Жанчынам заўсёды важна ведаць, «пра што маўчаць» мужчыны, цікава іх бачанне і ацэнка. І ў сілу прыроджанай цікаўнасці, і таму, што нам не жыць адно без аднаго ў гармоніі. Каб лепш разумець прадстаўнікоў дужага полу, запрашаем іх у «Алесю». Наш госць — Аляксандр Шаппо.
Візітная картка:
Аляксандр Шаппо. Скульптар, графік, член Беларускага саюза мастакоў. Прадстаўнік вядомай творчай дынастыі. Бацька — вядомы мастак Уладзімір Дзмітрыевіч Шаппо. Аляксандр — бацька траіх сыноў: 26-гадовага Івана, 21-гадовага Ільі і 13-гадовага Мацвея. Жонка, Ксенія Шаппо — скульптар, член Беларускага саюза мастакоў, выкладчык архітэктурнага факультэта БНТУ.
— Маме, якая працавала настаўніцай малодшых класаў, я ўдзячны перадусім за пачуццё любові, цяпла, клопату, якое застаецца з чалавекам назаўжды. За тое, што вучыла жыць дружна. Шмат у чым менавіта яе стараннямі ў нас з братамі і сястрой да сённяшняга дня выдатныя адносіны. Мама заўсёды знаходзіла ў выхаванні баланс паміж дабрынёй і строгасцю, воляй і дысцыплінай, кантролем і наданнем нам самастойнасці. Гэта яна дала мне ў чатыр гады ў рукі пластылін, і я пачаў ляпіць. Бацьку я кажу дзякуй за тое, што вучыў узаемадзеянню са светам, уводзіў у тонкасці прафесіі. Па яго ініцыятыве (мама гэтаму супраціўлялася) я рана выляцеў з бацькоўскага гнязда, з’ехаўшы ў 14 гадоў з Наваполацка ў Мінск паступаць у гімназію-коледж мастацтваў імя В. А. Ахрэмчыка. Я ранняе дзіцё, старэйшы сын. Калі бацьку споўнілася 40 гадоў, я быў ужо сталым і самастойным. Мы шмат што прайшлі разам, шмат што разам пазнавалі. Сёння працуем у адной майстэрні і адчуваем сябе калегамі. Бацька — гэта сябар, з якім я магу спакойна спрачацца.
Яшчэ я магу сказаць бацькам дзякуй за велізарную бібліятэку ў доме — адну з самых вялікіх у Наваполацку. Калі ў кватэры ёсць кнігі, дзеці напэўна прылучацца да чытання. А чытанне адкрывае новыя сусветы і новыя гарызонты.
— Хацелася б бачыць іх, перадусім, прыстойнымі людзьмі, якія шанавалі б іншых, не былі абыякавымі, адчувалі выдатнае. Я надаваў ім досыць увагі. Не адмаўляў у хлапечых радасцях. Пэўна што, у нечым песціў. Калі яны былі маленькімі, любіў з імі гуляць, хадзіў у парк, неназойліва тлумачыў, «што такое добра, а што такое дрэнна». Караў рэдка. Браў у рукі дзягу ў тых адзіных выпадках, калі яны рабілі нешта недапушчальнае, на мой погляд. Хацеў, каб сыны раз і назаўсёды засвоілі: гэтага рабіць няможна, гэта можа мець непрыемныя наступствы для ўсяго іх далейшага жыцця.
Імкнуўся, каб хлапчукі развіваліся гарманічна. Абавязкова займаліся спортам, сачылі за фізічнай формай, умелі адбараніцца, калі трэба, то і пабіцца. Адначасова эстэтычна выхоўваў, прылучаў да культуры, мастацтва. Старэйшыя сыны, як і я, скончылі гімназію-каледж мастацтваў імя В. А. Ахрэмчыка. Іван пасля БДАМ займаецца дакументальным кіно, Ілья вучыцца ў акадэміі на факультэце дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Мацвей займаецца ў гімназіі № 15, грае на гітары.
Дзяцей, без сумневу, выхоўвае, перадусім, напрыклад бацькоў. Але і школе няможна ўхіляцца ад працэсу фармавання асобы. Сем’і бываюць розныя, у некаторых нічаму добраму, на жаль, навучыць не могуць. А рыхтаваць да жыцця, у тым ліку і сямейнага, падрослае пакаленне патрэбна. Для гэтага неабходны адмысловыя праграмы. Вядома, важна казаць з дзецьмі на зразумелай мове, шчыра, зацікаўлена, без нуды, маралізатарства, імкнучыся пачуць і іх думку.
— Асабіста я — прыхільнік традыцыйных поглядаў. Лічу, што мужчына абавязаны забяспечваць сям’ю і выконваць усю мужчынскую працу. Справа жанчыны, на мой погляд, — ствараць у доме ўтульнасць, падтрымліваць атмасферу, натхняць нас, мужчынаў. Я не дамастроец, не перашкаджаю таму, каб жонка развівалася як асобу і прафесіянал. Але не хацеў бы бачыць сваю спадарожніцу жыцця вечна ў справах і стомленай. Заўсёды знайду грошы для таго, каб яе папесціць і пацешыць. Мая жонка — скульптар, прытым, як і я, патомны. Магу пагаварыць з ёй не толькі пра сыноў ці побытавыя справы, але і аб прафесійных. Прытым Ксюшы не трэба тлумачыць, што ў мастакоў здараюцца фінансава няпростыя перыяды. Яна гэта бачыла ў сваёй сям’і, лічыцца з гэтым і не наракае. На мой пагляд, мужчыны-калегі — гэта нядрэнна, яны лепш разумеюць адно аднаго, а прафесійная дынастыя — «капітал» усяго грамадства. Калі бацькі захапляюць дзяцей любай справай, тлумачаць яго «падводныя камяні», не хаваюць складанасці, перадаюць навыкі, досвед, яны гадуюць высокакваліфікаваных, дасведчаных, матываваных адмыслоўцаў.
— Жанчыны прыцягваюць мужчын сваёй непадобнасцю. Невыпадкова кажуць, што мужчынскае мастацтва — ад галавы, розуму, а жаночае — ад сэрца. Духоўны свет выдатнай паловы заўсёды застанецца для нас неспасцігальным, непрадказальным, а таму вельмі прывабным. Заўсёды цікавыя самастойныя жанчыны, тыя, хто нясе сябе з вартасцю, прымае свой выгляд і ўзрост. Жаданне канкурыраваць з мужчынамі, узвальваць на сябе непасільныя нагрузкі нічым добрым для прадстаўніц чароўнага полу не абарочваецца. Калі казаць пра выгляд, то мяне як мастака каробяць велізарныя татуіроўкі на нагах і руках у маладых сучасніц.
— Я веру ў мужчынскае сяброўства. Але цяпер мае сябры — гэта бацька, браты, сыны. Адносіны з ранейшымі прыяцелямі з гадамі ў сілу розных прычын сябе вычарпалі. Мне здаецца, сапраўдны мужчына павінен быць самадастатковы. Сяброўства ў сучасным свеце — зусім рэдкая з’ява. А калі чую ад некага пра сяброўства паміж мужчынам і жанчынай, заўсёды думаю: ну і фантазёры. Не, адносіны паміж поламі — гэта не пра сяброўства.
— Мне бракуе выразнай нацыянальнай ідэі. Не бачу адказу на пытанні: хто мы, з кім мы, куды ідзём, не сфарміраваны мэты, размыты каштоўнасці. Асабіста я бачу ў грамадстве адзін, асноўны трэнд — на спажыванне, і гэта засмучае. Гэтага выяўна недастаткова. Сваё ўласнае жыццё імкнуся будаваць на трох «кітах»: сям’я, творчасць, вера.
Вольга ПАКЛОНСКАЯ
Фота дадзена Аляксандрам ШАППО
Сумесныя праекты ядзерных тэхналогій.
У парадку дня — зацвярджэнне Канцэпцыі нацбяспекі і Ваеннай дактрыны.
