...Бацьку майму на здзіў «пашчасціла», бо ён у сваім жыцці не проста будаваўся, ён будаваўся тройчы: першая наша хата згарэла падчас страшэннага пажару, у другую — на вялікай машыне (непадалёк будаваўся трубаправод «Дружба») уехаў п'яны шафёр (шчасце, што самі не загінулі!), у трэцяй нашай усё было амаль па Высоцкаму: сцены ды печ пасярэдзіне. Факт, што гаравалі бацькі, пакуль будаваліся.
Спытаеце, прычым тут «Песняры»?
А пры тым, што ў нашай амаль пустой на той час хаціне з'явілася... радыёла «Рэкорд», а да яе — каробка з пласцінкамі!
Бацьку тады многія папракалі, маўляў, дурны: столькі патрэб у сям'і, а ён свае грошы на вецер кідае.
Але ж мы так не лічылі: слухалі песні, міжволі завучвалі словы, а неяк вечарам крутануў я колца настройкі на кароткіх хвалях і...
Пачуў спачатку, што гэта — «голас Амерыкі з Вашынгтона». Потым — што зараз «прагучаць песні савецкага ансамбля «Песняры». А далей...
Тое маё ўзрушэнне словамі не перадаць, бо песні і сапраўды загучалі... на роднай беларускай мове! Ды як?! Дагэтуль у вушах тое «вжык»: косіць Ясь канюшыну і глядзіць на дзяўчыну...
Вось так, дзякуючы «варожаму голасу», купленай радыёле і, вядома ж, бацьку, адбылося маё першае знаёмства з цудам, імя якому «Песняры».
Другая сустрэча адбылася ў Мінску, калі мы з сябруком, студэнты, што называецца, за хвост злавілі ўдачу: займелі аж два білеты ў філармонію на канцэрт сапраўдных, жывых «Песняроў»! І з першых гукаў, з першых слоў закахаліся ў «Вераніку», «Алесю», «Александрыну»...
Ды нават больш за тое: дзякуючы ім, палюбілі... класіку.
Прычым тут, спытаеце, яна?
Усё проста: на канцэрт у тую ж філармонію мы з сябрам трапілі па білетах, якія прадалі (была раней такая практыка) у нагрузку да «Песняроў», і ўсё першае аддзяленне... прасмяяліся: вельмі ж манернымі падаліся скрыпач з піяністам... Не кажучы ўжо пра паводзіны гледачоў, якія слухалі іх, заплюшчыўшы вочы.
Сорамна прызнацца, але тады адміністратарцы давялося суцішаць нас, пагражаць, што выведзе.
Мы ў выніку сціхлі: сталі, як іншыя, слухаць музыку, і гучала яна проста цудоўна!
Але ж гэта, прабачце, лірычнае адступленне. Трэцяя гісторыя адбылася ў 90-х і звязана, як быццам, не зусім з «Песнярамі», але ж не без іх.
На працы ў мяне быў сябар Мікола, старэйшы за мяне: пяцьдзясят збіраўся адзначыць. На банкет усіх супрацоўнікаў запрасіў. А яны тады мне ўльтыматум паставілі: мы, маўляў, скінемся і затраты табе кампенсуем, а ты ж — сябар, з цябе і падарунак.
Лёгка гэтак сказаць, а што прыдумаць?
Спачатку ідэй не было зусім, і я ледзь не здаўся. Але ж праз нейкі час успомніў, што юбіляр калі-нікалі, пад пэўны настрой, мог расцягнуць мяхі старэнькага гармоніка. Ну вельмі старэнькага... Вельмі... Значыць, трэба падарыць яму новы!
Цудоўная думка, калі не ведаць, якія былі часы і тавары ў крамах: пустэча там...
Але ж, дзякуй Богу, не ў галаве! Падумаў я, што музыкі не могуць усё жыццё іграць на адных і тых інструментах. Пэўна ж, купляюць новыя? А куды тады старыя? Ну, не на сметнік жа?
Гэтыя думкі «завялі» мяне ў... тую ж філармонію. У ёй (хоць і не без цяжкасцяў) я знайшоў патрэбнага чалавека. Спытаў, ці ёсць у іх музычныя інструменты, на якіх некалі ігралі «Песняры». «Ёсць», — адказаў мне той. — «І гармонік ёсць?» — «І гармонік...» — «А ці можна яго прыдбаць?» — «Можна. Грошы ў касу... Толькі хай спачатку майстар паглядзіць».
Карацей, усё атрымалася! Мікола ў свае 50 атрымаў шыкоўны гармонік! Ад саміх «Песняроў»!
Перадаць яго пачуцці па-ранейшаму немагчыма!
Не менш, чым сябар, быў усцешаны і я.
Іван Гаральчук, г. Мінск.
...У памяці мне той ліпень. Ну, яшчэ б: за плячыма школа, інстытут і адна з найгалоўнейшых падзей — вяселле...
Пасля яго да першага жніўня, да канца адпачынку, заставалася яшчэ два тыдні. І гэты час мы з мужам збіраліся правесці ў доме яго бацькоў.
Трэба сказаць, што мяне, нявестку, яны прынялі ў сям'ю, як дачку. І вельмі шкада, што мая другая мама (так я звала свякроўку і, дарэчы, па просьбе роднай мамачкі) на той час ужо моцна хварэла і праз паўгода пайшла ад нас, хоць было ёй толькі 50.
Але ж тут аповед пра іншае.
Мужава вёска стаіць на беразе Нёмана. І таму ці не ўсе мужчыны яшчэ на досвітку ідуць на рыбу.
Пакіравалі і мае — муж са свёкрам. Мне ж, падняўшыся, трэба было зрабіць сняданак. Але які?
Папыталася ў свякроўкі, ды той, мусіць, кепска было. Кажа: «Я свайму старому і хлеба з малаком магу на стол падаць, а ты свайму рабі, што хочаш».
Добра. У нас на Лідчыне зранку заўсёды бліны і патэльня яек.
Надзерла я, значыць, міску бульбы. Трэба ў цеста дадаць мукі. А дзе яна? Спытала б у мамы, ды тая заснула бедная... Паглядзела сама — у адной шафцы, у другой... Нідзе не відаць. Толькі свіная ў мяшках стаіць.
А час жа ідзе. Вось-вось мужчыны галодныя прыйдуць.
Карацей, з той нявыкруткі сыпнула я ў місу нейкага вотруб'я і стала пячы бліны.
Трэба сказаць, што атрымліваліся яны проста на здзіў: пухлыя, жоўтыя... А якія на смак, я не ведаю, бо сама не каштавала. Па-першае, неяк часу не было, пакуль пякла ды яйкі смажыла, а па-другое, страшна...
І вось прыходзяць мае рыбакі.
— Ну, чым карміць нас будзеш? — пытаецца свёкар.
Я хуценька паставіла на стол смятану, масла, патэльню з яйкамі і, вядома ж, «печыва»!
Мужчыны ўзяліся есці. Спачатку — моўчкі, бо галодныя, а потым і прыглядацца ўжо сталі:
— Нейкія цікавыя ў цябе бліны атрымаліся, — кажа свёкар. — Мая жонка столькі гадоў іх пячэ... Розныя былі, але вось такіх — я ніколі не еў! Што значыць маладыя цяпер і з іншай мясцовасці! Па-іншаму і гатуюць!
Ён гаворыць так, а мне хоць скрозь зямлю праваліся: ганьба якая! Не ведаю, што казаць.
Цэлы дзень хадзіла, як хмара, перажывала, каб маім мужчынам хоць дрэнна не стала — абы чаго з'еўшы...
Але ж абышлося, дзякаваць Богу! І сакрэт «сваіх «лідскіх» бліноў я з часам раскрыла. Свёкар тады сказаў:
— Малайчына, знайшла-такі выйсце! Значыць, сын з табою галодным не будзе — заўсёды нечым пакорміш...
Вось і кармлю. Хоць ён калі-нікалі, убачыўшы новыя бліны, возьме ды і спытае:
— Тут нармальная мука? Не свіная?
— Не, — кажу, — тая толькі аднойчы была: у наш мядовы месяц.
Кацярына Будзіловіч, г. Скідзель.
Неяк раз дзядзька Іван запрасіў дзядзьку Стася ў лазню.
Стась з тае радасці і каб потым аддзячыць купіў бутэлечку, паставіў у хаце на стол. Сказаў:
— Вып'ем, Іванка, пасля лазні.
— А давай лепш зараз кульнём, — прапанаваў гаспадар, — пакуль мая Марыся гарбузы даполвае. А то ж з'явіцца — на ўсю вёску ляманту будзе.
Што ж — прычына слушная: выпілі. Іван расчуліўся, прызнаўся:
— Добры ты чалавеча, Стась. І сусед — якіх пашукаць! З табою жыць бы і жыць!
Пасля гэткага прызнання ён палез у шафу і адтуль, з новага жончынага бота, дастаў яшчэ адну прыхаваную бутэльку:
— Раздзелім і гэту, Стасік! Колькі таго жыцця!..
Дзялілі па справядлівасці, разлівалі па шклянках. Выпілі, даелі агуркі, сяк-так памылі посуд, у будку да Тузіка схавалі пустую тару, потым, па-брацку падстаўляючы плячо адзін аднаму, павалакліся ў лазню.
Там Стась яшчэ здолеў раздзецца, нават поўнасцю, а вось Іван — не, майка засталася (а зрэшты, хто яе бачыў?)
Узяліся мыцца... Палезлі на палок. Паддалі духу. Добра-такі пахвасталіся венікамі...
Вечарэла. Акенца ў лазні зусім маленькае, ды і «рэзкасць» у вачах абодвух дзядзькоў была, мякка кажучы, не вельмі... Аднак Стась (досыць мажны па камплекцыі) сказаў шчупламу Івану:
— Лезь, брат, на палок, кладзіся — я табе венічкам спіну пашарую.
Стаіць, значыць, упіраецца, трэ... У Івана аж косці трашчаць ды... майка разам з венікам «ездзіць».
— Божачкі, Іване, — жахаецца «масажыст», — я ж табе скуру садраў! Злазіць, як «мундзір» той з печанай бульбы!
— Ды халера з ім, Стасік. Ты не бойся — шаруй... Мне зусім не баліць.
...Карацей, памыліся дзядзькі — нічога не скажаш: і самі, і Стасеву майку трохі абмылі.
Што значыць лазня! Трайная карысць...
Алена Несцяронак, г. Докшыцы.
Ад яе ж...
Гэта год скончыўся. А вось наш конкурс на самую лепшую «вясёлую і праўдзівую гісторыю з жыцця чытачоў «Звязды» — не: і звычайная, і электронная пошта па-ранейшаму прыносяць у рэдакцыю чытацкія «байкі», што надзвычай прыемна — разам з разважаннямі наконт «старых», змешчаных у 2016 годзе. «Звяздоўскі «провад», — чытаем у адным лісце, — гэта вельмі карысная вынаходка, гэта сапраўдны жыццяпіс!» «Усе гісторыі, — прызнаецца другі чытач, — я ацэньваў на «добра» і «выдатна», бо «тройкі», «двойкі», а тым больш «калы» зусім не для нашай рубрыкі». «Я не зайздрошчу членам журы, — чытаем у трэцім лісце, — з больш чым сотні «баек»вельмі цяжка выбраць найлепшыя... Нават дзесяць».
Вы хацелі б паспрабаваць і ацаніць усё надрукаванае? Тады паспрабуйце (калі, вядома ж, ёсць такая магчымасць) пагартаць падшыўку «Звязды». А яшчэ лепш — зайсці на сайт газеты, паглядзець «Калейдаскоп» і ў ім — «Вясёлыя гісторыі чытачоў».
Дзясятку найлепшых мы вызначаем разам.
Валянціна ДОЎНАР
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
