Яны ўмеюць страляць з малакалібернай вінтоўкі і аўтамата Калашнікава, з лёгкасцю раскладуць вогнішча і са спадручных сродкаў змайструюць для начлегу шалаш. Амаль прафесійна перацягваюць канат і выдатна змагаюцца ў рукапашным баі, а яшчэ яны не баяцца легчы пад бранятэхніку і нават вокам не міргнуць, калі яна праязджае над імі...
Вядома, скажаце вы, гэта ж загартаваныя боем спецназаўцы ці навічкі-салдаты, якія ўжо паспелі прайсці курс маладога байца. А вось і не! Гэта звычайныя школьнікі з усёй краіны, якім усяго па 9–13 гадоў. Дарэчы, ёсць сярод іх і дзяўчынкі.
Жадаючых трапіць у дзіцячы ваенна-патрыятычны лагер «Доблесць», арганізаваны на базе вайсковай часці 3214, было нямала. Сярод ахвотных правесці частку канікул у прыбліжаных да арміі ўмовах выбралі тых, хто ў будучыні марыць звязаць сваё жыццё з сілавымі структурамі краіны.
Сярод іх — і выхаванец Мінскага сувораўскага ваеннага вучылішча Арсеній Талкачоў. Хлопец родам з Магілёва. Аднак пасля заканчэння першага курса дома на канікулах нядоўга затрымаўся — суворавец ужо прызвычаіўся жыць у армейскім рэжыме, таму, калі прапанавалі паехаць у лагер, адразу пагадзіўся.
— Трэба трымаць форму, нельга расслабляцца, — гаворыць 13-гадовы Арсеній. — Мы павінны быць гатовы да розных перашкод і цяжкасцяў у жыцці, вучыцца самастойна жыць, каб мама і тата нам не дапамагалі. Я вельмі рады, што ў лагеры навучыўся абыходзіцца са зброяй: у сувораўскім вучылішчы мы яшчэ не стралялі. Будзем ездзіць на палігоны на другім курсе, а я ўжо падрыхтаваны: тут навучыўся збіраць і разбіраць зброю, страляць як з малакалібернай вінтоўкі, так і з аўтамата Калашнікава.
Змена доўжыцца 9 дзён. У лагеры з кругласутачным знаходжаннем — амаль усё як у войску. Падлеткі і жывуць на тэрыторыі воінскай часці. Распарадак мала чым адрозніваецца ад рэжыму сапраўднага салдата. Пад’ём — у 6.00, адбой — у дзесяць вечара. Тэлефоны абмежаваны: дазваляюцца толькі на гадзіну вечарам, каб дзеці маглі патэлефанаваць бацькам. Але, як лічыць Захар Крывашчокі, які перайшоў у пяты клас 5-й гімназіі Мінска, тут тэлефоны нават не патрэбны. «Пра іх забываеш, бо кожны дзень мы занятыя, — расказвае хлопец. — Шмат часу праводзім на вуліцы. Мы навучыліся не толькі страляць з аўтамата і вінтоўкі, але і аказваць першую медыцынскую дапамогу. Каталіся на бранятэхніцы, адпрацоўвалі сітуацыю пошуку ў лесе людзей, якія, па легендзе, правезлі ў нашу краіну забароненыя рэчывы. Цяпер мы ўмеем распальваць вогнішчы, будаваць начлегі. Дзе яшчэ, як ні ў лагеры, мы маглі б такому навучыцца? Заўсёды марыў тут пабываць. Думаў, што такіх у Беларусі не існуе. Калі вырасту, хачу прайсці іспыты і атрымаць крапавы берэт.
Кожны дзень у выхаванцаў лагера заняткі па баявой, агнявой, страявой, ваенна-тактычнай і медыцынскай падрыхтоўцы. Школьнікі праходзяць амаль такі ж курс маладога байца, што і ваеннаслужачыя. Толькі, вядома, у больш мяккім рэжыме. Хаця б я так не сказала. Калі карэспандэнты «Звязды» накіраваліся з выхаванцамі лагера ў палявы выхад, то ўсё было па-даросламу. Пад кантролем сваіх кіраўнікоў — афіцэраў і салдатаў унутраных войскаў — хлопчыкі і дзяўчаты здзейснілі марш-кідок у лес. Яны не прошта ішлі па лясных сцяжынках, а, згодна з умовамі ваенна-тактычнай гульні «Зарніца», пераадольвалі на сваім шляху перашкоды і нават уступалі ў перастрэлкі з умоўным праціўнікам. Прычым зброя ў іх была сапраўдная, толькі патроны, вядома, халастыя.
— Паколькі гэта дзеці, магу ім паставіць толькі адзнаку «выдатна»: пераадолелі марш у сем кіламетраў, адпрацавалі дзеянні салдата ў баі пры перасячэнні лясістай мясцовасці, ніхто не адстаў, не скардзіўся, што стаміўся, — гаворыць намеснік начальніка дзіцячага ваенна-патрыятычнага лагера «Доблесць» капітан унутраных войскаў Уладзімір ІВАНОЎ. — Фарміраванне поглядаў адбываецца ў дзяцінстве: што змалку ў дзіця ўкладзеш, такім яно і вырасце. Наша галоўная задача — не агітаваць іх стаць ваеннаслужачымі (хоць гэта было б нядрэнна), мы з іх рыхтуем сапраўдных патрыётаў сваёй Радзімы. Многія з выхаванцаў лагера, дарэчы, у будучыні плануюць паступаць у кадэцкія вучылішчы, спецыялізаваныя ліцэі.
Да прафесіі ваеннаслужачага прыглядаецца і вучаніца сёмага класа сталічнай сярэдняй школы № 37 Варвара Дудаль. Тым больш дзяўчынцы ёсць з каго браць прыклад: яе бацька — падпалкоўнік унутраных войскаў. «Мне падабаецца ўсё, што звязана з сілавымі структурамі, — кажа школьніца. — У лагеры даецца сур’ёзная падрыхтоўка, ніякіх патуранняў дзяўчынкам няма. Задачы выконваем нароўні з хлопцамі: і страляем, і ў футбол гуляем. Адзінае, што начуем дома».
Дарэчы, кожны дзень пасля абеду ў выхаванцаў лагера — культурная праграма. Яны наведваюць музеі, паркі адпачынку, кінатэатры. У прыватнасці, былі на экскурсіі ў Ліцэі МУС, Нацыянальнай бібліятэцы, Беларускім дзяржаўным музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны.
Гэта не адзіны дзіцячы ваенна-патрыятычны лагер ва ўнутраных войсках. Адначасова на адну змену з’ехаліся школьнікі ў лагеры «Доблесць», «Радзіма» і «Патрыёт». Чакаецца яшчэ адна змена, на якую, хочацца верыць, збяруцца будучыя абаронцы нашай Айчыны.
Вераніка КАНЮТА
Фота Яна ХВЕДЧЫНА
Сумесныя праекты ядзерных тэхналогій.
