Кажуць, у храмаў, як і ў людзей, свой лёс... На беларускай зямлі заўсёды было асаблівае стаўленне да Бога. Пацвярджэннем таму з’яўляецца вялікая архітэктурная калекцыя цэркваў, храмаў, касцёлаў і манастыроў, рассыпаных па ўсёй краіне. Гэтыя будынкі адлюстроўваюць светаўспрыманне людзей на пэўных гістарычных этапах, асаблівае пачуццё густу і бязмежны талент.
Гэта культурнае багацце прыцягвае ў краіну масу падарожнікаў. Прапануем праверыць, ці ўсюды вы пабывалі і яшчэ раз захапіцца майстэрствам стваральнікаў, якія ў розны час праектавалі цудоўныя культавыя збудаванні.
Кірха была пабудавана на месцы так званай «карчмы на Гарадніцы» для майстроў-лютэран. У 1912 годзе будынак грунтоўна перабудавалі. З пачаткам Першай сусветнай вайны для лютэранскага храма пачалася чорная паласа... толькі ў сярэдзіне 90-х яго вярнулі лютэранам-пратэстантам. «Адрадзілася» і лютэранская абшчына.
Сёння гэта адзіны дзеючы лютэранскі храм у Беларусі. Пра Лютэранскую царкву кажуць, што яна «спявае». Тут шмат увагі надаецца духоўнай музыцы. Кажуць, што звон ацаляе цела.
Астравецкі раён
Знакаміты касцёл у неагатычным стылі, які можа ўпрыгожыць любую еўрапейскую сталіцу, быў пабудаваны ў мястэчку Гервяты ў 1899–1903 гадах на сродкі князя Альшэўскага.
Лічыцца самым высокім храмам Беларусі — 64 метры (па іншай версіі, 61 метр), то-бок амаль з дваццаціпавярховік. Яго шпіль вянчае крыж, які знізу здаецца зусім невялікім, але на самай справе ён шасціметровы. Касцёл дзівіць багаццем гатычных элементаў. Гэты храм часта называюць «маленькай Швейцарыяй», а таксама «Нотр-Дамам Беларусі». Многія месцічы і госці краіны называюць касцёл самым прыгожым сярод усіх каталіцкіх храмаў Беларусі. Цікава, што з моманту асвячэння Траецкі касцёл сваіх дзвярэй ні разу не закрываў.
Паводле прывілею вялікага князя Вітаўта, габрэі пасяліліся ў Гродне ў канцы XVI стагоддзя. Тады ў горадзе і з’явілася першая сінагога. Каменны будынак ўпершыню ўзвялі ў 1575–1580 гады па праекце італьянскага архітэктара Санці Гучы.
Літаральна некалькі гадоў таму завяршылася рэканструкцыя сінагогі і зараз гэтая славутасць адкрыта для ўсіх жадаючых. У цяперашні час тут можна наведаць музей «на Траецкай». У ім сабраны экспанаты, якія распавядаюць гісторыю габрэйскай абшчыны Гродна з часоў Вітаўта Вялікага.
Смаргонскі раён
Касцёл Маці Божай Ружанцовай у вёсцы Солы быў пабудаваны ў 1926-1934 гадах па праекце канструктара Дубановіча на сродкі вернікаў.
Перш за ўсё ён дзівіць турыстаў сваёй асіметрычнай формай. Атрымалася цікавы і вельмі не характэрны для нашых месцаў будынак, які камусьці здаецца «прывітаннем» са Скандынавіі, а камусьці «аддае» Прыбалтыкай. У касцёле Маці Божай Ружанцовай практычна цалкам захаваліся інтэр’еры і фрэскавы жывапіс. На галоўным алтары намалявана Чэнстахоўская Божая маці. У цэлым жа можна гадзінамі хадзіць унутры, разглядаючы роспіс на сценах і столі.
Слонімскі раён
Манастыр быў заснаваны ў канцы XV ст. як праваслаўны. Гісторыі Жыровіцкага манастыра больш за 550 гадоў.
Цяпер у Жыровіцкім комплексе ёсць братэрскія карпусы і некалькі цэркваў — старажытныя будынкі, якія захоўваюць сваю частку гісторыі гэтага месца. У цяперашні час манастыр прыцягвае да сябе шмат экскурсій. Царква Узвышэння крыжа Хрыстова — неад’емная частка архітэктурнага ансамбля Свята-Успенскага манастыра ў Жыровічах.
Ваўкавыскі раён
У 1524 годзе муж і жонка Ян і Эльжбета Шэметавічы заклалі ў Гнезна касцёл. У сярэдзіне ХVІ стагоддзя яго ператварылі ў кальвінскі збор, у 1643 годзе вярнулі ў каталіцтва.
Па сведчанні знаўцаў, гэтаму храму няма аналагаў сярод помнікаў дойлідства, якія захаваліся на тэрыторыі краіны. Храм вянчае 25-метровая, багата дэкараваная вежа, па перыметры будынка ідуць контрфорсы. Падзямелле касцёла выкарыстоўвалі для пахаванняў уладальнікаў Гнезна і іншых знакамітых асоб. З часам гэты некропаль перастаў пашырацца, і ў пачатку ХХ стагоддзя яго замуравалі. Турысты ў любы час могуць пастукаць у плябаніі, ім заўсёды адкрыюць. Ксёндз раскажа аб касцёле і дасць усё ўважліва агледзець.
Шчучынскі раён
Храм пабудаваны ў 1876 годзе, на сродкі царскага ўрада. У тым жа годзе асвячоны ў гонар Успення Прасвятой Багародзіцы.
Пагалоска пра тое, што ў простым вясковым храме захоўваецца жамчужына праваслаўя — цудатворны абраз Божай Маці "Ракавіцкай«— чутны і за межамі Беларусі. Здаўна абраз Божай Маці «Ракавіцкай» шанавалася не толькі праваслаўнымі, але і каталікамі. Аб гэтым сведчыць той факт, што ікона каранавана, што не ўласціва традыцыям праваслаўя.
Навагрудскі раён
Лічыцца, што храм быў закладзены ў 1395 годзе князем Вітаўтам на месцы паганскага капішча. Касцёл доўгі час быў драўляным, толькі ў першай палове ХVІІ стагоддзя пры ім з’явіліся дзве каменныя капліцы.
Касцёл вельмі халодны ўнутры. Мясцовыя жыхары сцвярджаюць, што пад святыняй б’юць сцюдзёныя крыніцы, якія і астуджаць падлогу храма. 12 лютага 1799 года ў касцёле быў ахрышчаны Адам Міцкевіч. У храме можна ўбачыць Мармуровы барэльеф (1643 г.) у памяць аб навагрудскіх рыцарах, якія загінулі ў бітве з туркамі пад Хоцінам у 1621 годзе, а таксама абраз Божай Маці Навагрудскай (у каталіцкай рэдакцыі), якая здаўна лічыцца цудатворнай. У цяперашні час Касцёл Перамянення Гасподняга лічыцца адным з самых старажытных храмаў Беларусі.
Ашмянскі раён
Першае згадванне аб праваслаўным храме ў Гальшанах адносіцца да 1280 года. Гэты храм праіснаваў да XIV стагоддзя і знаходзіўся на тэрыторыі старога Гальшанскага замка. У 1865 годзе з прычыны драхласці старога быў пабудаваны драўляны храм, а пазней выбудавалі новы з цэглы.
Яго знешні выгляд вызначаюць характэрныя для дадзенага архітэктурнага стылю элементы ў выглядзе скокаў і какошнікаў. Асноўную ўвагу прыцягвае шатровая званіца, увянчаная цыбульнай галоўкай. Унутры захоўваецца часцінка мошчаў вялікапакутніцы Юліаніі Альшанскай.
Мастоўскі раён
Касцёл пабудаваны ў 1926 годзе, стараннямі паляка Оскара Мештровіча, які выкупіў вялікую Рагозніцу ў мінулых уладальнікаў.
Будынак выкананы ў раманскім стылі з элементамі канструктывізму. Яно складаецца з буйных колатых валуноў, якія, па адной з версій, збіралі па ўсёй акрузе. Храм мае адну башню, перад уваходам простая брама і агароджа з бутавага каменя. Касцёл быў асвечаны ў гонар Панны Марыі. Унікальнасць гэтага культавага будынка, перш за ўсё, у яго строгай эстэтыцы, якая зусім нетыповая для ўсходне-еўрапейскага рэгіёна, а хутчэй характэрная для лютэранскіх храмаў Прыбалтыкі і Скандынавіі. Строгі выгляд касцёла дадае яму ўнікальнасці, падобных храмаў у Беларусі не так і шмат.
Аліса СКІБА
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
