Апошнім часам ва ўжытак мінчан актыўна ўвайшло новае слова «дог-фрэндлі», што ў даслоўным перакладзе значыць «дружалюбны ў дачыненні да сабак». Мы пастараліся разабрацца, што гэта такое.
Адна з арганізацый, якая зараз актыўна займаецца тэмай сабак у гарадской прасторы, — ОkіDоg. З куратарам праекта Ганнай Цішкевіч сустракаемся ў кавярні, якая не так даўно атрымала той самы статус «дог-фрэндлі», а гэта значыць, што сюды «па законе» можна прыходзіць з гадаванцамі. Праўда, у будны дзень увечары, нягледзячы на тое, што вольных столікаў не было, ніхто гэтай магчымасцю не скарыстаўся. (Не ўсё адразу: да добрага, хоць і не так доўга, але ўсё роўна трэба прывыкаць.)
Сёння ў праекта ёсць два асноўныя кірункі: першы арыентаваны на стварэнне неабходнай інфраструктуры, другі — на ўзняцце агульнага ўзроўню культуры ўзаемадзеяння з сабакамі. Сюды адносяцца тэматычныя сустрэчы і заняткі ў школах. Дарэчы, па словах Ганны, менавіта яны аказваюцца найбольш эфектыўным сродкам прывіцця культуры. Падчас урока прафесійны кінолаг расказвае пра мову зносін сабак, што значаць тыя ці іншыя жэсты, як паводзіць сябе ў розных сітуацыях, як узаемадзейнічаць са свойскімі і вулічнымі сабакамі. Апошняе асабліва важна ў тым сэнсе, што блакітная мара ледзь не кожнага дзіцяці — шчанюк з прыгожым банцікам, падораны на дзень нараджэння. Але далей думка павінна ісці не аб прыгожых фотаздымках у сацыяльных сетках, а аб велізарнай адказнасці за жывую істоту. На ўроку кажуць і пра гэта. Натуральна, ад фармату мерапрыемства дзеці прыходзяць у захапленне: бо іх чакае не складаная матэматыка, а сустрэча з сімпатычным сабачкам проста ў школе.
Працаваць на перспектыву і верыць, што дзякуючы падрастаючаму пакаленню праз дваццаць гадоў у дварах будуць панаваць абсалютныя чысціня і парадак, вядома, добра, але гэта не вырашае праблем, якія існуюць на дадзены момант. Як аказалася, справа не толькі ў ініцыятыўнасці гараджан і іх жаданні мяняцца. Скажам, устаноўка спецыяльнай скрыні для збору адходаў жыццядзейнасці свойскіх жывёл ператвараецца ў сапраўдную галаваломку. Бо, згодна з дзеючым заканадаўствам, прыдваровыя тэрыторыі не прызначаны для выгулу сабак,
а значыць, і ўсталёўваць на іх урны не мае сэнсу.
— Да нас часта звяртаюцца жыхары тых ці іншых дамоў з просьбай дапамагчы ім з устаноўкай, яны гатовыя самі ўсё аплаціць. Але гэта даволі складаны працэс — трэба атрымаць дазвол ад гарадскіх уладаў. Людзі разумеюць, што трэба будзе правесці вялікі аб'ём работы па ўзгадненнях, і адмаўляюцца ад ідэі. Прасцей урэгуляваць пытанне на тэрыторыі прыватнай забудовы, як, напрыклад, зрабілі ў мікрараёне «Новая Баравая». Так што выпадкаў, калі жыхарам удалося самастойна ажыццявіць задуманае, я пакуль назваць не магу. Але мы працуем над гэтай важнай тэмай, — расказвае куратар праекта.
Справа яшчэ і ў тым, што ўстаноўка, здавалася б, такога прымітыўнага аб'екта, як урна, — дарагі працэс. У Беларусі пакуль няма наладжанай вытворчасці неабходнага абсталявання, і паводле папярэдніх падлікаў адна такая ёмістасць можа абысціся прыблізна ў 1000 рублёў. А яе трэба яшчэ і даглядаць...
Пакуль жа актыўныя мінчане пачалі з ўстаноўкі таблічак аб неабходнасці прыбіраць за сваімі гадаванцамі.
Такія напаміны ўжо з'явіліся ў парках 50-годдзя Кастрычніка, Сляпянскай воднай сістэмы, імя Грэкавай, Антонаўскім, Кіеўскім, скверы Старосцінская слабада. Дарэчы, у парках выгульваць сабак афіцыйна таксама нельга, але ісці праз іх да месца выгулу не забараняецца — на такіх шляхах і ўсталёўваюць таблічкі. І ўсё ж жаданне пашпацыраваць менавіта па парку можна зразумець: альтэрнатыўных варыянтаў не так шмат. Па-першае, пляцоўкі для выгулу зусім невялікія па памеры, а жывёлам, якія цэлыя дні праводзяць у кватэры, патрэбна прастора. Па-другое, не для ўсіх гэтыя пляцоўкі знаходзяцца ў крокавай даступнасці, а весці сабаку кудысьці спецыяльна «для выгулу» больш нагадвае здзек з яго.
— Але мы супраць крытыканства ў дачыненні да гарадскіх уладаў. Наша пазіцыя: можаш — рабі сам. І жыхары Мінска даволі актыўна падтрымліваюць гэты светапогляд: усё больш тых, хто без угавораў і напамінкаў самастойна прыбірае за сваімі гадаванцамі. Такім чынам, мы чарговы раз вяртаемся да пытання культуры, — адзначае Ганна.
Па словах Ганны Цішкевіч, людзі, закранаючы гэту тэму, часта кажуць: «Мы хочам жыць як у Еўропе». Але ж Еўропа славіцца не толькі добра развітой гарадской інфраструктурай, але і талерантным стаўленнем да розных сацыяльных груп і іх патрэб. Пытанне аб свойскіх жывёлах на дадзены момант там нават не ўзнікае: людзі, не задумваючыся, прыходзяць з гадаванцамі ўсюды, куды ім трэба. Да нас такое стаўленне прыходзіць паступова: уладальнікі некаторых сталічных устаноў ужо самі імкнуцца атрымаць той самы статус «дог-фрэндлі» — шукайце адпаведны стыкер на дзвярах. Акрамя гэтага, такія кафэ арганізацыя ОkіDоg забяспечвае паілкай і пэўным запасам корму.
— Нараканняў мы пакуль не чулі. Былі негатыўныя каментарыі на некаторых інтэрнэт-рэсурсах, але мы разумеем, чаму людзі так пішуць. У сабак таксама розныя тэмпераменты: камусьці падабаецца знаходзіцца ў грамадстве, а камусьці — не. Усё рэгулюецца адэкватнасцю гаспадара і тым, ці пойдзе ён з асацыяльным сабакам у кафэ. Але большасці гаспадароў і самім не патрэбны падобныя праблемы, — адзначае Ганна.
У планах праекта — ахапіць большую колькасць устаноў і грамадскіх прастораў. І, зноў жа, навучыць людзей культуры... Культуры!
Дар'я КАСКО
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
