гэта бацькам? Сябрам? Што рабіць?
...Святлане ўдалося адной з першых ускочыць у аўтобус і сесці. Яна ўтаропілася ў акно. Не хацелася глядзець на п’янага мужчыну, які навіс і ў любы момант мог абрынуцца на яе.
Аўтобус павольна поўз па выбоістай вуліцы, падтрасаючы і ўтрамбоўваючы свой жывы груз. Увагу Алёны прыцягнула размова за спіной. Яна прыслухалася. Размаўлялі дзве жанчыны. Па голасе вызначыла — дамам пад пяцьдесят. Адна скардзілася на праблемы ў сям’і, а другая падтаквала.
— Трэба ехаць да бабы Еўцы! — нарэшце параіла яна. — Еўка прымае ва ўсе дні, акрамя нядзелі. Да яе нават з Масквы па дапамогу прыязджаюць!
Тапелец хапаецца за саломінку.
— Жанчыны, дайце адрас гэтай бабкі! Да зарэзу трэба! — павярнулася Алёна. Жанчыны, відаць, па інтанацыі зразумелі, як ёй дрэнна, і паспачувалі. Расказалі, як даехаць. На наступным прыпынку Алёна выскачыла і панеслася на аўтавакзал.
Вёска, дзе жыла бабка Еўка, была ў гадзіне шляху. Але ад прыпынку да вёскі — метраў сямсот па лесе. Цемра не спалохала Алёну. Ёй нават у галаву не прыйшло, што з ёй можа нешта адбыцца. Усе думкі былі толькі пра Дзімку, аб сарванным вяселлі.
Нарэшце яна ўвайшла ў вёску. Каля аднаго з дамоў жанчына, сагнуўшыся, нешта шукала ў сумцы. Твару яе не было відаць. Алёна звярнулася да яе:
— Падкажыце, дзе бабка Еўка жыве?
— Тут жыве, — жанчына падняла галаву, і Алёна ледзь не ўскрыкнула ад нечаканасці. Жанчына была надзвычай непрыгожая. Адно вока закрытае, другое бялявае, глядзіць убок, нос кручком ... сапраўдная баба-яга!
— Заходзь, у сенцах пачакай, — сказала бабка Еўка. — У мяне ў хаце яшчэ дзве бабы.
Алёна засталася ў сенцах. Паступова ёй станавілася страшна. Яна ўжо думала, ці не пайсці ёй адсюль падабру-паздарову. Яшчэ пара хвілін, і яна б сышла. Але дзверы расчыніліся, і жанчыны, усміхаючыся, выйшлі ў сенцы.
«Раз усміхаюцца, значыць, бабка дапамагла, — падумала Алёна. — Можа, толькі з выгляду страшная Еўка?»
— Заходзь, — паклікала бабка.
Алёна ўвайшла і прысела на краёчак крэсла, гатовая ў любы момант ускочыць і ўцячы. На сцяне ля печкі вісела вялікае люстэрка ў абшарпанай раме. Другое люстэрка — каля дзвярэй. І трэцяе, маленькае, чатырохкутнае стаяла на стале.
Еўка не паварочвалася.
— Буду да цябе спіной, не крыўдуй. Бо ты вельмі мяне спалохалася. А табе не трэба мяне баяцца — ты такая ж, як я. Спачатку буду казаць пра цябе. А потым, калі што спатрэбіцца, спытаеш.
Бабка Еўка ў дакладнасці распавяла, што ў Алёны на душы.
— Хочаш спытаць, што рабіць з вяселлем? Нічога не рабі, усё будзе добра. Сустрэнеш іншага хутка, вось-вось сустрэнеш. Адразу адчуеш, што гэта тваё.
I паўтарыла:
— Але памятай, ты — такая ж, як я.
Бабка Еўка не ўзяла грошай і ні разу не павярнулася. Проста сказала:
— А цяпер бяжы, а то на аўтобус не паспееш.
І Алёна пабегла. Усю дарогу словы бабкі не выходзілі з галавы: «Усё будзе добра».
І толькі пад’язджаючы да свайго прыпынку, яна раптам зразумела, што ў аўтобусе не адна. Першая гадзіна ночы, а побач — гучная, падагрэтая спіртным моладзь. Што чакаць ад iх? А раёнчык, дзе яна жыве, яшчэ той! Неспакойны...
Непрыкметна дзяўчына агледзела аўтобус і сустрэлася поглядам з высокім сімпатычным хлопцам. Мільганула думка: «Вось з ім бы я не баялася ісці». Зноў азірнулася і, сустрэўшы погляд таго ж хлопца, нечакана вырашылася. Ступіла да яго і спытала:
— Вы мяне не праводзіце?
— Так, вядома!
Праводзіў, пагаварылі, дамовіліся сустрэцца. На наступны дзень Алёна ўжо бегла да яго на спатканне. Не здраднік Дзімка, а новы знаёмы Віктар цяпер займаў яе думкі. На спатканне ён прыйшоў у вайсковай форме. Сказаў без хітрыкаў:
— Мне трэба ехаць да месца службы. Паедзеш са мной? Выходзь за мяне.
Сказаў проста, без працягвання кольцы, без кветак. І яна пагадзілася.
Праз два гады Алёна прыехала наведаць бацькоў ужо з малечай. Маці завіхалася каля ўнучкі. Прыйшоў з працы бацька, і Алёне раптам нясцерпна захацелася падысці і абняць яго. Праўда, пяшчоты ў іх былі не прынятыя, і яна стрымалася. Проста сказала: «Тата, я засумавала». Бацька ўсміхнуўся і стаў знаёміцца з унучкай.
Ноччу Алёне прыснілася, быццам яна збіраецца з бацькам да знаёмых на дзень нараджэння. Бацька адправіў яе за кветкамі і сказаў: «Толькі жоўтыя не бяры — гэта да здрады». Яна купіла і несла дадому белыя дзівосна прыгожыя нарцысы. На мастку праз канаву спаткала бабку Еўку, і тая сказала: «Навошта белыя кветкі купіла? Гэта да пахавання».
Прачнулася Алёна з невытлумачальным сумам. У той жа дзень бацька памёр прама на працы — інфаркт. А пасля пахавання Алёну ахапіла непераадольнае жаданне паехаць да бабкі Еўцы. Яна замяталася па пакоі, схапіла сумачку ... Маці і бабуля яе не пускалі, проста павіслі ў яе на руках. Алёна вырывалася, крычала, родныя хацелі ўжо выклікаць медыкаў, падумалі — памутненне розуму ад гора. Але неўзабаве Алёна супакоілася, а потым легла на канапу і заснула. Раніцай сама не разумела, чаму так рвалася да бабкі Еўцы.
У той дзень яна з маці паехала на могілкі наведаць магілу бацькі. І раптам за спіной Алёна пачула размову жанчын:
— Бабка Еўка ўчора памірала. Мучылася, ніяк не магла памерці, няма каму было перадаць сваю сілу. Кажуць, чакала кагосьці, казала: «Пара ёй ужо быць, а яе ўсё няма!» Каго чакала? Ні радні, ні сяброў? Мужчыны ў даху сякерай дзірку прасеклі, каб душа адышла. Адмучыцца...
Алёна зразумела — гэта яе чакала бабка Еўка. Яна нічога не сказала маці. Цяпер у Алёны ўсё добра, сям’я, муж яе любіць. Сёлета на сустрэчу аднакласнікаў прыязджаў Дзімка. Ён так і жыве з яе сяброўкай. Аднак пры сустрэчы з ім Алёна нічога не адчула. У яго круглы жывоцік, лысіна, ніжэй стаў, стаптаўся, ці што. Дзімка так і кружыўся вакол яе, а ёй гэта было нецікава. Куды Дзімку да яе мужа!
— Вы ж бачылі майго мужа! Праводзіў мяне, — сказала Алёна. — І рост, і сам з сябе прадстаўнічы, толькі пасівеў рана. А бо яму ўсяго пяцьдзесят. Бачыце, спраўдзіліся словы бабкі Еўкі, па дарозе ад яе сустрэла свой лёс.
Пры гэтых словах я са здзіўленнем зірнула на Алёну. Калі яе мужу пяцьдзесят, чаму ж я прыняла яе за старую? Можа, пры сустрэчы з Віктарам Алёна была старэйшая за яго? Пытацца было нязручна. Але яна сапраўды выглядала гадоў на семдзесят...
Алёна гаварыла ўсю дарогу — цэлых пяць гадзін. Некалькі разоў яе перарывалі тэлефонныя званкі. Яна спрачалася па тэлефоне, здаецца, з рабочымі, якія рабілі ў яе кватэры рамонт. Тлумачыла, дзе ўсталяваць люстэрка. Я потым здзівілася: навошта ў кватэры столькі люстэркаў?
— Гэта прыгожа, — проста адказала яна.
Развітваючыся, Алёна дала мне свой нумар тэлефона і сказала:
— Было прыемна з вамі пазнаёміцца і пагаварыць. Не думала, што можна так добра адпачыць у дарозе.
Дадому я прыехала стомленая, з хворай галавой. Ноччу паднялася тэмпература, відаць, схапіла ў дарозе вірус. А пад раніцу мне прыснілася бабка Еўка. Старая з кульбай хіхікала:
— Ты ёй паверыла? Ды прыбегла яна да мяне тады, прыбегла, не змаглі яе маці з бабуляй утрымаць. І сілу маю атрымала. Мы ж з ёй аднолькавыя. А ведзьмы старэюць хутка!
Я прачнулася ў халодным поце і выдаліла нумар тэлефона Алёны. Ну яе — містыка нейкая.
Прэв’ю: pexels.com
З мастацтвам па жыцці.
Баявое ўзаемадзеянне найвышэйшага ўзроўню.
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
