Першую раніцу гэтага лета мы сустрэлі ў бальніцы. Напярэдадні вечарам Цёмік вывернуў на сябе кубак з гарачай гарбатай. Самае крыўднае, што я стаяла побач, але мае вочы бачылі пакецік, які я выкідвала ў сметніцу...
Колькі пішуць, кажуць — трымайце такіх малых на ўзроўні выцягнутай рукі: да бяды, маўляў, недалёка. Але пакуль сам не апячэшся... У нашым выпадку ў прамым сэнсе. Ды дзе ж такія малыя ўсё зразумеюць, не час ім пакуль рабіць пэўныя высновы: як цягнуў усё са стала, так і цягне. А цяпер яшчэ і спрабуе залезці на табурэт ці зэдлічак.
Сёння, перш чым планаваць цяжарнасць, маладым бацькам варта падрыхтавацца як мае быць. Набыць нованароджанаму патрэбныя рэчы, абсталяваць яму пакойчык ці пэўны куточак — гэта само сабой. Варта падумаць і пра бяспеку. Заглушкі ў разеткі, замкі на пластыкавыя вокны, спецыяльныя зашчапкі на тумбачкі ды камоды — у інтэрнэт-крамах шырокі асартымент падобнага тавару. І ў большасці выпадкаў, на жаль, да яго звяртаюцца, калі ўжо нешта здарылася. Мы, у прыватнасці, зашчапкі з Кітая замовілі, калі ўжо не адзін пальчык быў у камодзе ці шафцы прыціснуты, сіліконавыя штучкі на ўсе вуглы прыляпілі пасля таго, як у іх неаднойчы ўпісаўся маленькі шкоднік. Гарбату цяпер робім далёка ад краёў стала нават тады, калі малы спіць. Чаму ж было не папярэдзіць бяду? У некаторых, на жаль, другіх шанцаў няма...
Яшчэ нядаўна думала: «Хутчэй бы сынок пайшоў». А ён і пайшоў, нават пабег. Цяпер толькі следам — каб зноў чаго на сябе не вывернуў, не пабіў калені, не пабіўся з кімсьці. Так-так, наш Цёмік, якому яшчэ толькі год і месяц, ужо ва ўсю моц распускае свае ручкі. Добра калі яшчэ на сваіх замахнецца (хоць крыўдна, вядома, а часам і балюча), а калі на дзяцей, якія мірна гуляюць на пляцоўцы. Адна такая, якой знянацку ўляцела, гэткай здачы бабахнула! Слёзы, крыўда — нават шкада стала, але ж сам напрасіўся. А паспрабуй яму не даць таго, што ён хоча, — хавайся ў бульбу: тое, што ў яго ў руках, абавязкова паляціць у цябе. І ніхто ж гэтаму не вучыў!
З горыччу заўважыла, што цяперашнія дзеці не ўмеюць гуляць. Ні разам, ні паасобку. Акурат учора нашаму спатрэбіўся мячык, з якім забаўлялася суседская дзяўчынка. Тая не дала (маўляў, буду кідаць сама сабе). Цёмік, канешне, у слёзы. Маці дзяўчынкі вынесла яму іншы мячык, але не паспела даць малому ў рукі, як дачка яго адабрала. Той жа мяч стаў нікому не патрэбен, пачалася бойка за гэты. І так з усімі цацкамі. На сваёй машынцы-каталцы не ўседзіць, і ў той жа час як іншыя дзеці будуць наперабой яе дзяліць, Арцёмка пойдзе да чужой — абсалютна такой жа, мо, колеру толькі іншага. І ў пясочніцы будуць ваяваць за вёдры-граблі, хоць кожны прыйшоў з уласным наборам.
Мы, малыя, памятаю, раніцай як выйдзем на вуліцу, так да вечара там і сядзім — на коўдрачцы каля балкона ці ў пяску. Гуляем у лялькі, гатуем ежу з травы і камянёў, там жа ядзім сапраўдную — свае бутэрброды і сяброўчыну каўбасу. І так нам было весела, так хораша, што ўвечары дамоў было не загнаць. Прычым і цацак з лішкам не было, уключалі фантазію і абыходзіліся спадручнымі рэчамі.
Сёння ж у двары нашых вясковых трохпавярховікаў стаіць батут, надуты басейн, абсталяваны розныя арэлі, пясочніцы, альтанкі. Толькі дзяцей там убачыш нячаста ды і паасобку ўсе неяк. Чым жа мы расплацімся перад выгодамі цывілізацыі? Маленькімі эгаістамі ці пакаленнем без сяброў?!
Вераніка КАНЮТА
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
Што за таемнымі дзвярыма?