або Як жыве і працуе малады ветэрынар
Для многіх маладых спецыялістаў размеркаванне пасля атрымання дыплома становіцца сапраўдным галаўным болем. Ехаць у незнаёмае месца, ды яшчэ аднаму, хочацца далёка не ўсім. Некаторыя сціскаюць волю ў кулак і адпрацоўваюць тэрмін размеркавання праз «не магу». А нехта мірыцца з такім лёсам і спрабуе атрымаць асалоду ад новых уражанняў. Выпускніца Віцебскай дзяржаўнай акадэміі ветэрынарнай медыцыны Дар'я ОСІПАВА менавіта з такіх: яна ўжо два гады працуе па сваёй спецыяльнасці ў ААТ «Александрыйскае», што ў Шклоўскім раёне. Замест таго, каб сумаваць па «страчаных» гадах, дзяўчына знайшла ў вёсцы сапраўднае шчасце.
Гаспадарка ААТ «Александрыйскае» знаходзіцца на мяжы Магілёўскай і Віцебскай абласцей. Цэнтр прадпрыемства — у аграгарадку Александрыя. Гэтыя мясціны знакамітыя сваёй прыгажосцю — нездарма зусім побач, у вёсцы Ляўкі, што на другім беразе Дняпра, меў лецішча Янка Купала (зараз там знаходзіцца філіял музея паэта). У гарадку ёсць спарткомплекс, амбулаторыя і нават свая гасцініца. Летам у ваколіцах Александрыі святкуецца Купалле. У межах святкавання штогод адбываецца канцэрт пад назвай «Александрыя збірае сяброў», на які прыязджаюць госці з усёй краіны і нават з замежжа.
Сама гаспадарка лічыцца ўзорнай, пры тым, што ў свой час стваралася з некалькіх непрыбытковых калгасаў. У яе склад уваходзяць адразу шэсць малочнатаварных комплексаў, адзін свінагадоўчы плюс птушкафабрыка і каўбасны цэх. Акрамя гэтага, ёсць тут свой сад і сховішча для садавіны. У 2012 годзе таварыства атрымала 60 мільярдаў рублёў прыбытку.
На адным з малочнатаварных комплексаў, «Стараселлі», і працуе Дар'я. Два гады таму яна скончыла ветэрынарную акадэмію ў родным Віцебску і прыехала сюды па размеркаванні.
— Мне з дзяцінства падабаліся хатнія жывёлы, — успамінае Дар'я. — Таму я даўно вырашыла, што звяжу сваё жыццё з працай на карысць «братоў нашых меншых». Безумоўна, калі паступала ў ветакадэмію, разумела, што працаваць прыйдзецца не толькі з сабачкамі ды коцікамі, але і з буйнымі жывёламі. Аднак гэта мяне не пужала. Маці таксама была не супраць. А звычайным медыкам я сябе чамусьці не бачыла.
Адзіным недахопам ветэрынарнай адукацыі ў Віцебску Дар'я лічыць зусім малую колькасць гадзін, адведзеных на практыку. Калі тэарэтычны падмурак у акадэміі быў на высокім узроўні, то практычнай падрыхтоўкі ў першыя дні працы многім не хапала. Затое летам акадэмія адпраўляла сваіх навучэнцаў у замежжа. У адной з такіх паездак Дар'я зарабіла грошы на ўласны аўтамабіль і падарункі для маці і бабулі: кухню і кухонны камбайн. Дзяўчына працавала зборшчыцай садавіны і ягад у Фінляндыі і Нарвегіі.
— Насамрэч, пасля размеркавання я не павінна была трапіць у «Александрыйскае», — кажа дзяўчына. — Першапачаткова мяне накіравалі ў іншы раён Магілёўскай вобласці — Крычаўскі. Аднак, прыехаўшы туды, я даведалася, што жыллё там, мякка кажучы, не самага лепшага кшталту. Акрамя таго, мяне запрашалі як галоўнага ветэрынара адразу на некалькі комплексаў. А гэта значыла, што кожны дзень мне даводзілася б «бегаць» паміж усімі фермамі гаспадаркі, якія знаходзяцца на адлегласці 10-15 кіламетраў адна ад адной. Прыйшлося прасіць адмацаванне. Потым мне прапанавалі «Александрыйскае». І я адразу згадзілася, бо некалькі разоў праязджала непадалёк на цягніку і мела ўяўленне пра яго ўзровень.
Ў «Александрыйскім» дзяўчыне адразу ж далі пакой у інтэрнаце для сваіх супрацоўнікаў. Узімку дзяўчына плаціць за жыллё каля 80 тысяч рублёў у месяц, летам — ад 30 да 50 тысяч. Пры заробку ў 4-5 мільёнаў, які дзяўчына лічыць добрым, такія выдаткі мала ўплываюць на асабісты «бюджэт». Акрамя таго, Дар'я запэўнівае, што для вясковага жыцця такіх грошай хапае. Калі ў гарадской краме дзяўчына пакідае 150-200 тысяч рублёў, то адзін паход у вясковую можа абысціся ў 100 тысяч.
Якія ўражанні мае чалавек, які толькі-толькі прыехаў на новае месца і пачаў працаваць? Паводле слоў Дар'і, спачатку цяжка ўсім. Дзяўчыне не хапала простых размоў з сябрамі, а адсутнасць сапраўднай практыкі на вытворчасці стварала шматлікія пытанні:
— Першымі днямі хацелася на сцяну лезці. Мала таго што апынулася адна ў незнаёмых мясцінах, дык яшчэ і працавалася цяжка, бо некаторых практычных рэчаў я не ведала. Пачала тэлефанаваць знаёмым спецыялістам, аднакурснікам, шукала інфармацыю ў інтэрнэце. Паступова ўсё наладзілася. На новым месцы з'явіліся сябры і знаёмыя, і, у рэшце рэшт, пачала адчуваць сябе як дома.
У абавязкі Дар'і ўваходзіць медыцынскі догляд усяго пагалоўя кароў на ферме. Асаблівую ўвагу яна надае цялятам: усяго на комплексе ўтрымліваецца каля 500 такіх маладых «пацыентаў». Кожны дзень дзяўчына ацэньвае стан жывёл, калі трэба — робіць прышчэпкі. Непасрэдна лячэннем займаецца таксама Дар'я. Паводле яе слоў, «александрыйскія» каровы здароўе маюць нядрэннае. Зімой, гэтак жа, як і людзі, могуць прастудзіцца, а летам адчуваюць сябе вельмі добра.
— Цяжкасць у тым, што карове не патлумачыш, чаму яна хварэе і як гэта лечыцца, — расказвае Дар'я. — Цяляты пужаюцца, спрабуюць вырвацца, калі робіш укол. Бываюць увогуле агрэсіўныя асобіны. Спачатку было нязвыкла. Я не разумела, як прымусіць карову стаяць на месцы, і цяляты разбягаліся ў розныя бакі. Але ўсё прыходзіць з досведам.
Дзяўчына кажа, што з месцам адпрацоўкі ёй вельмі пашчасціла. Некаторыя з былых аднакурснікаў Дар'і трапілі ў значна горшыя ўмовы — у першую чаргу гэта датычыцца заробку.
— Трэба разумець, што самае галоўнае для любога маладога спецыяліста — гэта грошы, — лічыць Дар'я. — Нават самая лепшая і цікавая праца не будзе прыносіць задавальнення, калі яна не дапамагае вырашаць элементарныя бытавыя праблемы. Бо маладыя спецыялісты — гэта людзі, якія шукаюць сваё месца ў жыцці, ствараюць сем'і. Яны хочуць мець уласнае жыллё, якое цяпер дорага каштуе. А на адным імпэце і жаданні працаваць далёка не ад'едзеш.
Працоўны дзень у «Александрыйскім» — з васьмі да сямнаццаці гадзін. Але бываюць выпадкі, калі Дар'я з'яўляецца на ферме і ў выхадныя. Галоўным мінусам сваёй работы малады ветэрынар лічыць высокую стамляльнасць, бо працаваць амаль увесь час прыходзіцца на нагах, ды яшчэ і на свежым паветры. Магчыма, па гэтай прычыне актыўным адпачынкам Дар'я не займаецца. У першыя месяцы пасля прыезду яна наведвала мясцовы басейн, хадзіла ў кавярню. Цяпер у вольныя хвіліны дзяўчына чытае кнігі і глядзіць серыялы ў інтэрнэце. Акрамя гэтага, Дар'я завочна атрымлівае другую адукацыю — вучыцца на інжынера-тэхнолага.
Нягледзячы на тое, што каўбасны цэх ёсць і ў «Александрыйскім», дзяўчына не плануе заставацца ў Шклоў-скім раёне пасля адпрацоўкі. Праблема не ў месцы ці нежаданні працаваць па спецыяльнасці. Справа ў тым, што тут Дар'я сустрэла маладога чалавека, з якім хацела б звязаць сваю будучыню. Ён працаваў у гаспадарцы, але звольніўся і з'ехаў на новае месца працы. Як сапраўдная «жонка дзекабрыста», дзяўчына збіраецца ехаць жыць і працаваць за сваім каханым — у Гродзенскую вобласць.
— Не пакрыўлю душой, калі скажу, што праца ветэрынара мне даспадобы. Я не збіраюся мяняць сваю спецыялізацыю і працаваць хачу ў сферы сельскай гаспадаркі. Больш за тое, жыць я таксама хачу ў вёсцы. Хоць і расла я ў горадзе, вёска мне падабаецца значна больш. Тут ціха, спакойна, ды і з грашыма прасцей. Не магу сказаць, што праца па размеркаванні — гэта проста, але мне гэты перыяд пайшоў толькі на карысць.
Яраслаў ЛЫСКАВЕЦ.
Фота Надзеі БУЖАН.
Мінск—Шклоўскі раён—Мінск.
Сумесныя праекты ядзерных тэхналогій.