13 лістапада

1246 год — пра­ва­ліў­ся план Па­пы Рым­ска­га ахрыс­ціць Вя­лі­кае ман­голь­скае хан­ства. Пас­ля аса­біс­тай су­стрэ­чы італь­ян­ска­га ма­на­ха-фран­цыс­кан­ца Джа­ва­ні дэль Пла­на Кар­пі­ні з уну­кам Чын­гіз-ха­на, Вя­лі­кім ха­нам Гу­ю­кам у яго стаў­цы ў Ка­ра­ка­ру­ме, па­слан­цу Па­пы Рым­ска­га быў уру­ча­ны пісь­мо­вы ад­каз пан­ты­фі­ку. Ад­маў­ля­ю­чы­ся раз­гля­даць па­пскі за­клік стаць хрыс­ці­я­ні­нам, Гу­юк пра­па­на­ваў Па­пу і ка­ра­лям аса­біс­та з'я­віц­ца да яго два­ра, вы­яў­ля­ю­чы па­ко­ру, бо «сі­лаю Бо­га, усе зем­лі, па­чы­на­ю­чы ад тых, дзе ўзы­хо­дзіць сон­ца, і за­кан­чва­ю­чы ты­мі, дзе яно за­хо­дзіць», да­ра­ва­ны Чын­гіз-ха­ну і яго на­шчад­кам. У апош­няй фра­зе знай­шла ад­люст­ра­ван­не ідэа­ло­гія Чын­гі­зі­даў, якія прэ­тэн­да­ва­лі на су­свет­нае па­на­ван­не. Хоць за­ду­ма­ны Па­пам Іна­кен­ці­ем ІV план за­клю­чэн­ня са­ю­зу з Ман­голь­скай ім­пе­ры­яй не меў пос­пе­ху, мі­сія Кар­пі­ні са­ма па са­бе атры­ма­ла ве­лі­зар­нае зна­чэн­не: яна ста­ла пер­шай з вя­лі­кіх па­да­рож­жаў еў­ра­пей­цаў у Азію.

1806 год — на­ра­дзі­ла­ся Эмі­лія Фран­цаў­на Пля­тэр, бе­ла­рус­кая фальк­ла­рыст­ка, удзель­ні­ца паў­стан­ня 1830-1831 га­доў. Збі­ра­ла і апра­цоў­ва­ла бе­ла­рус­кія на­род­ныя пес­ні, пі­са­ла вер­шы. У 1831-м уз­на­ча­лі­ла паў­стан­не ў мяс­тэч­ку Ду­се­тас (Літ­ва ), ар­га­ні­за­ва­ла пар­ты­зан­скі атрад, які ў чэр­ве­ні пас­ля шмат­лі­кіх ба­ёў уліў­ся ў рэ­гу­ляр­нае вой­ска. Эмі­лія бы­ла ўклю­ча­на ў яго штаб, пры­зна­ча­на га­на­ро­вым ка­ман­дзі­рам ро­ты і атры­ма­ла зван­не ка­пі­та­на. У тым жа го­дзе во­сен­ню за­хва­рэ­ла і па­мер­ла. Пра яе на­пі­са­ны вер­шы паэ­та­мі роз­ных кра­ін Еў­ро­пы, у тым лі­ку і Ада­мам Міц­ке­ві­чам. Імя Пля­тэр на­сіў асоб­ны жа­но­чы ба­таль­ён 1-й пя­хот­най ды­ві­зіі імя Т. Кас­цюш­кі Вой­ска Поль­ска­га, сфар­мі­ра­ва­най у 1943 го­дзе ў СССР.

1941 год — на­ра­дзіў­ся Ігар Аляк­санд­ра­віч Ма­ле­віч, бе­ла­рус­кі ву­чо­ны ў га­лі­не ра­дыё­элект­ро­ні­кі, ін­фар­ма­цый­ных тэх­на­ло­гій, пуб­лі­цыст, док­тар фі­зі­ка-ма­тэ­ма­тыч­ных на­вук, пра­фе­сар. Аў­тар на­ву­ко­вых прац па ра­дыё­фі­зі­цы, ста­тыс­тыч­най оп­ты­цы, кван­та­вай элект­ро­ні­цы, ла­зер­най тэх­ні­цы. Рас­пра­ца­ваў ла­зер­ныя ла­ка­та­ры для вы­ву­чэн­ня па­верх­ні Ме­ся­ца; лі­дар­ныя сіс­тэ­мы кас­міч­на­га, пад­вод­на­га і на­зем­на­га ба­зі­ра­ван­ня. Аў­тар кніг пуб­лі­цыс­ты­кі «Ува­га, Кі­тай», «Ка­лі ў Еў­ро­пе яшчэ ўчо­ра, у Ка­рэі ўжо заўт­ра: За­гад­ка­вая Паўд­нё­вая Ка­рэя — шлях на­пе­рад» і ін­шых. Лаў­рэ­ат Дзяр­жаў­най прэ­міі Бе­ла­ру­сі.