Хімічную чысціню золата (А) нярэдка вызначаюць каратнай пробай: лічыцца, што сплаў на 24 караты складаецца з высакароднага металу не менш чым на 99,9 масавага працэнта. Паходжанне гэтай меры прасочваецца з часоў імператара Канстанціна, які ўвёў у абарачэнне соліды (залатыя манеты).
Такія манеты адліваліся з чыстага золата, важылі цэлых 24 караты (4,55 грама) і вельмі шанаваліся. Яны сталі прапарцыйнай мерай чысціні металу: напрыклад, 12-каратны сплаў складаецца з прымесяў напалову, а чырвонае золата 750-й пробы павінна мець не менш за 18 карат (750/1000 х 24). Але сама адзінка карата была запазычаная ў ювеліраў. Са спрадвечнай старажытнасці ў якасці меры вагі каштоўных камянёў яны карысталіся спелымі пладамі ражковага дрэва (B), якія адрозніваюцца выдатнай пастаяннасцю масы — 0,19-0,2 грама. Гэтыя бабовыя расліны шырока культывуюць па ўсім узбярэжжы Міжземнага мора. З іх пладоў атрымліваюць парашок кэраб, які ідзе на гатаванне традыцыйных страў і ў Іспаніі, і на поўначы Афрыкі, і ў Грэцыі. Часта ён выступае як заменнік какавы: кэраб нашмат таннейшы, менш салодкі і да таго ж амаль не змяшчае таксін тэабрамін, які робіць звычайны шакалад небяспечным для сабак і некаторых іншых жывёл. Але наогул бабы ражковага дрэва знайшлі прымяненне далёка за межамі міжземнаморскай кухні. З іх атрымліваюць камедзь — складаную сумесь простых вугляводаў, вядомую ў якасці харчовай дабаўкі Е410. Камедзь ражковага дрэва бяспечная, яе выкарыстанне дазволена практычна паўсюдна, звычайна ў ролі эмульгатара. Е410 уваходзіць у склад большасці гатункаў марожанага (C): яна дазваляе астуджаць сумесь без утварэння ледзяных крышталёў і атрымліваць аднастайную і смачную масу.
Іван КУПАРВАС
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
