Захаваць, каб успомніць

У фае бібліятэкі чуем ціхі напеў гітары. Лірычная мелодыя далёкіх часоў надае дзелавому інтэр'еру хатнюю ўтульнасць.

— Запрашаем, адчувайце сябе як дома, — вітаюць гасцей дзяўчаты ў сукенках даўно забытага фасону. Даўно забытыя рэчы вы бачыце і ў пакоі: на стале з самаробным бялюткім настольнікам размясціліся вялікі радыёпрыёмнік, лямпа з узорыстым абажурам, старамодны тэлефон... Побач альбомы з фотаздымкамі, якія, нібы акенцы ў далёкі час, даюць зазірнуць і ўбачыць Мінск 50-х гадоў мінулага стагоддзя.

Мы знаходзімся ў мінскай цэнтральнай бібліятэцы імя Янкі Купалы, а тое, што са здзіўленнем бачым вакол сябе і чуем, — гэта выстаўка «Мінск. Пачатак 50-х. Яфім Ліўшыц». Аўтар жыў і працаваў у сталіцы паўстагоддзя таму. Было ў гэтага чалавека захапленне: фатаграфаваць родны горад, будынкі якога ў той час дзе-нідзе яшчэ захоўвалі сляды вайны, а вуліцы і плошчы ўжо ўпрыгожваліся новабудоўлямі.

Гэта фотакалекцыя — адна з шматлікіх, якія знаходзяцца ў Беларускім дзяржаўным архіве кінафотафонадакументаў. Паказаць яе мінчанам і гасцям сталіцы супрацоўнікі архіва і бібліятэкі вырашылі з дапамогай нацыянальнай кінастудыі «Беларусьфільм», — менавіта там для інтэр'ера экспазіцыі ў сховішчах падабралі адпаведныя старыя рэчы, а для маладых супрацоўніц бібліятэкі на час адкрыцця выстаўкі перадалі сукенкі, пашытыя па тагачасных фасонах. Да таго ж у зале былі паказаны архіўныя кінастужкі беларускіх дакументалістаў.

Зрэшты, зрабіць падарожжа ў мінулае — сёння не праблема. Музеі, выставачныя залы, экспазіцыі на вуліцах даюць нам магчымасць з лёгкасцю крутнуць уяўны штурвал машыны часу. Але не ўсюды гэта дасягаецца дзякуючы супрацоўніцтву зацікаўленых майстроў з розных галін. Архівісты, бібліятэкары, кінематаграфісты ажыццявілі ўдалы праект, у якім яскрава спалучаюцца гістарычная канкрэтыка і рамантычная фантазія.

Яўген Пясецкі, фота аўтара