У топ-3 самых частых зваротаў беларусаў па праблемах жыллёва-камунальнай гаспадаркі з’яўляюцца пытанні рамонту жыллёвага фонду, добраўпарадкавання населеных пунктаў, аказання камунальных паслуг. Сярод зваротаў у службу 115 у Мінску тэма № 1 — прыборка пад’ездаў шматкватэрных дамоў. У лістападзе—снежні — прыборка дваровых тэрыторый ад снегу. Зімой гэта яшчэ і работа сістэм ацяплення, а летам — пытанні водазабеспячэння, у прыватнасці адсутнасць напору ці ўвогуле халоднай вады ў сувязі з разборам на паліў, а таксама пакос травы і прыборка смецця. Пры гэтым у сталіцы застаецца актуальнай праблема няплаты за жыллёва-камунальныя паслугі. Летась амаль 15 тысячам мінчан па гэтай прычыне была адключана электрычнасць і больш за дзвюм тысячам — вада.
Як праінфармаваў начальнік аддзела па рабоце са зваротамі грамадзян, СМІ Міністэрства жыллёва-камунальнай гаспадаркі Юрый Далгашэй, другі год запар у сістэме ЖКГ назіраецца зніжэнне колькасці зваротаў грамадзян. У 2023 годзе ў арганізацыі сістэмы Міністэрства жыллёва-камунальнай гаспадаркі іх паступіла 54 302, што на 14% менш, чым летась. Змяншэнне колькасці зваротаў адбылося па ўсіх абласцях і Мінску, за выключэннем Мінскай вобласці. У гэтым рэгіёне колькасць зваротаў наадварот вырасла на 18%.
Самымі праблемнымі з году ў год застаюцца пытанні рамонту, эксплуатацыі і ўтрымання жыллёвага фонду. Яны складаюць каля 37% у агульнай структуры зваротаў, якія паступаюць. Сярод праблем, якія хвалююць грамадзян, пераважная большасць традыцыйна датычыцца рамонту даху, стыкаў і сценавых панэляў, утрыманне і рамонт лоджый і балконаў. Пры гэтым колькасць зваротаў па гэтых пытаннях зменшылася на 24%.
На другім месцы — пытанні добраўпарадкавання населеных пунктаў (25%), і ў параўнанні з 2022 годам летась назіралася іх павелічэнне на 2,7%. Але на гэта ёсць аб’ектыўныя прычыны, адна з іх — перадача на баланс ЖКГ усіх месцаў пахавання ў сельскіх населеных пунктах.
На трэцім месцы — звароты па пытаннях аказання камунальных паслуг, якія займаюць 11,6% ад агульнай колькасці (на 13,7% менш, чым у 2022-м).
— У 2023 годзе востра стаяла пытанне вывазу цвёрдых камунальных адходаў у населеных пунктах Мінскай вобласці. Рост заявак адносна 2022 года склаў 60%. Прычыны гэтага — закрыццё ўсіх палігонаў і павелічэнне маршруту дастаўкі на палігоны ЦКА, — паведаміў Юрый Далгашэй.
Што датычыцца зваротаў у Міністэрства жыллёвакамунальнай гаспадаркі, то летась іх паступіла 3812, што на 6% менш, чым годам раней. Тэматыка такая ж, як і па краіне ў цэлым, акрамя таго, што другое месца займала тлумачэнне жыллёвага заканадаўства. Гэта было абумоўлена прыняццем шэрагу нарматыўных актаў, у прыватнасці Указа Прэзідэнта аб арэндным жыллі для ваеннаслужачых, а таксама падрыхтоўкай і прыняццем у студзені Закона «Аб змяненні законаў па пытаннях кіравання жыллёвым фондам і яго эксплуатацыі».
У службу 115 штогод паступае больш за чатыры мільёны званкоў. Летась іх было каля 4,7 мільёна, з іх больш за два мільёны
(40%) — кансультацыі.
— Кола праблем у многім залежыць ад рэгіёна і сезоннасці. Напрыклад, у Мінску летась тэма № 1 — гэта прыборка пад’ездаў шматкватэрных жылых дамоў. У лістападзе—снежні ў сувязі з выпадзеннем снегу — прыборка дваровых тэрыторый ад снегу і наледзі, расчыстка праезджай часткі. З наступленнем ацяпляльнага сезона адзначаецца рост званкоў грамадзян у частцы работы і наладжвання сістэмы ацяплення. У летні перыяд актуальныя пытанні водазабеспячэння: слабы напор, адсутнасць халоднага водазабеспячэння ў сувязі з разборам на паліў, а таксама пытанні пакосу травы і прыборкі дваровых тэрыторый ад смецця, — расказаў Юрый Далгашэй.
У топ-10 актуальных пытанняў, якія хвалююць грамадзян, увайшлі пытанні па адсутнасці святла ў кватэры і на лесвічнай клетцы, вулічнага асвятлення, наяўнасць ям і выступаў на праезджай частцы і тратуары.
— Змяншэнне колькасці прэтэнзій сведчыць пра належную работу службы 115, — рэзюмаваў Юрый Далгашэй.
У сталіцы ў сістэму арганізацый ЖКГ паступіла 15 377 зваротаў грамадзян, што на 23% менш у параўнанні з 2022 годам. Зніжэнне дасягнута па асноўных праблемах: на 39% па капітальным рамонце, на 27% — па бягучым рамонце, на 28% — па добраўпарадкаванні. Колькасць заявак знізілася на 3%.
У структуры зваротаў, якія паступілі, заяўкі па капітальным рамонце складаюць 9%, па бягучым рамонце — 18%, па тэхнічным абслугоўванні — 16%, па пытаннях добраўпарадкавання — 17%.
Што датычыцца капітальнага рамонту, то 51% зваротаў па гэтай праблеме звязаны з якасцю работ згодна з праектна-каштарыснай дакументацыяй. Як нагадаў намеснік генеральнага дырэктара па ідэалагічнай рабоце Мінскай гарадской жыллёвай гаспадаркі Андрэй Новік, капітальны рамонт выконваецца на падставе перспектыўных праграм і бягучых графікаў (апошнія складаюцца на адзін год). Гэтыя дакументы даступныя ў інтэрнэце. Бягучыя графікі фарміруюцца да 1 лютага, размяшчаюцца на сайтах жыллёвых арганізацый, мясцовых органаў улады, і пазнаёміцца з імі можа любы ахвотны.
— У цяперашні час капітальны рамонт выконваецца па шматкватэрных жылых дамах у адпаведнасці з праграмай да 2025 года. Парадак правядзення капітальнага рамонту дакладна рэгламентаваны нормамі заканадаўства, у яго рамках вядуцца работы па рамонце дахаў, сцен, фасадаў, фундамента, балконаў, казыркоў, выконваецца замена інжынерных сетак шматкватэрнага жылога дома. Апошнія два гады пры правядзенні капітальнага рамонту ў Мінску ўкаранёны комплексны падыход, які азначае, што праводзіцца капітальны рамонт дома, які стаіць асобна, а групы дамоў, размешчаных побач. Гэта адзін будаўнічы гарадок, адна падрадная арганізацыя, праводзяцца работы, пасля гэтага тэрыторыя добраўпарадкуецца. Жыхары не задаюць пытанні, чаму суседні дом адрамантавалі, а мой — не, — адзначыў Андрэй Новік.
Цяпер у Мінску аднаўляюцца дамы 1970–1980 гадоў пабудовы. Сярэдні тэрмін правядзення капітальнага рамонту — 4-6 месяцаў у залежнасці ад агульнай плошчы дома. На сёння ў сталіцы пачаты будаўніча-мантажныя работы па 77 шматкватэрных жылых дамах.
Што да бягучага рамонту, то большасць зваротаў грамадзян летась датычылася рамонту пад’ездаў (33%). Гэта жыллёва-камунальная паслуга, як правіла, выконваецца пасля правядзення капітальнага рамонту, але за кошт сродкаў уласнікаў. Размер платы вылічаецца ад фактычна выкананых работ, вызначаных у адпаведным акце. Крытэрыем правядзення рамонту месцаў агульнага карыстання з’яўляецца іх неналежны тэхнічны стан.
— Бягучы рамонт можа быць як планавы, так і непланавы. Арганізацыі ЖКГ праводзяць агляд жыллёвага фонду, аналізуюць звароты грамадзян, па выніках гэтых мерапрыемстваў фарміруюць планы бягучага рамонту на наступны каляндарны год, якія да 1 лютага размяшчаюцца ў інтэрнэце. За месяц жыльцоў інфармуюць аб варыянтах яго правядзення, за 10 дзён праводзіцца агульны сход, дзе самі жыльцы выбіраюць матэрыялы, колеравую гаму і віды работ, якія будуць выконвацца.
З гэтай інфармацыяй можна азнаёміцца ў заказчыка правядзення работ на любой стадыі іх правядзення. Безумоўна, маюць месца як недаробкі з боку будаўнічых арганізацый, так і нежаданне ўласнікаў удзельнічаць у сходзе і цікавіцца захаваннем жыллёвага фонду, — патлумачыў Андрэй Новік.
Лідарам зваротаў, якія датычацца тэхнічнага абслугоўвання, з’яўляецца парадак кампенсацыі пры бытавых заліваннях кватэр. Ад такіх выпадкаў ніхто не застрахаваны, таму трэба памятаць наступнае. У выпадку залівання неабходна адразу звяртацца на нумар 115 ці ў жыллёвую арганізацыю любым даступным спосабам. Эксплуатавальная арганізацыя ці аварыйная служба павінна прыбыць на месца і лакалізаваць цечу. У дзень залівання скласці акт, дзе ўказаць вінаваты і пацярпелы бакі. Пасля высыхання, але не пазней чым праз 20 дзён, складаецца яшчэ адзін — дэфектны — акт, у якім указваюцца аб’ёмы будаўніча-мантажных работ. З гэтымі дакументамі вінаваты і пацярпелы бакі знаёмяцца пад подпіс, і пацярпелы бок сам вызначае варыянт кампенсацыі ўрону.
Як жа папярэдзіць такія сітуацыі?
— Сачыць за спраўнасцю сантэхнічнага абсталявання, адключаць водазабеспячэнне пры працяглым выбыцці і па магчымасці страхаваць сваю маёмасць, — параіў Андрэй Новік.
Амаль 17% зваротаў, якія паступілі летась у сталіцы, датычыліся пытанняў дабраўпарадкавання і санітарнага стану жыллёвага фонду. Усе планы па добраўпарадкаванні ў 2023 годзе жыллёвымі арганізацыямі ў Мінску выкананы з перавышэннем паказчыкаў.
У 2024 годзе таксама запланаваны вялікі аб’ём мерапрыемстваў па ўладкаванні 864 двароў з рамонтам асфальтна-бетонных пакрыццяў, пешаходных дарожак, знадворных лесвіц, апорных сценак, замене дзіцячага гульнявога і спартыўнага абсталявання, устаноўцы і рамонце дзіцячых гульнявых пляцовак.
Акрамя таго, сёлета запланавана выканаць рамонт і ўстаноўку 440 кантэйнерных пляцовак для збору адходаў, у тым ліку 390 — модульнай канструкцыі. Такія канструкцыі (яны вырабляюцца з металапрофілю, лёгкія і прыгожыя, не патрабуюць распрацоўкі праектна-каштарыснай дакументацыі) устанаўліваюцца ў сталіцы апошнія два гады.
За мінулыя пяць гадоў у Мінску закансервавана амаль чатыры тысячы ствалоў смеццеправодаў. Ёсць план і на бягучы год: плануецца закансерваваць каля 400 адзінак. Аднак гэтыя работы выконваюцца выключна па жаданні і па згодзе большасці жыльцоў.
— Актуальныя пытанні з нагоды аплаты за жыллёва-камунальныя паслугі. Ёсць нормы заканадаўства, якія рэгулююць, што аплата павінна выконвацца плацельшчыкамі паслуг да 25 чысла месяца, які ідзе за справаздачным. У выпадку непаўнаты аплаты ці нявыплаты пачынаецца комплекс мерапрыемстваў па спагнанні запазычанасці. Па-першае, з першага дня, з 26-га чысла, налічваецца пеня ў памеры 0,3%. Па-другое, гэта тэлефонныя званкі даўжніку, пісьмовыя папярэджанні, вусныя напаміны аплаціць жыллёва-камунальныя паслугі. Пасля атрымання паведамлення пастаўшчыкі паслуг маюць поўнае права спыняць пастаўку жыллёва-камунальных паслуг, — нагадаў Андрэй Новік.
Ён паведаміў, што ў 2023 годзе было спынена электразабеспячэнне ў 14 810 жылых памяшканнях, у 2198 — водазабеспячэнне. Акрамя таго, на маёмасць даўжніка могуць быць накладзены арышт, абмежаванне на выезд з тэрыторыі Беларусі і крайняя мера — высяленне і публічны продаж кватэры з таргоў.
Алена КРАВЕЦ
З мастацтвам па жыцці.
Баявое ўзаемадзеянне найвышэйшага ўзроўню.
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
