Хто б спрачаўся, я не буду: шлюбы сапраўды заключаюцца на нябёсах, то-бок многія сем'і стварае сам лёс ці нават Бог... Але ж гэта — потым, а вось спачатку...
Мая прыяцелька (назавём яе Лідай) у дзеўках сядзела доўга, прычым настолькі, што прыстасавалася жыць адна. Магла (прычым лёгка) і цвікі «забіваць» у бетонныя сцены, і столі фарбаваць, і сантэхніку правіць: не хацела запрашаць майстроў, пераважна таму, што збрыдзела чуць іх заўсёднае: «А дзе муж? Чаму ён не можа зрабіць?»
Не было ў Ліды мужа. Радню ды сяброў таксама турбаваць не хацела...
Як, дарэчы, і яны яе. Ведалі, што многае ўмее і робіць сама, ведалі, што ў асобныя дні ладзіць святы — імяніны сэрца, можна сказаць: для іх загадзя ў праграме тэлеперадач вышуквае самае цікавае кіно, да пачатку яго насмажвае курыных крылцаў ці кумпячкоў, накладвае ў талерку гарніру і...
Голас у тэлефоннай слухаўцы быў незнаёмы. І пытаў зусім не яе...
Сказала чалавеку, што той памыліўся, вярнулася на кухню, запіхнула ў духоўку начасночаную ды наперчаную курачку — тэлефон зазваніў па новай.
Пачуўшы толькі што чуты мужчынскі голас, нехта іншы мог бы і адчытаць чалавека — загадаць, каб правільна набіраў нумар, а то і паслаць куды падалей. Ліда была не з такіх. Да таго ж мужчына прызнаўся, што прыехаў з Вільні, што ў яго засталіся апошнія дзве капейкі на званок з тэлефона-аўтамата і што ён шукае свайго армейскага сябра, які сапраўды раней жыў у Лідзінай кватэры...
Карацей, грэх было не «ўвайсці ў становішча», не «сесці на тэлефон», каб дапамагчы.
Пакуль «сядзела» — набірала нумары ды шукала звесткі — з кухні даносіўся спачатку пах смажанай курыцы, а потым і... смурод ад згарэлай...
Вечар у Ліды быў сапсаваны.
Незнаёмец са сваімі дзвюма капейкамі, мусіць, па голасе адчуў, што ў Ліды нешта зрабілася (прычым з-за яго!) і таму досыць ветліва спытаў, ці не можа ён хоць неяк загладзіць сваю віну — скажам, білетамі ў тэатр?
Ліда кінула: «Не!» і тут жа (як расказвала потым) захацела... адпомсціць.
Справа ў тым, што Дзюймовачкай яна не была (хіба ў маленстве), бо ў юнацтве ўжо актыўна гуляла ў баскетбол за зборную школы, раёна, потым інстытута. А калі да ўсяго абувала парадныя туфлі на высокіх абцасах, магла лёгка сысці за цэнтравую ў якой-небудзь зборнай.
...У гэтай «ролі» (помсціць — дык па-сапраўднаму) яна пайшла ў тэатр.
Незнаёмец — досыць сімпатычны мужчына — чакаў яе і, што вельмі здзівіла, нічуць не разгубіўся: сказаў, што ў іншыя дні ён наогул... вышэйшы і нават прыгажэйшы, а вось сёння, на жаль...
Чалавек, карацей, быў з гумарам і трымаўся настолькі ўпэўнена і спакойна, што Ліда яшчэ ў пачатку спектакля пашкадавала, што выбрала такі нязручны абутак...
Што было далей, вы здагадаліся. Так-так, у сямейных датах маёй даўно замужняй прыяцелькі ёсць свята першага званка. Яна тады — па традыцыі — робіць на гарнір салату і смажыць курыцу — амаль «як тады»: да лёгкага дымку.
Вольга БАРЫСІК
г. Мінск.
Задорнаў казаў, што ў слове «замужество» першыя дзве літары — за — добра было б пісаць асобна. Можа, не заўсёды, але ж...
Калі глядзець здалёк, дык цётцы Мані на чалавека пашчасціла: яе Васечка — добры гаспадар. Двор-хата-лазня ў яго дагледжаныя, агарод узараны, грады пароблены, дроў назапашана, сена — поўнае гумно... Прычым не толькі дома: яго клопатам яшчэ і цешча жыве ну як у Бога за плячыма, бо зяць — працаўнік, якіх пашукаць!
Аднак — не без таго — «закідоны» таксама мае. З Васевых найгоршых — манія велічы. Гэта значыць, лішнюю чарку ўзяў і ўсё — «пальцы ў роскідку»: я, маўляў, тое, я, маўляў, гэта… Я — чалавек, а вы ўсе… І мат-перамат — праз слова! Прычым да дзядзькоў, да мужчын Вася не вельмі чапляўся (бо тыя ж і ў «пятак» могуць даць), а вось жонцы хапала. На яе толькі што руку муж не падымаў. Жонка цярпела... І цярпела, трэба сказаць, доўга, але ж неяк...
Неяк, у час новага старога «канцэрта», яе цярпенню прыйшоў канец: захацелася адказаць. А каб да Васі лягчэй дайшло, то... ягонай жа моваю, што гучала прыкладна так:
— Усё... (Тут і далей мацюкі прапускаюцца)! Надакучыў ты мне!
Вася аслупянеў, працверазеў: яго Маня (чаго ніколі не было!) такі выйшла з сябе? Закрычала:
— Калі ты, — мацюкалася далей, — яшчэ раз... Дзе сякера? Адсяку... галаву — і рука не задрыжыць!
Прычым жонка не проста пагражала, — яна (ужо з сякерай) ішла ў наступленне!
Вася (росту ў яго метр з шапкай) не на жарт спужаўся, бо смерць прыняць (а тым больш вось такую) яму зусім не хацелася. А таму ён куляй выскачыў з хаты, па замерзлых градах, у адных трусах, панёсся да цешчы, папрасіў «палітычнага прытулку».
Яе ж, цешчачку, раніцой да Мані паслаў: паглядзець — чакае-не чакае? З сякерай ці без?
— Блінкі пячэ. Для цябе, — хвілін праз пяць далажыла цешча.
Але есці іх Вася не стаў: дамоў заскочыў, апрануўся і на работу.
Па дарозе яшчэ брыгадзіра сустрэў — разгаварыліся. Той як нічога ніякага пацікавіўся справамі ды жыццём:
— Як жонка, — удакладніў, — не крыўдзіць цябе?
— Мяне?! — гучна абурыўся Вася (у крыві нейкі градус яшчэ застаўся, відаць). — Хай толькі паспрабуе!
— А што — пакуль не спрабавала?
— Не! Ты што! Яна ў мяне во дзе (Вася паказаў свой кулак): слова супраць не скажа!
— А людзі баюць, што было, што сёння (у вёсцы ж нічога не ўтоіш) ты ў цешчы начаваў.
— Дык жа праведаць яе хадзіў.
— А казалі, што лётам ляцеў...
— Дык спяшаўся...
— ...У адных трусах? Порткі што — надзець не паспеў?
— Ды не да іх было, — агрызнуўся Вася, загнаны ў кут. — Маня мая — чорт, а не баба! Галоўнае, ніжэй травы была — ціхая-ціхая...
Сказаць, што пасля гэтага выпадку такім самым ціхім стаў Васіль, будзе няпраўдай: і выпіваць ён не кінуў, і «выступаць» пачынаў...
Але ж Маня тады толькі вокам блісне ў той куток, дзе вілкі стаяць, — муж тут жа капітулюе:
— Усё, мая Манечка, усё: я пайшоў, я ўжо сплю.
...Як паглядзець, дык пашчасціла жонцы, бо нехта з іншых мог бы і адказаць ці (крый бог!) таксама за сякеру схапіцца. І ўсё тады — Мамаева пабоішча! Пасля якога...
(Нават уяўляць не хочацца...)
А Вася, бач, разумее, што біцца — гэта апошняя справа. Тым больш — з жанчынай. Лепей уцячы. Ці не так?
Соф'я КУСЯНКОВА
в. Лучын, Рагачоўскі раён.
У санаторыях я бывала нячаста: ведама, вёска, сям'я, гаспадарка — усё прасіла ўвагі. Ды і з работы ў школе ніхто не адпускаў. Хіба што асобных... Па блаце — ён жа не толькі ў крамах ды аптэках быў... А спіна між тым у мяне балела... Ды часам так...
Вось гаспадар мой неяк і здаўся: прынёс пуцёўку. «Збірайся, — сказаў, — і едзь».
«Ну чаму б, — падумала, — і не, калі муж дома, калі дзеці не маленькія, да работы прывучаны...»
Я мігам сабралася — і ў дарогу.
Ужо на месцы доктар прызначыла ванны, гразі, масаж, фізкультуру... Шмат што ўваходзіла тады ў кошт пуцёўкі — ні за што даплачваць не трэба было! Плюс адпачынак, добрая мінеральная вада, харчаванне, сон... Спіну маю — адпусціла! На танцы захацелася: баяніст дужа добра іграў. А мяне ж у маладосці хлебам не кармі, дай патанцаваць.
Ну і пайшла — адвяла душу ў першы вечар.
У другі — я таксама там. Бачу: мужчына да мяне кіруе, вітаецца. Прычым не стары зусім, ніштаваты... Такі — сама сабе думаю — мог бы і маладзейшую сабе падабраць...
А ён адразу ж усё па палічках: я, маўляў, Віктар, штогод адпачываю тут, люблю танцаваць, а вось шашні заводзіць не люблю і не хачу... Вы, бачу, таксама на мужчын не пазіраеце... Дык ці згодныя быць маёю партнёркай? «З радасцю, — кажу, — калі станцуемся».
Вось і выйшлі мы ў кола, вось і адрываліся: ніводнага танца не прапускалі. «Шкада, што раней не сустрэліся, — Віктар мне кажа. — Вось бы натанцаваліся». Я ж са смехам: «Ага, удваіх на абутак толькі і працавалі б!»
Не прызналася яму, што адны басаножкі ў мяне ўжо разваліліся.
І партнёр, бачу, нечым збянтэжаны. Кажа: «Адыдземся... Трэба пагаварыць».
Мяне ад гэтай прапановы як варам абліло: усё, даскакалася, думаю...
Адышлі мы да лавачкі, селі, і засыпаў мяне мой партнёр пытаннямі: пра дзяцей маіх, пра тое, як з мужам жывём, што ў гаспадарцы маем?...
Расказваю — і аж страх бярэ: ці не ў сваты чалавек сабраўся? А ён раптам з просьбай: «Раскажыце, як вы сала соліце, што робіце з кумпякамі? А то я ад маці сваёй свежыны прывязу і палавіну потым выкіну. Не так шкада прадукту таго, як мамінай працы».
У мяне тут ад сэрца адлягло! Давай расказваць, як тушу дзяліць (маразільнікаў тады ні ў кога не было), што на тушонку пусціць, што на каўбасы, рулеты, паштэты... «А сала, — кажу, — лепей саліць без праслойкі (бо мяса чарнее), солі не шкадаваць... З кумпякоў лепш адразу даставаць косткі, а мяса рэзаць на кавалкі і ў насычаны саляны раствор. Паляндвіцу таксама добра пасаліць, адбіць, зрабіць надрэзы і нашпігаваць тоненькімі палоскамі сала (тады яна сакавітая будзе)...
Захапілася, карацей: нават пра памылкі свае расказала. Разам з Віктарам пасмяяліся.
Пад канец размовы ён яшчэ падзякаваў, сказаў, што ўсё запомніў і сам усё гэта будзе рабіць — жонцы больш не даверыць. На тым мы і разышліся.
А калі вярнулася ў пакой, суседка па ложку сказала, што іншыя жанкі цікавалі за намі: чакалі (у каго што баліць...), калі цалавацца пачнём?
Не дачакаліся, бедныя.
Любоў ЧЫГРЫНАВА
г. Мінск.
Рубрыку вядзе Валянціна ДОЎНАР
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
